Hepimiz, birçoğunu bilmesek bile adlarını bir yerlerden duymuşuzdur. Büyük Ayı, Küçük Ayı, Orion, Andromeda… Yani takımyıldızlar.

Birçoğuna şekillerinden ötürü bu isimler verilmiştir, fakat biz baktığımızda genelde pek de adlarında yazana benzetemeyiz. Yani en azından ben bir büyük ayıdan ziyade bir cezve görüyorum. Peki bununla ilgili ilginç bir şeyden bahsetsek? Bu şekillerin yıllar içerisinde değiştiğinden mesela.

İnsan türünün var olduğu süre boyunca bile (birkaç milyon yıl) takımyıldızlar ciddi anlamda görünüm değiştirmişlerdir. Elbette bu hareket çok yavaş olduğu için son 3.000 yıllık yazılı tarihte insanoğlu buna pek tanık olamamış, kayıtlara hiçbir zaman geçmemiştir.

takimyildizdegisimi

Şimdi bu değişime bakmak için Büyük Ayı Takımyıldızı’nın bugünkü görünümüne bir göz atalım.

Bilgisayar teknolojisi bizi mekan ve zaman olarak bugünden alıp başka günlere götürebilir. Yıldızların hareketlerini hesaba katarak, eski zamanlara doğru gidince, birkaç milyon yıl önceki Büyük Ayı şeklinin bambaşka bir görünümde olduğunu görürüz.

O tarihlerde Büyük Ayı’nın şekli bir oku andırıyordu. Bir zaman makinesi sizi alıp bu eski devire bırakacak olsa, Büyük Ayı’nın o zamanki şekline bakarak hangi dönemde (buzul çağı) yaşadığınızı anlayabilirdiniz.

Bir takımyıldızın ileri zamanlarda alacağı görünümünü de yine bilgisayardan sorabiliriz. Örneğin, Aslan Takımyıldızı’nı ele alacak olursak, önümüzdeki bir milyon yıl içinde, Aslan Takımyıldızı’nın şimdikinden daha az aslana benzetilebileceğini görürüz.

İşte tüm bu değişim, takım yıldız olarak ele aldığımız yıldızlar grubunun birbirinden bağımsız olduğunun, yalnızca aynı doğrultuya denk gelen yıldızlar olduğunun harika bir örneğidir.

Hazırlayan: Mesut Özkan
Düzenleme: Ögetay Kayalı

Not: En üstteki görsel, Andromeda (Zincirli Prenses) takımyıldızının 1825 yılında tasvir edildiği bir kartpostaldan alıntıdır.