Tag Archives: fizik

Mart, 2019

  • 19 Mart

    “Tanrı Parçacığı” Higgs Bozonu Maddeye Nasıl Kütle Kazandırıyor?

    Daha önce Higgs Bozonu’nun ne olduğuyla ilgili bir yazı yazmıştık. Bu yazıda da aynı biçimde matematiksel denklemlerden kaçınarak Higgs mekanizmasının nasıl işlediğini kabaca anlatacağız. Yazımızda kullanılan bazı kavramlar yabancı gelebilir. Bunun nedeni modern fizik ile ilgili bahsettiğimiz bu konunun aslında …

Aralık, 2018

  • 6 Aralık

    Compton Saçılması

    Çok yüksek enerjili fotonların bir atom ile etkileşime girdiği zaman belirli açılarla saçılması olayına Compton saçılması (veya Compton Olayı) denir. Fotonları sadece dalga olarak açıklayamayacağımızı, parçacık olarak da düşünmemiz gerektiğini gösteren olaylardan biridir ve Yüksek Enerji Astrofiziğinde önemli bir yeri vardır. …

Ağustos, 2018

  • 5 Ağustos

    Belirsizlik Ve Kuantum Dalgalanmaları

    Bir balığın açısından evreni düşünmek, pek de kolay görünmeyebilir. Ancak konuyu ana hatlarıyla ele almamızı sağlayacak birkaç ipucunu bize sağlama olasılığı açısından, düşünülesi bir durumdur. Gözlerimiz sürekli açık, zira biz bir balığız. Sürekli bizlerle etkileşim içinde olan su molekülleriyle ve …

Haziran, 2018

  • 25 Haziran

    Fizik Okuyanlar İçin Kitap Önerileri

    Fizik, tahmin edilebilenden çok daha geniş ve çok kompleks bir alandır ve bu kompleksliği en iyi anlamanın yolu sadece çalışmaktır. Ama çalışmak demek 10 saat oturup bir kitabı okumak değil, ilk önce adamakıllı bir kitap bulup her ince ayrıntısını anlayarak …

Ocak, 2018

  • 20 Ocak

    Temel Fizik – Basınç

    Basınç bir yüzeye etkide bulunan dik kuvvetin, birim yüzey alanına düşen miktarıdır. Daha farklı bir ifade ile, bir yüzeye uyguladığınız kuvvetin dik bileşeninin, o yüzeye ne kadar dağılarak bir etki yaptığını ifade eder. Basınç, sıradan bir çivi çakma işleminden yıldız …

Şubat, 2017

  • 28 Şubat

    Tek Yarık Deneyi ve Belirsizlik

    Çoğumuz lisedeki fizik dersinde, tek yarık ve çift yarık deneylerini görmüştür. Görmemişse de, zaten belgesellerde ve internette her yerde bolca bahsediliyor, oradan aşinadır. Tek yarık deneyini ele alacak olursak; bu deneye göre, eğer çok dar bir yarığa ışık demetleri gönderirseniz, …

Ocak, 2017

  • 30 Ocak

    Gama Işını Patlamaları

    Bilinen en güçlü silahı, milyonlarca ışık yılı içerisindeki bütün yıldızların enerjisiyle çalıştırdığınızı ve verebileceğiniz zararı düşünün. Bu enerji evrende mevcut; “Gama ışını patlamaları”. Peki, nedir gama ışını patlamaları? Gama ışıması veya gama ışını, doğrudan atom çekirdeğindeki etkileşimler sonucu ortaya çıkan yüksek …

  • 24 Ocak

    Yıldız Tayfı, Doppler Etkisi ve Hareket

    Bir yıldızın yahut galaksinin bizden uzaklaştığını ya da yakınlaştığını nasıl anlıyoruz? Doppler etkisi denilen olguyu nasıl ölçümleyip uzaklaşma / yakınlaşma hızlarını hesaplıyoruz? Geçmiş yıllarda bilim insanları Güneş ışığının prizmada kırılması sonucunda maviden kırmızıya doğru bir renk kumaşı olan spektrum (tayf) adında bir …

  • 16 Ocak

    İ.Ü Fizik Kulübü 7. Fizik Çalıştayı

    İstanbul Üniversitesi Fizik Kulübü’nün Düzenlediği 7. Fizik Çalıştayı 13-14 Şubat 2017 tarihinde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Ord.Prof.Dr.Cemil Bilsel Konferans Salonunda gerçekleşecek. Etkinliğin bitiminde katılımcılara sertifika verilecek olan bu herkese açık ve ücretsiz olan çalıştaya katılmak için, http://istanbulfizik.org/7-fizik-calistayi-on-kayit/ adresinden ön kayıp yaptırabilirsiniz. …

Ekim, 2016

  • 29 Ekim

    Kristal Yapılar

    Gelin bugün bu yazıda ilkokul sıralarından beri bize öğretilen bilgilerden yeni bir şey keşfedelim, ya da ne demek istediğini daha iyi anlayalım. Evrende, kimyasal özellik barındıran maddelerin yapıtaşını atomlar oluşturur. Bildiğimiz her şey, periyodik cetveldeki elementler ve elementlerin bir araya gelerek oluşturduğu …

