Samanyolu Diski Neden Düz Değil De Eğri?

Samanyolu’nun eğri şekli muhtemelen galaksimizin daha küçük bir galaksi ile uzun soluklu bir çarpışması ile oluşmuş olabilir.

Ancak bu küçük galaksinin hangisi olduğu ise bir gizem. Bu görüş ise Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) milyarlarca yıldızın haritasını kesin olarak çıkarmak için tasarlanan Gaia uzay aracının çalışmaları ile ortaya çıktı.

Gaia, bir tarafından yukarıya diğer tarafından da aşağıya doğru kıvrılarak eğri bir şekil oluşturan Samanyolu’nun diskine dikkatini yöneltti. Uzay aracının gözlemleri, bu eğriliğin zaman içerisinde hızla hareket ettiğini gösterdi.

Üstteki videoda, Samanyolu’nun eğri diskinin görselleştirilmesini izleyebilirsiniz.

Eğiklik o kadar hızlı değişiyor ki, bilim insanlarının doğrudan göremediğimiz manyetik alan veya karanlık maddenin etkisini içeren önceki açıklamaları bu koşulda ise yaramıyor. Çünkü bu açıklamalar yavaş hareket eden değişiklikler ortaya çıkarıyor. Bu yüzden de ortaya daha etkili bir çözüm çıkıyor, bu da galaktik bir çarpışma olabilir.

İtalya’da bulunan Turin Astrophysical Observatory’de doktora öğrencisi ve makalenin baş yazarı olan EloisaPoggio, Nature Astronomy dergisinde yayınlanan araştırmasında modelleri ile verileri karşılaştırarak eğikliğin hızını ölçtüklerini ve elde edilen hıza dayanarak bu eğikliğin Samanyolu’nun merkezinin etrafındaki rotasyonunu 600 veya 700 milyon yılda tamamladığını bulduklarını söyledi. Karşılaştırma yapacak olursak, güneşin Samanyolu’nun çevresindeki dönüşünü tamamlaması yaklaşık 220-230 milyon yıl alır.

Bu çarpışmaya sebep olan galaksi ise bir gizem olarak kalmaya devam ediyor. Bir olası aday, bilim insanlarının Samanyolu diskinin etrafından birkaç defa geçmiş olması muhtemel olduğunu söylediği bir cüce galaksi olan Sagittarius’tur. Hatta şimdiki modeller, Sagittarius’un Samanyolu’nun içine çekilmiş olduğunu gösteriyor. Ancak bu olasılığı destekleyecek daha fazla çalışmanın yapılması gerekiyor.

Gaia uzay aracı ise altı yıldır uzaydaki çalışmalarını sürdürüyor ve ekip, önümüzdeki dönemlerde gelecek daha fazla verinin bu gizeme daha çok ışık tutacağını söylüyor.

Çeviren: Burcu Ergül Emecan

https://www.space.com/milky-way-warp-caused-collision-smaller-galaxy.html