Dünya

Ocak, 2017

• 29 Ocak

  Gaia Hipotezi: Dünya Bir Süper-Organizma Olabilir Mi?

  

  1972 yılında kimyager James Lovelock tarafında ortaya atılan bu sıradışı hipotezde, Dünya’nın bir süper-organizma niteliği taşıdığı savunulur. Yerküre’nin fiziki bileşenleri olan atmosfer, hidrosfer, kriyosfer (buzullar) ve litosferin birbirleriyle karşılıklı ve karmaşık etkileşimlerde bulunarak bir bütünlük oluşturduğu ileri sürülür. Hipotez ilk olarak, Mars’ta yaşamın nasıl olacağını saptamak üzere Lovelock’un NASA adına …
• 20 Ocak

  Kış Vaktinde Yaz Saati ve Astronomik Zaman Ölçümleri

  

  Yaz saati, kış saati, saatler ileri geri derken, ülkemizde son aylarda, büyükten küçüğe herkes aslında astronomik bir olguyu konuşuyor. Saat dilimimizin değişmesi iyi mi oldu kötü mü oldu bilemeyiz ama, bu konuya istinaden, Astronomide Yerel Zaman ve değişimleri üzerine sizin için bir yazı hazırlamaya çalıştık. Neden Dünya üzerinde her coğrafi bölgede …

Kasım, 2016

• 1 Kasım

  Güneş ve Ay Tutulmaları İle Depremler Bağlantılı Mı?

  

  Biliyorsunuz, toplumumuz içinde Güneş tutulmalarının depremle ilişkili olduğu, malesef yaygın bir inanış. Gerçekle depremlerle hiçbir bağlantısı olmayan bu konu hakkında birşeyler söylemek istedik. Tübitak, zamanında bu konuda bir araştırma yapmıştı. Bu araştırmanın verileri üzerinden hareket edelim: 1900 ile 2005 tarihleri arasındaki toplam 239 Güneş tutulması ile bu tutulmalardan 10 gün …

Ekim, 2016

• 31 Ekim

  Doğal Afet Sayısı Artıyor Mu?

  

  Komplo teorisyenlerinin en sevdiği şeylerden biri, son yıllarda küresel çapta felaketlerin arttığını dile getirmek. Oysa, volkan patlamaları ve depremler de dahil olmak üzere, yaşanan felaketler orta ve uzun vadede artış göstermemiştir. Dünyamız ve üzerinde gerçekleşen yıkıcı felaketler milyonlarca yıldır olduğu gibi olağan seyrini sürdürüyor. Yeterince uzun bir zaman dilimini (mesela …
• 15 Ekim

  Güneş Ve Gezegenlerin Orantılı Büyüklükleri

  

  Güneş, sistemimizdeki en büyük ve en fazla kütleye (kütleyi, aynı şey olmasa da “ağırlık” şeklinde düşünebilirsiniz) sahip gökcismidir. Tüm Güneş Sistemini bir araya getirdiğimizde oluşacak olan kütlenin %99.8’ini Güneş tek başına karşılar. Kalan %0.2’lik kütlenin ise yarısından fazlası Jüpiter‘e aittir. Daha başka bir ifadeyle Jüpiter, Güneş haricinde sistemimizdeki her şeyin; tüm …

Ağustos, 2016

• 31 Ağustos

  Bebek Dünya’da Ay Doğumu

  

  Bundan yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, yaklaşık Mars büyüklüğünde bir gezegenin bize çarpması sonucu oluştuğu düşünülen Ay, bebek Dünya’ya şimdi olduğundan 17 kat daha yakın, sadece 22.500 km uzağımızda yer alıyordu. Yüzeyinin bir kısmı hala lavlarla kaplı olan uydumuz Ay, yakınlığı nedeniyle gökyüzünde çok büyük bir alanı kaplıyor, geceleri gezegenimizi …

Haziran, 2016

• 14 Haziran

  Kartopu Dünya

  

