Fizik / Astrofizik

Mayıs, 2018

• 8 Mayıs

  Asimov’un “Gecesiz Gezegeni” Gerçekten Var Olabilir Mi?

  

  Asimov’un klasik bilim kurgu öyküsü “Nightfall- Karanlık Bir Dünya”, gecenin sadece 2049 yılda bir gerçekleştiği bir gezegende geçer. Şimdi bir bilim insanı, bir kara deliğin etrafında dönen yıldız çemberinden gelen ışıkla her tarafı aydınlatıldığı için gecenin hiç gelmediği bir gezegenin …
• 3 Mayıs

  Işıktan Hızlı Gitmenin Aslında Birkaç Yolu Var

  

  Albert Einstein, ışığın Evren’deki her yerde aynı hızda sehayat ettiğini ilk defa tahmin ettiğinde, esasında bir hız sınırı da koymuştu: Bu hız saniyede 299.792 kilometreydi. Yani her saniye Dünya’nın tamamını sekiz defa dolaşacak kadar hızlıydı. Ancak hikayenin tamamı bu değil. …

Mart, 2018

• 22 Mart

  Maddenin Tam Zıddı: Antimadde

  

  Antimadde, toplum tarafından ne olduğu tam anlaşılmamış bilimsel bir gerçektir. Bu nedenle sizler için inceleyip sadeleştirerek nedir, ne değildir, nasıl üretilir, ne işe yarar diye anlatmaya karar verdik: Antimadde; sizi, evlerinizi, Dünya’yı, galaksileri, kısacası evreni oluşturan bildiğimiz maddenin zıttı. Tam tersi elektrik yükü …
• 9 Mart

  Einstein’ın Görelilik Kuramı (İzafiyet)

  

  Görelilik kuramını anlamak için öncelikle göreliliğin ne olduğunun bilinmesi gerekir. Kısaca görelilik, var olabilmek ya da belirlenebilmek için, bağıntı yolu ile başka bir şeye bağlı olma durumudur. Gelin bir de bu kuramı ortaya atan 20. Yüzyılın en dahi bilim adamı …

Şubat, 2018

• 19 Şubat

  Kara Delikler Etraflarındaki Her Şeyi Yutar Mı?

  

  Popüler bilim zaman zaman bize öyle şeyler aşılıyor ki, kendi ile ters düşerek bilimsellikten uzak belirli kalıpları ezberlerimize yerleştiriyor. Bunlardan birisi ise hepimizin çok merak ettiği kara delikler ve onların çekim kuvveti konusunda. “Karadelikten ışık bile kaçamaz, her şeyi içine …
• 16 Şubat

  Termodinamik Nedir?

  

  Termodinamik, isminden de anlaşılacağı gibi ısı, sıcaklık ve bunların aktarımı ile ilgilenir. Kendi içerisindeki yasalar dizisiyle enerjinin bir konumdan başka bir konuma nasıl aktarıldığı ve işlemin gerçekleşme yönü hakkında bilgiler verir. Termodinamik evrenin temel yasasıdır ve ısı gibi enerji türlerinin …
• 9 Şubat

  Yıldızların Uzaklıkları Nasıl Bulunur? (Paralaks Yöntemi)

  

  Yıldızlar ile ilgili belgesel izlerken gözümüze takılan ilk şey genellikle yıldızların Dünya’ya olan uzaklıklarıdır. Peki, bu uzaklıkların (en azından belli bir noktaya kadar) nasıl hesaplandığını hiç merak ettiniz mi? Cevap basit bir lise geometrisinden ibaret. Evet, lise yıllarında bir çoğumuzun …
• 7 Şubat

  Gezegenler ve Yıldızlar Neden Küre Şeklindedir?

  

  Yalnızca gezegenler ve yıldızlar değil, evrende gördüğümüz birçok gök cismi; yıldızlar, gezegenler, kümeler, gökadalar ya küresel bir yapıya sahipler ya da çembersel bir şekilleri var. Peki neden evrende her şey bir küresel yapı oluşturmaya çalışıyor? Bunun ardında nasıl bir amaç …
• 3 Şubat

  Görelilik ve Kuantum Fiziği Neden Birleştirilmeye Çalışılıyor?

