Güneş Sistemi

Bu yazıyı, ilk olarak 5 Eylül 2015 tarihinde yayınlamıştık. Aradan epeyce zaman geçti ama, bulduğu yalan yanlış her şeye atlayıp hit alma peşinde koşan ana akım medyamız yeniden “Mars’ta bulunan kaşık” ve benzeri haberleri ısıtıp önümüze koymaya devam ediyor… NASA’nın Curiosity …

Uranüs’ün fotoğraflarına baktığınızda, sistemimizdeki diğer gaz devi gezegenlere kıyasla daha düz ve niteliksiz bir görünüme sahip olduğu eminiz gözünüze çarpmıştır. Öyle ki, diğer dev gezegenlerimiz olan Jüpiter, Satürn ve Neptün’deki bulut ve fırtına oluşumlarının yarattığı izlerin hiçbiri Uranüs’te görülmez. Ancak, bu izlenim …

NASA’nın Mars’taki uzun ömürlü keşif aracı Opportunity, beklentileri bir kez daha aşarak, yeni bir kilometre taşını geçti: Kızıl Gezegen’de 5.000 gün. Bir golf aracı büyüklüğünde olan Opportunity, aslında 90 Mars günü süreceği düşünülen bir görev planlaması ile 2004 yılının Ocak …

Plüton’un hepimizi hayran bırakan fotoğraflarıyla birlikte, New Horizons (Yeni Ufuklar) uzay aracı Plüton’un en büyük uydusu Charon’ın da göz alıcı net fotoğraflarını göndermişti. Üstteki fotoğraf, Charon’ın yüzeyinin büyük kayalıklar ve uçurumlar gibi çok farklı türde arazi yapılarıyla birlikte, uydunun kuzey kutup …

Yıldızlar ile ilgili belgesel izlerken gözümüze takılan ilk şey genellikle yıldızların Dünya’ya olan uzaklıklarıdır. Peki, bu uzaklıkların (en azından belli bir noktaya kadar) nasıl hesaplandığını hiç merak ettiniz mi? Cevap basit bir lise geometrisinden ibaret. Evet, lise yıllarında bir çoğumuzun …

Yalnızca gezegenler ve yıldızlar değil, evrende gördüğümüz birçok gök cismi; yıldızlar, gezegenler, kümeler, gökadalar ya küresel bir yapıya sahipler ya da çembersel bir şekilleri var. Peki neden evrende her şey bir küresel yapı oluşturmaya çalışıyor? Bunun ardında nasıl bir amaç …

Sorunun genel cevabı, çoğumuz için “değişmiyor” şeklinde. Astronomi bilimi ile yakından ilgilenenler için ise, “yörüngenin eliptik olması nedeniyle yıl içinde yakınlaşıp uzaklaşarak düzenli bir değişim gösterir” şeklinde olacaktır. Bu ikinci cevap doğru, ancak eksik. Bu yazımızda, eliptik yörünge şeklimiz nedeniyle …

Çoğunuz mitolojiden aşina, Pandora’nın öyküsünü bilir (bilmiyorsanız, insanlığın bu tür kültürel hikayelerini ve mitolojilerini araştırmanızı öneririz. Bunlar hakkında bilgi sahibi olmadan elde edeceğiniz bilgi, çoğu bilimsel konuyu ve bilimsel ilerleyişimizi anlamlandırmakta yetersiz olacaktır). Neden Dünya üzerinde yaşıyoruz? Cevap, belki de …

Amatör astronomların, astronomi biliminin en önemli yardımcıları ve profesyonel astronomların en önemli yol göstericileri, hatta ve hatta deyim yerindeyse sağ kolları olduklarını söylesek kesinlikle hata etmemiş oluruz sanırız. 1990’ların Tarkan’dan, Michael Jackson’dan daha ünlü yıldızı olan Hale-Bopp kuyruklu yıldızı, bunun …

Güneş Sistemi’nde birden fazla asteroit kuşağı bulunmasına karşın, asteroitlerin ana mekanı olan ve sisteme ilk baktığımızda Mars ve Jüpiter’in arasındaki gözümüzden kaçmayan boşluğu mekan edinen Asteroit Kuşağı hiç kuşkusuz bunlar arasında en büyükleri en göze batanı. Güneş Sistemi’nin sayıca oldukça …

Başlığa baktığınız zaman yazının içeriği hakkında bir fikir edinemeyenleriniz mutlaka olmuştur. Konuya giriş yapmadan önce iki yörüngesel gökbilim terimini açıklamak istiyoruz: Keplerin birinci yasasına göre Güneş Sistemi içerisinde bulunan tüm gezegenler, odaklarından birinde Güneş’in bulunduğu eliptik yörüngelerde dolanırlar. Bu dolanımı …

Aurora denilen görsel şölen, Güneş fırtınalarının uzaya yaymış olduğu yüklü parçacıkların Dünya’nın manyetik alanı ile etkileşmesi sonucu oluşan göz alıcı ışıklardır. “Kutup Işıkları” da denilen bu parıltılar, tarih boyunca insanları büyülemiş muhteşem ışık şovlarıdır. Kuzey ve Güney kutup noktalarında gözlemleyebildiğimiz Auroralar, Aurora …

Üzerinde yaşadığımız Dünya da dahil olmak üzere, tüm everin “ince ayar” içerdiğini iddia eden antropik ilke, bizlerin yaşadığımız evreni sadece Samanyolu Galaksisi ve öncesinede “Güneş Sistemi’nden ibaret sandığımız”, temelsiz, yetersiz bilgilere sahip olduğumuz dönemlerden kalan bilgilerle şekillenmiş bir düşüncedir. Bu …

Yakın geçmişimize kadar Güneş Sistemi’nin en uzağındaki cismin Plüton olduğunu düşünüyorduk. Ne var ki, 1992 yılına kadar. Bu tarihten sonra, hem Güneş Sistemi’nin büyüklüğü, hem de gezegen algımız baştan sona değişti… Palomar Gözlemevi’nde çalışan iki astronom David Jewitt ve Jane …

Hemen hepiniz, küre Dünya’nın şeklinin kusursuz bir küre değil, “geoid” denilen yukarıdan bastırılmış, yanlardan şişkin bir biçim olduğunu ilk ve ortaokul ders kitaplarında ve bilimum belgesellerde gördünüz, duydunuz, öğrendiniz. Buraya kadar herşey tamam. Son dönemlerde ise, internetin yaygınlaşması sayesinde insanlar …

Hepimiz geceleri göğe baktığımızda yıldızların tıpkı güneşimiz gibi dairesel bir kavisle doğup battıklarını görebiliriz. Elbetteki bu durum dünyamızın dönüşü ile ilgili. Ayrıca bu kavisli hareketleri; astrofotoğrafçılık ile uğraşan arkadaşlarımızın çoğunun, derin uzay cisimlerini çekmek amaçlı tesisatlarını kurup heveslerinin kırıldığı ayaz gecelerinin …

Dünya’nın iklimindeki değişimlerde Güneş’in etkisi küçümsenmeyecek boyuttadır. 4,5 milyar yıllık tarihi boyunca Güneş üzerindeki patlamaların Dünya’ya gönderdiği enerji yüklü parçacıklar gezegenimizi ısıtmış veya düşük aktiviteli dönemlerde Dünya soğumaya girmiştir. Bilim insanları yüz yıldan fazladır Güneş’i gözlemlemiş, gözlemler sonucunda Kelebek Diyagramı ve Leke Diyagramlarını ortaya …