Mayak isimli bu uyduyu Rusya’da uzay mühendisleri, meraklı insanlar ve Moskova Üniversitesi’nin Mekanik Mühendisliği öğrencileri beraber hazırlıyor.

Görevi ilginç olduğu için sizleri bilgilendireyim istedim. Aslında bir küp uydunun farklı bir modeli; bu bir standart, 10 cm boyutunda bir küp düşünebilirsiniz. Üç tane küp yan yana getirilerek üç birimlisi yapılıyor ve o zaman yaklaşık 30 cm boyunda bir uydu oluyor. Genellikle 3USat diye isimlendiriliyor.

Bu uydunun maliyetini meraklı insanlar ve şirketler karşılıyor. Toplam maliyeti yaklaşık 20 bin dolar yöresinde. İnternetten 216 tane sponsor bulmuşlar. Bu yazın başlangıcında Rus Uzay Ajansı (RSA) da fırlatmayı üstlenmiş.

Mayak
Mayak tasarım ekibi ve uydunun yörüngeye girmeden önceki orjinal boyutları.

 

Uzaya yerleştiğinde ilk küpten çıkacak yük, bir ucundan uyduya bağlı olacak şekilde uzaya bırakılacak. Bu yük açılacak ve toplam alanı 16 metre kare olan bir piramit olacak. Bu çarşafın yapısını saç telinden 20 kez daha ince olan polimer filmden yapmışlar. Yörüngesi özel, Güneş’e eş zamanlı bir yörünge. Bu tür yörüngeye yerleştirilen uydular yeryüzünün her noktasından aynı yerel Güneş zamanında geçer. Dolayısıyla her gün geceleyin aynı saatte üstümüzden geçecek bu uydu gökyüzünün en parlak yıldızı olacak. Bir anlamda uzayı kirletecek ama gökyüzünde bizim de parlak bir yıldızımız olsun demişler herhalde.

Yine de Mayak uydusu amaçsız değil, daha ileriki yıllarda geliştirilecek bir sistem için test niteliği de taşıyor. Uydunun açılır yapısı, uzay araçlarının Dünya’ya dönüşü sırasında atmosferde frenleme yaparak yavaşlaması ve güvenli bir iniş gerçekleştirmesi düşüncesinin ürünü. Eğer bu yapı işe yararsa, uzay araçları için oldukça tehlikeli olan “Dünya’ya dönüş” aşaması daha güvenli bir hale gelebilecek.

mayak-01661

Kurucusu olduğum Tamsat derneği de bugüne kadar bu türden iki uydu yaptı. Birincisinde İTÜ Uçak ve Uzay mühendisliği ile TÜRKSAT vardı. İkincisinde çok daha fazla ortakları var. 2013 yılında fırlatılan birincisinin adı TURKSAT–3USAT iken bu yaz fırlatılacak ikincisinin adı UBAKUSAT.

Genel olarak uydu kullanan Türk telsiz ve radyo amatörleri için yapıldı. Önemli olan uydu yapımında gerekli teknolojileri öğrenmek ve uygulamak, yükü o kadar önemsemiyoruz. İleride bu 3U’luk uydunun içine belki bir teleskop da koyabiliriz, teknoloji gelişiyor.

Not: “Küp uydular” ile ilgili detaylı bilgi için şu yazımıza göz atabilirsiniz. 

Hazırlayan: Prof. Dr. Ethem Derman
Geliştiren: Zafer Emecan