Yıldızlar, çoğu zaman çok güzel görünürler ancak, yakınımızdaki bazıları, parlaklıklarıyla gökyüzünü gözlemlememizi de zorlaştırırlar. Üstteki fotoğrafta solda gördüğünüz parlak yıldız, yaklaşık 80 ışık yılı uzağımızda yer alan Regulus.

Birini dev bir yıldızın oluşturduğu dörtlü bir yıldız sistemi olan Regulus’un parlaklığı, fotoğrafın hemen sağ alttında belli belirsiz kum yığını olarak gördüğünüz cüce galaksi Aslan I’i gölgede bırakır.

Yıldız Sistemi

Geceleri gökyüzünde çıplak gözle rahatlıkla gözlemlenebilen Regulus sistemini oluşturan ana yıldız, yaklaşık 3.8 Güneş kütlesine sahip B tayf sınıfından parlak bir dev yıldızdır. Güneş’in yaklaşık üç katı çapa sahip olan yıldızın yüzey sıcaklığı Güneş’ten 2.5 kat fazla, yaklaşık 12 bin santigrat derecedir. Dolayısıyla parlaklığı ve yaydığı enerji de Güneş’ten yaklaşık 300 kat daha fazladır.

Yapılan gözlemler, bu ana yıldızın yani Regulus A‘nın çevresinde bir beyaz cüce eşi olması gerektiğini söylüyor. Ancak, henüz bu beyaz cüce gözlemlenebilmiş değil.

Sistemin diğer üyeleri Regulus B olarak isimlendirilen, Güneş’in yaklaşık yüzde 80’i kütleye sahip olan K sınıfı turuncu bir yıldız ile, Regulus C adıyla anılan Güneş’in yüzde 30’u kadar kütleye sahip M sınıfı bir kırmızı cücedir. Bu iki yıldız, ana yıldızdan yaklaşık olarak 5.000 astronomik birim uzakta bir yörüngede yer alır ve ikisinin birden yaydığı toplam ışınım gücü Güneş’in ancak yarısı kadardır.

Regulus Leo I
Aslan I (Leo I) Cüce gökadasının daha detaylı bir görünümü. Regulus’un parlak ışığı nedeniyle bu gökadayı fotoğraflamak oldukça güçtür (Telif: Russell Croman).

Leo (Aslan) I Gökadası

Yıldız sisteminin parlak ışığı yüzünden zar zor seçebildiğimiz Aslan I Galaksisi ise, bizden yaklaşık 800 bin ışık yılı uzaktadır ve gökadamız Samanyolu‘nun en uzak uydusu olarak bilinir. Regulus’un parlak ışığı yüzünden, 10 milyona yakın yıldız içeren ve normalde çok rahat görebileceğimiz bu cüce galaksiyi, Albert George Wilson 1950 yılında güç bela farkedene kadar keşfetmemiz mümkün olmamıştı.

Aslan I, milyonlarca yıldıza ev sahipliği yapıyor. Ancak, bu cüce galaksinin yeni yıldızlar oluşturabilecek gaz bulutu kaynağı milyarlarca yıl önce tükenmiş halde. Yani, buradaki yıldızların hemen tümü yaşlı cüce yıldızlar (M, K ve G sınıfı) ile, ölmek üzere olan kırmızı devlerden ibaret.

Şu yazımızda anlattığımız karanlık gökyüzü, maalesef bu cüce gökadada var olması muhtemel zeki yaşam formları için de geçerli.

Not: En üstteki fotoğraf, 25-26 Mayıs 2006 tarihleri arasında astrofotoğrafçı ve amatör astronom Russell Croman tarafından 20 inçlik bir teleskopla çekilmiş. 

Zafer Emecan


Amacınıza en uygun ve en kaliteli teleskop ya da dürbünü, en uygun fiyata sadece Gökbilim Dükkanı‘nda bulabilir, satın alma ve kullanım sürecinde her zaman bize danışabilirsiniz
GÖKBİLİM DÜKKANI’NA GİT