  Bazı bilim insanlarına göre, gezegenimiz günümüzden yaklaşık 650 milyon yıl kadar önce tamamen buzla kaplanmıştı. Ortalama dört km kalınlığındaki bu buz tabakası, okyanuslar dahil olmak üzere yeryüzünün tamamını örterek Güneş ışığını büyük oranda yansıtıyor ve zaten soğuk olan yeryüzünün daha da soğumasına neden oluyordu. Dünya’nın dev bir kartopunu andırdığı milyonlarca yıl süren …

Mayıs, 2016

• 27 Mayıs

  Kütle Çekim Kilidi (Tidal Locking)… Nasıl Oluyor Da Oluyor?

  

  Yalın ifadesi: Bir gök cisminin kendi etrafında dönüş hızı ile, uydusu olduğu gezegen veya yıldızın çevresideki dönüş hızının eşit olması durumu. Böyle olunca, gök cismi çevresinde döndüğü “daha büyük kütleli” cisme sürekli aynı yüzü bakacak şekilde dolanıyor. Bu terim (ve durum) birçok yerde karşımıza çıkıyor: Dünya-Ay, Satürn-Titan ve Güneş sistemi …
• 19 Mayıs

  Burçlar Işığı

  

  Eğer dikkatli bir gözlemciyseniz, çok karanlık bir yerde Güneş batıp alacakaranlık bastırdığında ufuktan gökyüzüne uzanan belli belirsiz bir aydınlık şerit görebilirsiniz. Bu aydınlık, “burçlar ışığı” olarak isimlendiriliyor. Burçlar ışığı, gezegenimizin yörünge düzleminde bulunan toz parçacıklarının Güneş tarafından aydınlatılmasıyla meydana gelir. Bu tozun bir kısmı küçük gezegenlerden saçılan parçalardan meydana gelirken, …

Nisan, 2016

• 21 Nisan

  Evrendeki Adres Tarifimiz

  

  Olası Dünya dışı uygarlık bizi kolayca bulsun diye adres tarifimiz, 70’lerde uzaya gönderilen ve şu anda Güneş Sistemi’nin dış sınırlarına ulaşmış olan Pioneer’ın üzerindeki plakada üstte gördüğünüz biçimde tarif edilir. Ama bu Samanyolu’ndaki görece yakın uygarlıklara yerimizi göstermek için yapılmış bir tarif. Boyut büyüdükçe, tarif de zorlaşıyor. Anlatmak biraz zor bir …
• 16 Nisan

  Dünya’nın Bulutluluk Haritası

  

  Uzay uçuşları başladığından bu yana yeryüzü uzaydan sürekli gözlendi ve genellikle yer bulutlar altındaydı. Bu gözlemlere dayanarak yapılan bazı çalışmalarda yüzeyin %67’sinin bulutlarla kaplı olduğu ortaya kondu. Bir başka çalışmada yüzeyin %10’nun herhangi bir anda bulutsuz olduğu ileri sürüldü. Bulutluluk genellikle okyanus üzerinde olurken karaların üzerinde %30 açık hava olduğu …

Mart, 2016

• 30 Mart

  Uzay Nerede Başlıyor? Sınır Meselesi ve Hukuki Bakış

  

  Uzay nerede başlıyor? 1966 yılında Fransa, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na “Uluslararası hukukta uzayın nasıl tanımlanacağı ve sınırlandırılacağı” hakkında bir önerge sundu. BM nezdinde teşekkül ettirilmiş olan UNCOPUOS (United Nations Committee on the Peaceful Uses of Outer Space)’un alt birimlerinden HUKUK ALT KOMİTESİ 1967’deki oturumunda konuyu ilk kez doğrudan ele aldı. UNCOPUOS bünyesinde, …
• 18 Mart

  Kaçış Hızı: Uzaya Nasıl Çıkarız?

