KOZMİK ANAFOR Kozmik Anafor | Türkiye'nin En Büyük Astronomi Platformu
Dünya’nın iki katı büyüklüğünde olan Süper Dünya 55 Cancri’nin yüzeyinde lav akışı olduğu düşünülüyordu. Gezegen; yıldızına çok yakındır ve kütleçekim kilidi nedeniyle gezegenin aynı tarafı daima yıldızla karşı karşıyadır; öyle ki gezegenin değişmeyen daimi gece gündüz yarıküreleri vardır. 55 Cancri e, bizden yaklaşık 40 ışık yılı uzakta yer alan Güneş’e …
Ağustos, 2018
Haziran, 2018
-
28 Haziran
Yaşanabilir Bölge (Habitable Zone) Nedir?
Hemen hepimiz, birçok astronomi ve uzay içerikli yazı okurken ya da bir belgeseli seyrederken ister istemez bu terim ile bir şekilde karşılaşmışızdır. Peki o halde nedir bu “Yaşanabilir Bölge”? Ya da diğer isimleriyle; “Yaşam Kuşağı” “Habitable Zone” ve “Goldilocks”… En kısa ve öz tabiri ile ifade etmek gerekirse; “Yaşanılabilir Bölge, bir yıldızın yörüngesinde …
-
16 Haziran
Güneş Sistemi’nde Kaç Gezegen Var?
Geç olsun, güç olmasın demişler. Plüton‘un gezegenlikten çıkarıldığı günlerden beri içinde yer aldığımız Güneş Sistemi’nde kaç gezegen olduğu tartışılıp duruyor. Kimi 8, kimi 9 gezegen var derken, kimileri de onlarca gezegen olduğunu dile getiriyor. Biz bu işe biraz daha bilimsel bakmaya çalışalım ve gerçeği ortaya koyalım: Plüton’un ötelerinde yeni küçük …
Mart, 2018
-
17 Mart
En Sıradışı Gezegen: DÜNYA
Dünya neden sıra dışı olsun ki? Neptün gibi elmas yağdırmıyor. Venüs gibi bir tarzı da yok, saat yönünde dosdoğru dönüyor. Üstelik Satürn gibi halkaları da yok ve sadece bir tane uyduya sahip. Fakat bugüne kadar keşfettiğimiz gezegenlerin hiçbirinde olmayan bir özelliği, sıradışılığı var: Akıllı yaşam! Yaklaşık 5 milyar yıl önce, diğer …
Şubat, 2018
-
7 Şubat
Gezegenler ve Yıldızlar Neden Küre Şeklindedir?
Yalnızca gezegenler ve yıldızlar değil, evrende gördüğümüz birçok gök cismi; yıldızlar, gezegenler, kümeler, gökadalar ya küresel bir yapıya sahipler ya da çembersel bir şekilleri var. Peki neden evrende her şey bir küresel yapı oluşturmaya çalışıyor? Bunun ardında nasıl bir amaç var? Evrende gerçekleşen tüm olaylar, bildiğimiz veya bilmediğimiz fizik yasalarınca …
-
4 Şubat
Burçlar Ve Astroloji Safsatası
Astroloji zırvalığı, gök cisimlerinin konumlarındaki değişikliklerin insan beyninin, vücudunun, karakterinin veya geleceğinin üzerinde etkileri olduğunu iddia eder. Bu iddiayı dile getirenlerin herhangi bir bilimsel veya istatistiksel araştırması yahut kanıtı bulunmamasına rağmen, yoğun biçimde doğum tarihlerinde gezegenlerin dizilişinin insan karakterlerini ve yaşam çizgilerini belirlediğine inanılır. Biz bilim insanları ise, bu düşüncenin …
Ocak, 2018
-
5 Ocak
Güneş Sistemi’ndeki Karasal Gezegenler ve Uydular
Öğretmenlerimiz için hazırladığımız ve yüksek çözünürlük olarak indirip poster olarak bastırabileceğiniz bu infografikte, Güneş Sistemi’nde yer alan terrestrial, yani karasal gezegenler, cüce gezegen Plüton ve gaz devi gezegenlerin kayda değer büyüklükteki uydularını orantılı olarak göstermeye çalıştık. Bu gördüğünüz karasal gezegenler ve uyduları bir araya getirseniz, toplam kütleleri infografikte boyut kıyaslaması …
Aralık, 2017
-
6 Aralık
Uranüs Gezegeni Ve Uyduları
Uranüs gezegeni, her ne kadar tekdüze ve sıradan görünümü nedeniyle Jüpiter, Satürn ve Neptün’ün gölgesinde kalıp, adından pek sözedilmeyen bir gezegen olsa da; Güneş Sistemi’nin 3. büyük gezegenidir ve Güneş’ten itibaren sıralamada 7. Sırada yer alır. Uranüs, teleskop ile keşfedilmiş ilk gezegen olma özelliğine sahiptir. İsmini Yunan Mitolojisindeki gökyüzü tanrısı …
Mart, 2017
-
25 Mart
Astronomik Bir Dokunuş: Nasıl Anlatmalı?
