Bu yazı, anne ve babalar için çocuklarına astronomiyi sevdirme amacıyla hazırlanmıştır ve eğitim tavsiyeleri içermektedir.

Astronomi en eski bilim dalıdır. Geçmişte insanlar, gece vakitleri gökyüzüne bakarak yıldızları, gezegenleri, uydumuz Ay’ın evrelerini, meteor yağmurlarını ve kutup ışıklarını izlemişlerdir. Önceleri bu gök cisimlerinden oluşan olaylardan korkmuşlar, daha sonra ise gökyüzünü izleyerek yön bulmayı öğrenmişler ve takvimleri hazırlayarak günlük işlerini kolaylaştırmışlardır.

Günümüze yakın zamanlarda ise Güneş Sistemi dışında yer alan başka yıldızların etrafında dolanan gezegenler keşfedilmiştir. Şu an astronomide gelinen noktada, evrende ne kadar galaksinin bulunduğu veya Samanyolu Galaksisinde kaç tane yıldız olduğu gibi bilgiler elde edilen veriler sayesinde tahmin edilebilir düzeyde.

Uzayı araştırmak için yapılan çalışmalar sonucu günlük hayatta kullandığımız birçok teknolojik ürün ortaya çıkmıştır. Bunları astronomiye karşı az da ilgisi olan kişiler de bilmektedir. Fakat astronomiye karşı merakı olan anne ve babalar çocuklarına uzay ve evreni nasıl anlatacağını bilmemektedir. Nitekim bu gerçekten çok zor bir iştir.

Peki; anne ve babalar uzay ve evreni çocuklarına nasıl anlatmalı ve onların astronomiye karşı ilgisini nasıl artırmalıdırlar?

Adım 1

Credit: wikiHow

 

Öncelikle astronomiye karşı olan ilginizi geliştirin. Çocuğunuz size soru sorduğu zaman konu hakkında çok azda olsa bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Astronomiyi basit dilde anlatan kitaplar satın alın. Güvenilir sitelerde astronomi ile alakalı yazıları okuyun.

İlk olarak takımyıldızlar, Güneş, gezegenler ve uydumuz Ay hakkında bilgi sahibi olun. Bu okuduğunuz bilgileri pekiştirmek için çocuğunuz ile birlikte akşamları gökyüzünü inceleyin. Öğrendiğiniz takımyıldızlarını ve kutup yıldızı gibi referans gök cisimlerini bulmaya çalışın.

Adım 2

Credit: wikiHow

 

Çocuğunuzu keşfetmeye ve denemeye teşvik edin. Bilim yalnızca, astronomiyi açıklamak için değildir. Bilim fikir üretme ve bu fikirlerin işe yarayıp yaramadığını test etmek için kullanılan bir araçtır.

Genelde aileler çocuklarına teleskop alarak onların gökyüzüne olan merakını artırmak ister ancak bu yanlıştır. İlk olarak teleskop yerine dürbün alın ve gökyüzünü çocuğunuza dürbün ile seyrettirin.

Kendiniz gökyüzünü az da olsa öğrendikten sonra (hangi mevsimde hangi takımyıldız var, gezegenler geceleri gökyüzünde ne zaman görünecektir vs.) teleskop alın ve çocuğunuzla birlikte gökyüzünü incelemeye çalışın. Çocuğunuz ile birlikte bir Ay günlüğü tutun. Her akşam belirlediğiniz saatte çocuğunuzla beraber gökyüzünde Ay’ın nasıl gözüktüğünü bir kâğıda çizebilirsiniz. Bu sayede Ay’ın evrelerini daha rahat biçimde öğrenilebilir.

Adım 3

Credit: wikiHow

 

Çocuğunuzun anlayacağı basit bir dille yazılmış astronomi kitapları alın. Genelde bu tarz kitaplar çocuğunuzun ilgisini çekeceği örnekler ve bol miktarda resimler içerir.

Adım 4

Credit: wikiHow

 

Astronomi ile ilgili yazılımları ve uygulamaları bilgisayarınıza ve cep telefonlarınıza indirin. Bu tarz yazılım ve uygulamalar, çocukları astronomiyi öğretmeye ve öğrendiklerini kontrol edebilme yeteneğine görsel bir boyut katar. İnternette ücretsiz uygulamalar bolca bulunmaktadır.

Bilgisayarınıza Stellarium, Celestia, Solar System Scope gibi uygulamaları indirebilirsiniz ve çocuğunuz ile birlikte inceleyebilirsiniz. Öğrettiğiniz bilgileri bu tarz uygulamalarla test edebilirsiniz. Cep telefonuna indirdiğiniz gökyüzü programları ile gökyüzünün anlık durumunu beraber görebilirsiniz.

