Kepler 56: Garip Bir Yıldız Sistemi

Bizden yaklaşık 2.800 ışık yılı uzaklıkta, Güneş’ten biraz daha fazla (1.3 katı) kütleye sahip bir yıldız bulunuyor: Kepler 56…

Bu yıldızın 2012 yılında iki tane keşfedilmiş gezegeni bulunuyor. Birisi Neptün boyutlarında iken, diğeri ise Satürn boyutlarında. Kepler-56’ya uzaklıkları ise 0,1 AB ile 0,16 AB kadar. (1 AB = Güneş Dünya arası mesafe)

Bu sistemi özel kılan şey ise, gezegenlerin oldukça ilginç bir davranış sergilemesi. Normalde bir yıldız sistemi oluşurken disk şeklinde bir yapı gözlenir. Bu durum, temelde merkezkaç etkisinin sebep olduğu doğal bir sonuçtur. Dolayısıyla gezegenler yıldızının ekvator düzlemi ile aşağı yukarı aynı düzlem etrafında dolanırlar. Kepler 56 sistemi hariç.

Kepler 56’nın keşfedilen iki gezegeni de oldukça aykırı bir yörünge eğikliğine sahip. Yıldızları olan Kepler 56’nın etrafında tam 45 derecelik bir açı ile dolanıyorlar! Üstelik yalnızca biri değil, ikisi de. Elbette normal koşullarda böyle bir şey olmaması gerekiyor. Bu da akla nasıl öyle bir durumun olabileceği düşüncelerini getiriyor. Eğer tek bir gezegende bu durum olsaydı, çarpışma gibi bir durumla açıklamak kolay olurdu. Fakat burada belli ki farklı bir şeyler dönüyor.

Güneş Sistemi’nin eski gezegenlerinden biri olan Plüton‘nun gezegenlikten çıkarılma sebeplerinden biri de 17 derecelik aykırı yörüngesi idi.

Araştırmayı yapan ekip bu sebeple Kepler 56d adı verilen gezegenin Jüpiter’den 3,3 kat daha fazla kütleye sahip 2 AB birim uzaklıkta dolanan üçüncü bir bileşene sahip olması gerektiğini düşünüyordu. Fakat bu gezegenin varlığının doğrulanması biraz zaman aldı.

Nihayet 2016 yılında Kepler Teleskobu’ndan gelen verileri yeniden inceleyen gökbilimciler, bu gezegenin varlığını doğruladılar. Gezegen, düşünülenden biraz daha fazla, 5.6 Jüpiter kütlesine sahip ve yıldıza tam da tahmin edildiği gibi, 2.1 AB uzaklıkta dolanıyor.

Ögetay Kayalı & Zafer Emecan

Kaynak & Görsel
http://arxiv.org/pdf/1310.4503v2.pdf
http://www.nasa.gov/content/a-giant-misalignment-in-a-multiple-planet-system
https://exoplanets.nasa.gov/exoplanet-catalog/3400/kepler-56-d/
http://exoplanet.eu/catalog/kepler-56_d/