  • 24 Ekim

    Basit Matematik İşlemiyle Evrenin Yasalarını Bulmak -1

    Çoğumuz geçmişte bilim dünyasına iz bırakmış insanların hayat hikayeleri okurken içimizden geçirmiştir, ‘’Nasıl oluyor da bu insanlar bu yasaları keşfetmişlerdir’’ diye. Oysa lise düzeyi matematik ile evrenin yasalarını keşfetmek kolay ve mümkün. Fiziğin temeline inersek, yasaların değişkenlerden oluştuğunu görürüz. Örnek …

  • 16 Ekim

    Tanrı’nın Parçacığı; Higgs Bozonu

    Nedir bu Higgs bozonu? Adına ‘tanrı parçacığı’ denilecek kadar ne olmuş olabilir? İlk defa Cern’de yapılan deneylerde duyduk adını. “Tanrı parçacığı” bulundu denildiğinde bilim insanları havalara uçtu. Tüm halkın ilgisini çekti. Higgs Bozonu’nun ne olduğunu anlamak için önce ‘atoma’ bakmamız …

Eylül, 2016

  • 17 Eylül

    Üçüncü Boyutun Ötesi Dördüncü Boyut: Tetraküp

    Boyut kavramını fizikçiler ve matematikçilerden sıkça işitiriz. Bizim uzayımız ve nesnelerimiz 3 boyutludur. En boy ve derinlik içerir. Fakat, bu bizim ‘algılayabildiğimiz’, içinde yer aldığımız boyututur. Görsel zekamız ve beynimiz 3 boyuta göre şekillenmiştir. Dördüncü boyutu “henüz” algılama olanağımız bulunmuyor. …

Aralık, 2015

  • 2 Aralık

    Güneş Fiziği: Kelebek Diyagramı

    Kelebek diyagramı, Güneş aktivitelerini (Güneş lekelerini) kayıt altına alan ve bunları anlamlandırmaya yarayan bir diyagramdır. Güneş’in üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda üzerinde patlamalar olduğu keşfedildi. Araştırmalar bu patlamalar sonucunda Güneş’in üzerinde (Güneş’e göre) soğuk bölgelerin yani lekelerin oluştuğu gözlendi. Bu patlamalar kayda …

Ekim, 2015

  • 19 Ekim

    İvme Nedir?

    Kelime anlamı olarak ivme, aslında hızlanmaya karşılık gelse de yavaşlamayı da ifade eder. Yani fiziksel olarak incelediğimizde ivme, hızdaki değişimdir. Matematikte değişimleri ve artış şekillerini incelerken türev kullanılırız. Dolayısıyla ivme, yani hızlanma, hızın zamana göre değişimi (türevi)dir. Hız da benzer şekilde konumun …

Ağustos, 2015

  • 9 Ağustos

    Temel Fizik – Yoğunluk (Özkütle)

    Yoğunluk ya da özkütle birim hacimdeki madde miktarıdır. ( ya da  ) ile ifade edilir. Fakat sıcaklık ve basınca bağlı olduğundan, bir maddenin yoğunluğunu belirtirken belirli bir sıcaklık ve basınç altındaki yoğunluğundan bahsederiz. Genel ifadesi: şeklindedir. Birimi kg/m3 ya da gr/cm3‘tür. Gündelik yaşantımızda koşullar belirli …

Haziran, 2015

  • 18 Haziran

    Fizikteki Tek Hız Sınırı Işık Hızı Mıdır? (Ses Hızı)

    Zaman zaman basında; “bilim insanları ışık hızını aştı” ve benzeri başlıklar içeren asılsız haberler dile getirilir. Hatta bazen “ses hızı da aşılamaz deniliyordu, ışık hızı niçin aşılmasın?” şeklinde yaklaşımlar da duyarız… Peki bu günlere nasıl geldik? Işık hızı gibi devasa …

  • 2 Haziran

    Hayalet Parçacığımız: Nötrino

    Evreni dolduran atom altı parçacıklar arasında en gizemli olanlarından biri “nötrino“dur. “hayalet” dememizin sebebi bu. Nötrinolar, büyük çoğunlukla yıldızların içinde oluşan parçacıklardır. Yıldız içerisinde olup bitenleri çekirdekteki termonükleer reaksiyonlar sayesinde anlıyoruz. Bu reaksiyonlar hakkındaki bilgileri de bize biricik parçacıklarımız nötrinolar veriyor. …

Mayıs, 2015

  • 3 Mayıs

    Özel Görelilik 6: Kütlenin ve Momentumun Göreliliği

    Kütle konsepti, fizikte her zaman en önemli konulardan biri olmuştur. Fakat günümüze yaklaşıp, fizikte ilerledikçe önemi daha da artmıştır. Bu konuda ilk ciddi çalışmaları yapan Galileo ve Newton’a göre kütle, maddenin dışarıdan gelen tepkilere gösterdiği bir hareket direncini simgeler. Newton kütleyi …