Bir gök cismi yahut bir gök olayı değil de, astronomiyle uzaktan yakından ilgili olmayan bir çocuğa, bir yetişkine nasıl astronomik bir yaklaşım yapabiliriz, onlara astronomik olarak nasıl dokunabiliriz, ‘astronomi le tanıştırıp hayallerindeki uzayı nasıl şekillendirebiliriz?’ bunu ele almak istedik. Ülkemizde astronomiye verilen değerin istediğimiz kıvama gelmesi için ‘kırk fırın ekmek yemek …
Şubat, 2017
-
12 Şubat
Gezegenler Nasıl ve Nerede Oluşur?
Tüm gezegenler elbette yıldızıyla aynı anda ve aynı yerde meydana gelirler. Sıkışıp kendi içine çökmeye başlayan gaz bulutları içindeki yoğunlaşma çok nadiren tek bir bölgede gerçekleşir. Çoğunlukla; aynı gaz bulutunun birçok bölgesinde gaz, yoğunlaşmaya ve dönerek kendi içinde çökmeye başlar. Yoğunlaşan bölgelerde ağır elementler merkeze çökerek yüksek kütle çekime sahip …
Ocak, 2017
-
23 Ocak
Cüce Yıldızlar Ne Kadar Cüce
İnsanların zihinlerinde “kırmızı cüce“ yıldız denilince genellikle; kayda alınmayacak kadar küçük şeyler şekilleniyor, şöyle bir burun kıvırma tavrına gidiliyor. Oysa, evrendeki tüm yıldızların yaklaşık yüzde 80’inin oluşturan kırmızı cüce yıldızlar algıladığımız gibi “küçük” değil. Hoş, evrendeki devasa rakamlar karşısında büyük ve küçük algımız birbirine giriyor, size hak veriyoruz. Olabilecek en küçük kırmızı …
Aralık, 2016
-
10 Aralık
Dünya’nın Kızgın Kardeşi: Venüs
Modern zamanların gözdesi herkesin bildiği gibi Mars. Fakat şaşırtıcı bir biçimde Venüs, biz dünyalıların incelemek için en fazla uzay aracı gönderdiği gezegen. Yüzeyine bir aracı indirebilmek için olağanüstü zor şartlara sahip olmasına karşın, ABD ve SSCB arasındaki “önce ben keşfedeceğim” rekabeti sayesinde bıkmadan usanmadan araştırma sondaları gönderip durduk bu kızkardeşimize… Bizler aslında onu halk arasında …
-
4 Aralık
Yanıbaşımızdaki Yeni Süper Dünya: Gliese 536 b
Gökyüzünde gezegen avcılığı yapan bilim insanları, son zamanlarda birçok Güneş dışı gezegen (exoplanet / ötegezegen) keşfi yaptı. Gökyüzü avcılarından oluşan ekipler, gözlemlenebilir evrende, kendi gezegenimize benzeyen ve hayata ev sahipliği yapabilecek bir gezegen arıyorlar. Bu arayış şimdilik sadece galaksimiz Samanyolu‘nda ve birkaç bin ışık yılı uzağımızdaki yıldızlar arasında mümkün olabiliyor. Teknolojimiz …
Kasım, 2016
-
15 Kasım
Kepler Yasaları