Adım 5

Credit: wikiHow

 

Astronomi ve uzayla ilgili güvenilir internet sitelerini çocuğunuz ile ziyaret edin. Astronomi ile ilgili atölye etkinliklerini bilgisayarınıza indirin ve bu atölye çalışmalarını çocuğunuz ile birlikte yapmaya çalışın. El becerisini kazandırmaya çalışın. NASA, ESA gibi kuruluşların internet sayfalarında çocuklara astronomiyi anlatan yazılar ve atölyeler ile ilgili kısımlar bulunmaktadır.

Adım 6

Credit: wikiHow

 

Planetaryumları mutlaka çocuklarınızla ziyaret edin. Astronomi yazılımları, takımyıldızları ya da diğer gök cisimlerini göstermeye yarasa da bunu düz bir bilgisayar monitörü ile yapabilmektedir. Planetaryumlar ise yarım küre şeklinde olan ekranları sayesinde sizi ve çocuğunuzu uzayda bir yolculuğa çıkarıyor hissi yaratır. (Ülkemizdeki planetaryumlar hakkında şu yazımızdan bilgi edinebilirsiniz.)

Adım 7

Credit: wikiHow

 

Astronomi ile ilgilenen bilim insanlarının söyleşilerine çocuğunuz ile birlikte katılın. Ülkemizde astronomi alanında çalışan çok başarılı hocalarımız bulunmaktadır. Bunları sosyal medyadan takip ederek onların yer aldığı söyleşilere katılmaya çalışın.

Adım 8

Credit: wikiHow

 

Çocuğunuzun odasını astronomi teması ile dekore edin. Tavanı ya da duvarları Güneş Sistemi ve takımyıldızlarından oluşan gök cisimleriyle süsleyebilirsiniz. Eğer çocuğunuzun resim sanatına karşı merakı varsa bunu beraber yapabilirsiniz.

Adım 9

Credit: wikiHow

 

Çocuğunuzun ilgi duyduğu başka alanlar var ise bunları astronomi ile birleştirin. Örneğin; müziğe karşı ilgisi var ise astronomi ile ilgili bilgi veren müzikleri çocuğunuza dinletebilirsiniz. Resim sanatına karşı ilgisi var ise uzay temalı resimler çizmesi için çocuğunuzu teşvik edebilirsiniz.

Adım 10

Credit: wikiHow

 

Çocuğunuz ile birlikte gece gökyüzünü izleyin. Eğer kamp yapmaktan hoşlanıyorsanız, yıldızları, gezegenleri ve takımyıldızlarını teleskop ile gözlemleye çalışın. Şehir ışıklarından uzak bir yerde yapılan gözlemlerde eskiden insanların gökyüzünü izlemeye neden ihtiyaç duyduklarını, takımyıldızları sayesinde yönlerin nasıl bulunduğunu anlatmaya çalışın.

Gökyüzünde yıldız ve gezegen ayrımının nasıl olduğunu, bazı yıldızların neden diğerlerinden daha parlak olduğunu ve takımyıldızlarının mitolojik hikâyelerini çocuklarınıza anlatabilirsiniz.

Adım 11

Credit: wikiHow

 

Bir astronomi kulübüne katılın. Astronomi kulüpleri hem çocuklar hem de yetişkinler için astronomiye olan ilgiyi teşvik etmek ve desteklemek için mükemmel kaynaklardır. Bazı kulüpler düzenli olarak gece gökyüzü etkinliği düzenlemektedir. Bu gözlem etkinliklerine teleskobunuz ile katılabilirsiniz. Bu kulüpte olan kişilerden size yeni fikirler vermesini sağlayabilirsiniz.

Adım 12

Credit: wikiHow

 

Astronomi günlük yaşamınızın bir parçası olsun. Çocuklara astronomi öğretmede edinilen dersleri güçlendirmenin en kolay yolu astronomiyi günlük yaşamınızın bir parçası haline getirmektir. Yeni keşfedilen ötegezegenlerden veya Güneş Sisteminde bulunan bir gezegen hakkında yapılan belgeselleri ya da TV programlarını çocuğunuz ile birlikte izleyin. Gazetelerde yer alan astronomi haberlerini çocuğunuza okuyun.

Küçük çocuklar için “Merkür doğum günü” yaparak yılda 4 kez çocuğunuza hediye alabilirsiniz. (Merkür Güneş etrafındaki bir turunu ortalama 88 günde alırken, Dünya Güneş etrafındaki bir turunu ortalama 365 günde tamamlar. Bundan dolayı Merkür doğum günü yaparak yılda 4 sefer hediye alabilirsiniz.)

Çeviren: Sinan Koçak
Editör: Kemal Cihat Toprakçı

Kaynakça:
https://www.wikihow.com/Teach-Kids-About-Astronomy
Kapak Fotoğrafı: https://www.pond5.com/stock-footage/88297968/girl-cardboard-astronaut-helmet-launching-toy-rocket-spacepo.html