Bu üstte gördüğünüz olağanüstü fotoğraf, bizden yaklaşık 18 milyon ışık yılı* uzakta yer alan, NGC 6946 isimli spiral galaksiye ait.

Görüntüsünün benzerliğinden dolayı Havai Fişek Gökadası (Fireworks Galaxy) olarak da bilinen bu dev evren adası, 1798 yılında ünlü İngiliz gök bilimci William Herschel tarafından keşfedilmiş.

Sarmal kollarda yer alan kırmızı bölgeler yıldız oluşumlarının yaşandığı nebulalardır. Bu gökadada yıldız oluşumu o kadar büyük boyutlardadır ki, bir yandan sürekli yeni yıldızlar oluşurken, diğer yandan birkaç milyon yıl önce oluşmuş olan dev mavi yıldızlar birer ikişer süpernova patlamalarıyla yok olurlar. NGC 6946, bu yönüyle yani yoğun yıldız oluşumu ve ölümleriyle yakın çevremizdeki en aktif galaksi olma ünvanını elinde bulundurur. Gök bilimciler, NGC 6946 gibi böylesi büyük yıldız oluşumu sergileyen galaksilere “yıldızlarla dolup taşan gökada(Starburst Galaxy) tanımlaması yapıyorlar.

NGC 6946

Dikkatlice resme bakarsanız, kırmızı-pembe yıldız oluşum bölgelerinin aralarında yer alan birkaç milyon yaşındaki genç sıcak mavi yıldızlardan oluşan yıldız kümelerini tek tek seçebilirsiniz. Bu sıcak mavi yıldızlar çok kısa ömürlü oldukları için sık sık süpernova patlamaları şeklinde yok olurlar. Dolayısıyla bu gökadayı inceleyen gök bilimciler de tam dokuz adet süpernova patlamasına şahit oldu. Bu yönüyle de gökada, gök bilimciler için bir süpernova cenneti konumunda.

Fotoğrafın böylesine net ve detaylı oluşunu, Japon Ulusal Gökbilim Gözlemevi‘nin Hawaii Mauna Kea Dağı’ndaki 8.2 metrelik dev teleskobuna borçluyuz.

(*) Galaksi, Samanyolu düzlemi üzerinde, toz bulutlarının arkasında yer aldığı için uzaklığını henüz tam olarak belirlememiz mümkün olmadı. 6-8 milyon ışık yılı daha uzak da olabilir, daha yakın da. Dolayısıyla uzaklığını tam belirleyemediğimiz için büyüklüğü konusunda da kesin rakamlar veremiyoruz. Ancak, Samanyoluna yakın çapta, belki biraz daha küçük bir galaksi olabileceği düşünülüyor. 

Zafer Emecan

https://www.eso.org/public/outreach/eduoff/cas/cas2005/winners/cas2005-113/
http://www.messier.seds.org/xtra/ngc/n6946.html