Bu gördüğünüz gök cismi, gerçekte bir sünger taşı değil tabii ki; Satürn’ün uydularından biri olan Hyperion. Fotoğraf, 2017 yılında görevine Satürn’e düşürülerek son verilmiş olan Cassini uzay aracı tarafından çekilmişti.

Satürn’e yaklaşık 1.5 milyon kilometre uzaklıkta, 21 gün süren bir yörüngede dolanan yumurta biçimli Hyperion, 360 km uzunluğunda ve yaklaşık 250 km genişliğinde bir kaya parçasından ibaret. Evet, biz bunu “kaya parçası” olarak niteledik ama, Türkiye’ye getirip İstanbul’un üzerine konuşlandırsınız, bir ucu Tekirdağ’da, diğer ucu Bursa’da olurdu. Yani siz bize bakmayın 😉

Yüzeyinin niçin kraterlerle bu kadar büyük oranda aşınmış olduğunu kimse bilmiyor olsa da, uydunun yoğunluğunun sudan daha düşük olduğu gerçeğini göz önünde bulundurursak, çarpan her meteorun bu “yumuşak” kayalık yapıdaki uyduda derin izler bırakmasının şaşırtıcı olmadığını da görürüz.

Hyperion Satürn
Uydunun Cassini Uzay Aracı tarafından yakalanmış, başka bir açıdan görüntüsü.

 

Hyperion o kadar hafiftir ki, yüzeyinden kaçış hızı neresinde durduğunuza göre değişmekle beraber, 45 ila 100 metre/saniye arasındadır. Yani, Hyperion’un üzerinden sapanla fırlattığınız bir taş asla geri düşmeyebilir. Hatta tek bir sıçrama ile onlarca, yüzlerce metre mesafeyi katedebilirsiniz. Zaten bu kadar düşük bir yerçekiminde yürümek çok güç olacağı için, zıplayarak hareket etmek zorunda kalacaksınız. 

Ama dikkatli olun, hafif biçimde sıçrayın, sonra geri dönmeniz oldukça zor olabilir. Çünkü uydunun yerçekimi o kadar düşüktür ki, Dünya’da attığınız bir adım için sarfettiğiniz güç, sizi burada metrelerce öteye fırlatabilir. Bu arada, uydunun yüzeyindeki o derin çukurların üzerinden de rahatça atlarız sanmayın, her birinin genişliği kilometrelerce çünkü. Yalnız dikkatli olun, arkadaşınızın elini sıkmak için öne atıldığınızda, kendinizi arkadaşınızın üstünden zıplayıp geçerken bulabilirsiniz.

Uydu, Satürn’ün en büyük uydusu olan Titan ile 4:3’lük ilginç bir yörüngesel periyot içindedir. Yörünge rezonansı denilen etkileşim nedeniyle, Titan Satürn çevresinde 4 tur atarken, Hyperion 3 tur atar.

Satürn gezegeni ve oluşturduğu sistemdeki diğer onlarca uydu hakkında bilgi almak için, şu yazımızı okuyabilirsiniz.

Zafer Emecan