Kepler, gezegenlerin hareketlerini açıklayan 3 yasayı açıklayarak bir devrim yarattı. Bu yasalar oldukça basit temellere dayanıyordu. Yüzyıllardır süregelen inanışların dayatmalarıyla uydurulmaya çalışılan abartı yasaların yerine basit ve doğru olanı koydu. Tycho Brahe’den kalan gözlemlerle matematik bilgisini kullanarak bağımsız ve doğru sentezleriyle bulduğu bu 3 yasayı ele alalım. 1. Her gezegen, odak noktalarından birinde …
Ekim, 2016
-
31 Ekim
Yalnızlık Ömür Boyu: Başıboş Gezegenler
Gezegen ismi hepimizin aklına yıldızı olan bir sistemin etrafında dolanan bir cismi hatırlatıyor değil mi? Zaten öyle olması gerektiğini düşünüyorsunuz. Ama durum tam anlamıyla bildiğimiz gibi değil. Kozmos’un içinde sonsuz karanlığa sürüklenen, nereye gittiğini bilmeyen, ebedi yalnızlığa mahkum olmuş ve hiçbir yıldız sistemine bağlı olmayan gezegenler de var. Kozmik olaylardan …
-
30 Ekim
Gezegenler Bazen Neden “Göz Kırpar Gibi” Titreşir?
Çoğunuz gökyüzünde gezegen ve yıldızları ayırmanın en pratik yolunun, ışıltısının titrekliği olduğundan haberdar. Evet, şu yazımızda detaylı biçimde anlattığımız gibi, geceleri yıldızların ışıkları göz kırpar gibi titreşir ve bazen de bu titreşim sırasında değişik renklere bürünüyorlarmış gibi görünür. Ancak, gezegenlerden (Venüs, Satürn, Jüpiter, Mars) bize gelen ışıklar sabit ve durağan …
-
15 Ekim
Güneş Ve Gezegenlerin Orantılı Büyüklükleri
Güneş, sistemimizdeki en büyük ve en fazla kütleye (kütleyi, aynı şey olmasa da “ağırlık” şeklinde düşünebilirsiniz) sahip gökcismidir. Tüm Güneş Sistemini bir araya getirdiğimizde oluşacak olan kütlenin %99.8’ini Güneş tek başına karşılar. Kalan %0.2’lik kütlenin ise yarısından fazlası Jüpiter‘e aittir. Daha başka bir ifadeyle Jüpiter, Güneş haricinde sistemimizdeki her şeyin; tüm …
-
11 Ekim
Satürn’ün Uydusu Titan’a Yaz Gelecek Mi?
Çok dillendirilen bir şehir efsanesi, Güneş bir kırmızı dev aşamasına geçtiğinde, yani bundan 3.5-4 milyar yıl sonra Satürn‘ün uydusu Titan‘ın ısınacağı ve Dünya gibi yaşama elverişli hale geleceğini anlatır. Titan’ın ısınacağı kısmı doğrudur. Fakat, hiçbir zaman insan yaşamına elverişli hale gelemeyeceği gerçeği de ortada. Titan, Dünya’nın %40’ı çapa sahip olsa …
Eylül, 2016
-
11 Eylül
Gaz Devi Gezegenler
Hemen hemen tümü hidrojen ve helyum’dan oluşan Gaz yapılı “Gaz Devi” dev gezegenler, tüm yıldız sistemlerinde bulunurlar. Bir yıldızı oluşturan bulutsunun muhteviyatının %99’u veya daha fazlası sadece Hidrojen ve Helyum gazlarından ibarettir. Bunlar, ayrıca evrende en fazla bulunan, neredeyse tüm evreni oluşturan elementlerdir. Tipik bir yıldız oluşum bulutsusunun %24’ü Helyum, …