  

  Her gök cismi, her yıldız, her gezegen veya her asteroit, hatta her insan kütlesi oranında diğer cisimleri kendi üzerine çeker. Kütle çekim denilen bu güç, çeken cismin kütlesi ile doğru orantılı olarak artar. Gezegen ve yıldızların bu çekim güçlerinden kurtulabilmek için ondan belli bir hızda uzaklaşmanız gerekir. Üzerinden kalkıp uzaya …

Ocak, 2016

• 26 Ocak

  Dünya Da Bir Halkaya Sahip Olabilir Mi(ydi)?

  

  Hayır, olamazdı. Evet, en baştan bunu söylememiz doğru olmadı ancak, bu yazıyı izah etmek için yazdık. Merak ediyorsanız, sebeplerini aşağıda okuyabilirsiniz… Aslında yörüngesine (belki bir çarpışma sonucu) saçılacak olan moloz yığınları birkaç on bin yıl gibi kısa süreliğine kaba da olsa bir halka oluşturabilir. Dört milyar yıl kadar önce Ay’ın oluşumuna …

Aralık, 2015

• 22 Aralık

  Uzay Çöplüğü ve Büyüyen Sorunlar

  

  Dünya’nın çevresi, son 60 yılda uzaya gönderdiğimiz binlerce yapay uydu ve bunların ortalığa dağılmış milyonlarca parçasıyla kaplıdır. Gezegenimizden binlerce kilometre uzaklığa kadar yayılan bu “uzay çöplüğü” şu an için büyük tehlike arzetmiyor olsa da, çöp miktarı arttıkça insan hayatı için önemli bir tehdit haline geleceği de kesin. Yapılan hesaplara göre, …

Eylül, 2015

• 20 Eylül

  İnfografik: Dünya

  

    Eğitim materyali olarak tasarlanmıştır. Görüş, öneri ve fikirleriniz için bize ulaşabilirsiniz. Fotoğrafa tıkladığınızda büyük hali açılır (boyut 9 mb). Ögetay Kayalı

Ağustos, 2015

• 10 Ağustos

  Evrende Sayıca Fazla Bulunan Gök Cisimleri

  

  Eğer asteroidleri hesaba katmazsak, hazırladığımız üstteki görselde gördükleriniz, evrende en bol bulabileceğiniz gökcisimleridir. Üstteki görselde orantılı büyüklükleriyle karşınızda olan bu gökcisimlerinin arasında en fazla rastlayabileceğiniz obje, Dünya ve ona yakın büyüklüklerdeki kayaç yapılı gezegenler. Daha sonra sırasıyla gaz devi olarak bilinen Jüpiter benzeri gezegenler, kahverengi cüceler ve kırmızı cüce yıldızlar …

Temmuz, 2015

• 30 Temmuz

  Garip Ama Gerçek: Dünya Yuvarlak Değildir!

  

  Uzaydan çekilen sayısız fotoğraflar bize Dünya’nın yuvarlak olduğunu gösterir. Astronotlar dünyamızı mavi misket olarak isimlendirmişti ancak ne yazık ki kandırıldığımız görülmektedir. Gerçek şu ki dünya tam olarak mükemmel biçimde yuvarlak değildir. Not: Bu arada, yukarıdaki görsele bakıp aldanmayın, o görsel, gezegenimizin yüzeyindeki kütle çekim değişimlerinin aşırı biçimde abartılmış bir gösterimidir. …
• 22 Temmuz

  NASA’dan Yeni “Mavi Bilye”

  

  “Mavi Bilye” adıyla anılan ve 1972 yılında Apollo programı sırasında çekilmiş olan fotoğrafı çoğunuz bilir. Zamanla gezegenimizin en ünlü görüntüsü haline dönüşen bu fotoğrafın günümüz versiyonu NASA tarafından Deep Space Climate Observatory uydusu kullanılarak 43 yıl sonra yeniden çekildi. Üstteki kapak fotoğrafında, bu yeni mavi bilye imajını görüyorsunuz. Deep Space Climate Observatory …
PDF Kaydet & Yazdır