Jüpiter çok büyük bir gezegendir. Sistemimizin “ağır abisi” diyebileceğimiz bu gezegenin kütlesi (kütleyi ağırlık olarak düşünebilirsiniz) o kadar büyüktür ki, geri kalan tüm gezegenler, yani Dünya, Mars, Merkür, Venüs, Satürn, Neptün, Uranüs bir araya gelseler bir Jüpiter etmezler.

Hatta bunların üzerine sistemimizdeki tüm meteorları, kuyruklu yıldızları, cüce gezegenleri de ekleseniz Jüpiter hala hepsinden daha ağır kalır.

Bu çok büyük kütlesi nedeniyle kimi astronomlar şu tanımlamayı yaparlar: “Güneş Sistemimiz; Güneş, Jüpiter ve bazı kalıntılardan oluşmuştur”. Evet, Jüpiter ile kıyasladığımız Güneş Sistemi’ndeki her şey aslında birer kalıntıdan ibarettir diyebiliriz belki de. “Gaz devi” derken bunu kastediyoruz; gaz deyip geçmeyin. Jüpiter gibi gaz devi gezegenler, sistemlerindeki hemen her şeyden çok daha ağır, çok daha büyüktürler.

Çok büyük bir kısmı Hidrojen ve Helyum gazlarından meydana gelen Jüpiter’in, bildiğimiz kadarıyla 67 uydusu var. Bu uydulardan görece “büyük” olan 4 tanesi, Galileo Uyduları olarak da biliniyorlar ve Dünya’dan basit bir teleskopla dahi gözlemlenebilirler.

(2020 yılı düzeltmesi:
Yazıyı hazırladığımız 2015 yılında Jüpiter’in bilinen 67 uydusu varken, 2020 yılında yeni keşfedilenlerle birlikte bilinen uydu sayısı 79’a yükseldi.)

Neredeyse kendi çapında mini bir Güneş Sistemi oluşturmuş olan Jüpiter’in bu 4 uydusundan en büyüğü Ganymede, kütle açısından olmasa da, çap olarak Merkür gezegeninden bile daha büyüktür. Üstteki görselde, bu Galileo uyduları olan Ganymede, Io, Europa, Callisto ve Jüpiter’in büyüklükleri orantılı olarak gösteriliyor. Kıyaslamaya yardımcı olması açısından bizim uydumuz Ay’ı da aralarına yerleştirdik.

Dört büyük uydu haricinde kalan (ve bir yığın halinde gösterdiğimiz) diğer uydular ise, çoğunlukla biçimsiz ve birkaç kilometre çapında küçük asteroidlerden oluşuyor. Bunların en büyükleri olan Amalthea bile 250×146×128 km boyutlarında bir kaya yığınından ibaret.

Not: Jüpiter gezegeni ve uyduları ile ilgili çok daha geniş kapsamlı makalemizi bu linkten okuyabilirsiniz.

Zafer Emecan