Dış Uzay

Şubat, 2019

• 18 Şubat

  M22 (NGC 6656) Küresel Yıldız Kümesi

  

  Ünlü astronom Charles Messier’in “Messier Kataloğu”nda yer verdiği M22 (Messier 22, NGC 6656) küresel yıldız kümesi, Dünya göklerinden görülebilecek en parlak küresel kümedir. Küresel yıldız kümeleri; binlerce, bazen milyona yakın sayıda yıldızın bir arada bulunduğu, küresel yapıda yıldız kümelerine deniliyor. …
• 13 Şubat

  Magellan Bulutları’nda Olası Gece Manzarası

  

  Yakın komşu galaksilerimiz Magellan Bulutları‘ndaki olası bir gezegende, “en azından astrofotoğrafçılık yapanlar için”, gece gökyüzü bu görsel benzetime oldukça yakın görünüyor olabilir. Bizden ortalama 180 bin ışık yılı uzaklıkta iki “cüce galaksi” olan Magellan Bulutları, içinde yer aldığımız Samanyolu’na gök bilim …

Ocak, 2019

• 18 Ocak

  Samanyolu’nun Merkezi Ve Merkezdeki Karadelik

  

  Bizim Güneş Sistemimizin de içerisinde yer aldığı Samanyolu Gökası’nın merkezi (çekirdeği), gökadanın geriye kalan tüm malzemesinin çevresinde döndüğü bir merkezdir. Samanyolu’nun merkezi de, tıpkı kendisi gibi spiral bir yapıya sahip. Ancak, merkezin bu spiral yapısı ile galaksimizin spiralliği arasında bir …
• 14 Ocak

  Samanyolu’ndaki Şüpheli Serseri Yıldız Grubu

  

  İçinde yaşadığımız Samanyolu galaksisi, oldukça şiddetli bir geçmişe sahiptir. Kaçan “yassılaşmış” galaksileri yutmadığı zamanlarda yakınındaki galaktik komşuları ile bitmek bilmeyen ve her zaman da kazanamadığı yıldızlararası bir çekişme içerisinde olduğu görülüyor. 19 Eylül 2018 tarihinde Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmaya …

Aralık, 2018

• 31 Aralık

  Bir Bulutsu Semti: NGC 2264 (Yılbaşı Ağacı Yıldız Kümesi)

  

  Evren çok büyüktür. Öyle ki Dünya’dan nispeten küçük gözüken bir bölge, içerisinde çok fazla nesne gizliyor olabilir. Gökyüzünde bir dolunayın kapladığı alan kadar yer kaplayan NGC 2264 bölgesi de bu bölgelerden biri olarak gösterilebilir. Tekboynuz Takımyıldızı sınırları içerisinde, bizden yaklaşık …
• 31 Aralık

  Samanyolu Yamyamlık Yapıyor!

  

  Herkes Andromeda ve Samanyolu galaksilerinin birleşeceğini konuşadursun, şu anda Samanyolu küçük bir galaksiyle zaten birleşiyor. Cüce Yay (Sagittarius) Galaksisi denilen ve bize göre Samanyolu’nun “karşı” tarafından yer alan cüce gökada, son birkaç milyar yıldır adım adım Samanyolu tarafından yutuluyor. Her …
• 22 Aralık

  Orion’un Kalbi: Trapezium Kümesi

  

  Pek bir meşhur olan, ışık kirliliğinin olmadığı temiz bir gökyüzünde rahatlıkla çıplak gözle dahi görülebilen Orion Nebulası‘nın kalbinde, devasa yıldızlardan oluşan “Trapezium (Yamuk) Yıldız Kümesi” bulunur. Orion Bulutsusu’na muhteşem ışıltılı görünümünü kazandıran şey, burada bulunan dev yıldızların biraz abartılı aydınlatma güçleridir …
• 19 Aralık

  Ölümsüz Yıldız: VB10

  

  Eğer yıldızlar da doğan, yaşayan ve nihayetinde ölen “canlılar” olarak kabul edilecekse; VB10 yıldızı için ölümsüzlüğün sırrını bulmuş diyebiliriz… Bizden yaklaşık 19 ışık yılı uzaklıktaki Van Biesbroeck yıldızı (VB10), keşfedebildiğimiz en küçük yıldızlardan biri. Aslında kütlesi, bir yıldızın sahip olabileceği en küçük kütleye çok …

Kasım, 2018

• 26 Kasım

  Uzak Galaksiler Gerçekte Ne Kadar Uzak?