  

  Neden bu iki kuramı kendi hallerine bırakmıyoruz? Bırakalım da kuantum mekaniği en küçüğün ve görelilik kuramı en büyüğün fiziğini açıklamaya devam etsin. Neden bunları birleştirmeye çalışıp fizikçilerin bile zar zor anladığı, matematiğinin işin içinden çıkılmaz hale geldiği 10-11 boyutlu bir …

Ocak, 2018

• 20 Ocak

  Temel Fizik – Basınç

  

  Basınç bir yüzeye etkide bulunan dik kuvvetin, birim yüzey alanına düşen miktarıdır. Daha farklı bir ifade ile, bir yüzeye uyguladığınız kuvvetin dik bileşeninin, o yüzeye ne kadar dağılarak bir etki yaptığını ifade eder. Basınç, sıradan bir çivi çakma işleminden yıldız …
• 18 Ocak

  Genişleyen Evren Ve Düşündürdükleri

  

  Çocukluğunuzu hatırlar mısınız? Ve elbette kurduğunuz düşleri, bitmek bilmeyen sorularınızı da. Var olan her şeyi çocukluğumuzla ve çocuk kalmış büyük insanların merakıyla sorguladık. Bu meraklı zihinlere çok şey borçluyuz. İşte o büyük insanlardan biri; Edwin Hubble, 1929 senesinde uzak galaksilerden …
• 17 Ocak

  Kuantum Harmonik Salıngacı

  

  Eskiler hatırlar belki, büyüklerimizin evine gittiğimizde koca bir duvar saati bizi karşılamıştır. Bu duvar saatinin içindeki sarkaç saati saat yapan elemanın kendisidir. Konumuz saatlerin nasıl çalıştığı değil elbette ama, kuantum sarkaçlarını anlamada bize yardımcı olabilir mi? Kuantum sarkacına giriş yapmadan …
• 11 Ocak

  Zaman ve Zamanın Oku

  

  Birçok kişiye çok sıradan gelebilir hatta çoğumuz fark etmemiş olabiliriz bile, zaman şu ana kadar tam olarak anlaşılamamış ancak, hayatımıza çok fazla dahil olmuş bir kavramdır. Her gün zamanın içinde (bir nevi) hareket ederiz. Biriyle buluşacaksak sadece 4 bileşen yeterlidir …
• 5 Ocak

  Büyük Patlama (Big-Bang) Teorisi

  

  Büyük patlama teorisi, yaklaşık 13.8 milyar yıl önce evrenin tek ve belirsiz bir hacme sahip bir noktadan (tekillikten) hızla genişleyerek bugünkü halini aldığını söyler. İlk andan itibaren evren bu tekil yoğunluktan genişlemeye başlamış, hızla devam eden genişme sürecinde zamanla atom …

Aralık, 2017

• 26 Aralık

  Gök Mekaniği: “Eğrisel Hareket”in Kinematiği

  

  Bundan bir önceki giriş yazımızda Kepler yasaları ve Newton’ın hareket kanunlarını vermiş, bunlardan yola çıkarak gök mekaniklerini elde edeceğimizi söylemiştik. Eğrisel hareket ile ilgili bu yazımız, matematik ağırlıklı ve sözelciler için giriş seviyesinin biraz üstündedir, bunu dikkate alarak okuyunuz. Bu yazıda …
• 14 Aralık

  Yengeç Atarcası (Pulsarı)

  

  1054 yılında Çinli astronomlar gökyüzünde büyük bir parlama gördüler ve bunu kaydettiler. Bu parlama öylesine büyüktü ki tam 23 gün boyunca gündüz dahi görülmüş, toplamda 642 gün boyunca gözlenmiştir. Bugün bunun bir süpernova patlaması olduğunu ve geriye neler bıraktığını biliyoruz. …

Kasım, 2017

• 29 Kasım

  Çift Yıldız Sistemlerini Nasıl Keşfediyoruz?

  

  Güneş yalnız bir yıldız olmasına karşın, yıldız sistemleri ikili veya daha fazla sayıda bulunabilir. Hatta bu ikili sistemler birbirleri arasında da bir sistem oluşturabilirler. Bu tamamen olasılıkların gerçekleşme durumuna bağlıdır. Bu Sistemleri Nasıl Fark Ediyoruz? Çoğunlukla bize olan uzaklıklarının çok …
• 23 Kasım

  Kütle Çekim Neden Diğer Kuvvetlerden Daha Zayıf?

  

  Sizlerin de yakından bildiği gibi evrene dört temel kuvvet hükmeder. Evrende bildiğim her şey, bu dört temel kuvvetin etkileşimiyle meydana gelir, buna kütle çekim de dahil… Bunlar; elektromanyetik kuvvet ki bunun taşıyıcı parçacığı fotonlardır, güçlü nükleer kuvvet ki bunun da …
• 21 Kasım

  Astronotlar Uzayda Stres Çarkı Kullanırsa Neler Olur?

  

  Şu anda stres çarkı çılgınlığının sona erdiğini biliyoruz. Ancak Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yaşadığınız zaman, kargo yüklerinin size ulaşması biraz zaman alıyor. Şimdi UUİ’deki astronotlar, evrenin bize ayrılan bölümünde kısa bir süreliğine moda olan bu tuhaf cihazı nihayet ele geçirdiler. Ayrıca …