  

  Galaksiler (gökadalar) ve uzaklıklarından bahsederken birden çok tanımlama söz konusu. Bu tanımlamalar galaksinin yaşı, ışığın yayıldığı zamanki uzaklığı ve gerçek uzaklığı gibi oldukça çeşitli olabiliyor. Bu da gökbilimciler arasında olmasa da, konuyla profesyonel düzeyde ilgilenmeyen kişilerde kafa karışıklığına yol açıyor. Örneğin bilim …
• 23 Kasım

  Yamyamlık Yapan Çok Parlak Galaksi: W2246-0526

  

  15 Kasım tarihinde Journal Science dergisinde yayımlanan ve NASA’nın Jet itki Laboratuvarı’ndaki bilim insanları tarafından ortaya konan yeni bir çalışmaya göre şu ana kadar keşfedilen en parlak galaksi, bir değil iki değil en az üç komşusuna yamyamlık yapıyor. Çalışmaya göre …
• 15 Kasım

  Yakınımızdaki Yıldızlar: Groombridge 1618

  

  Bizden sadece 15.8 ışık yılı uzakta yer alan Groombridge 1618, Güneş’in yakın çevresinde yer alan kapı komşumuz diyebileceğimiz yıldızlardan biridir. Groombridge 1618 yıldızı, 1838 yılında astronom Stephen Groombridge tarafından keşfedilmiş ve kataloglanmıştır. Ufocular çıplak gözle göremedikleri yıldızlardan, bilgisiz insanlar oldukları sebebiyle haberdar olmadıkları için, …
• 10 Kasım

  En Karanlık Gezegen: TrES-2b

  

  Evrende her bir cismin, daha önceki yazılarımızda detaylarıyla anlattığımız gibi belli bir yansıtabilirlik seviyesi yani “albedosu” bulunur. Cisimlerin albedo değerleri 0 ile 1 arasında gösterilir. 0’a yakın değerler cismin yansıtabilirliğinin düşük olduğunu ifade ederken, 1’e yakın değerler yansıtabilirliğin yüksek olduğunu …
• 6 Kasım

  Evrendeki Boşluklar ve Eridanus Supervoid

  

  Birçoğumuz evrenin ağ yapısı olan galaksi kümelerinin birbirlerine kütle çekim kuvveti ile bağlanarak oluşturduğu yapıyı bilmekteyiz. Bu ağ yapılarının dışında kalan yerlere ise astronomide boşluk (void) adı verilmekte. Bu boşluklar ortalama 10 ile 100 megaparsek arası büyüklüklerdeler ve gözlemlenebilir evrendeki …
• 5 Kasım

  Halka Nebulası (M57) Gerçekten Halka Şeklinde Mi?

  

  Çalgı Takımyıldızı’nın kuzeyinde güzelliğiyle nefesimizi kesen Halka (Ring) Nebulası’nın gerçek şeklini hiç merak ettiniz mi? Öncelikle bu güzel bulutsunun yıldız oluşum bölgesi olan bulutsulardan farklı olduğunu söyleyelim. Hatta tam tersi olarak gezegenimsi bulutsular ölmekte yıldızlardır. Yıldızların ölüm şeklini onların kütlesi belirler. …
• 5 Kasım

  NGC 7049: Bu Nasıl Bir Galaksi Böyle?

  

  Bizden yaklaşık 100 milyon ışık yılı uzakta yer alan bu dev gökada, muazzam düzgünlükteki sarmal yapısıyla hemen göze çarpıyor. Ancak, ortada garip bir durum var ki; NGC 7049 bir sarmal gökada değil, soğuk ve yaşlı yıldızlardan oluşan tipik bir küresel …
• 4 Kasım

  RS Ophiuchi (RS Yılancı) Yıldızı

  

  RS Ophiuchi, görece yakınımızdaki oldukça ilginç yıldızlardan biri. Onu ilginç kılan şey ise, yaklaşık 20 yıllık aralıklarla parlaklığının çok büyük ölçüde artış gösteriyor olması. Artışın nedeni, RS Ophiuchi’nin aslında bir çift yıldız sistemi olmasında yatıyor. Sistem iki yıldızdan oluşuyor: Biri …
• 3 Kasım

  NGC 4889’un Kalbinde Uyuyan Dev Kara Delik!

  

  NGC 4889 gökadasının kalbinde devasa büyüklükte kütleye sahip bir kara delik gizleniyor. Astronomlar bu devin beslenmesinin durduğunu ve durağanlaştığını düşünüyor. Uzaklardaki NGC 4889 gökadasının merkezinde şimdiye kadar keşfedilmiş en büyük kütleli kara deliklerden birinin gizlendiği ortaya çıktı. Bunu ortaya çıkaran …
• 2 Kasım

  Cüce Galaksi KISO 5639

  

  Üstteki NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu görüntüsünde, yıldız doğumundan kaynaklanan bir ateş fırtınasının cüce galaksi KISO 5639’un bir ucunu aydınlatması görülmektedir. KISO 5639’nın şekli bir krep gibidir ancak, yana yatmış kenarı yüzünden muhteşem alevli kafası ve uzun yıldızlı kuyruğu ile bir …
• 2 Kasım

  Blue Stragger’lar (Mavi Başıboşlar)

  

  Küresel kümelerdeki mavi renkli; sıcak ve genç yıldızlar nereden geliyorlar? Normal şartlarda orada olmaları neredeyse imkansız olmalıydı oysa! Küresel yıldız kümeleri, çok dar bir alanda bir araya toplanmış yüzbinlerce yıldızdan oluşurlar. Büyük gökadalar tarafından yutulmuş cüce gökadaların çekirdekleri olduğu düşünülen …