Tag Archives: Kuantum

Ağustos, 2018

5 Ağustos
Belirsizlik Ve Kuantum Dalgalanmaları

Bir balığın açısından evreni düşünmek, pek de kolay görünmeyebilir. Ancak konuyu ana hatlarıyla ele almamızı sağlayacak birkaç ipucunu bize sağlama olasılığı açısından, düşünülesi bir durumdur. Gözlerimiz sürekli açık, zira biz bir balığız. Sürekli bizlerle etkileşim içinde olan su molekülleriyle ve deniz suyunda bulunması olası moleküllerle etkileşim halindeyiz. Durun bir dakika, …
5 Ağustos
Kuantum Tünelleme

Bu konuya fizik profesörümün bir analojisi ile başlamak istiyorum. Karşımızda kapalı bir kapı olduğunu varsayalım. Olanca gücümüzle koşup kapıya çarptığımızda kapının diğer tarafında bulunma ihtimalimiz var mı? Hayır. Peki aynı şeyi elektronlar için düşünürsek olaylar nasıl gelişir? Potansiyel bariyere çarpan bir elektronun, kapının diğer tarafında belirme ihtimali vardır. Evet, ilk …

3 Mayıs
Işıktan Hızlı Gitmenin Aslında Birkaç Yolu Var

Albert Einstein, ışığın Evren’deki her yerde aynı hızda sehayat ettiğini ilk defa tahmin ettiğinde, esasında bir hız sınırı da koymuştu: Bu hız saniyede 299.792 kilometreydi. Yani her saniye Dünya’nın tamamını sekiz defa dolaşacak kadar hızlıydı. Ancak hikayenin tamamı bu değil. Aslında, bu sadece başlangıçtı. Einstein’dan önce kütle (sizi, bizi ve …

22 Mart
Maddenin Tam Zıddı: Antimadde

Antimadde, toplum tarafından ne olduğu tam anlaşılmamış bilimsel bir gerçektir. Bu nedenle sizler için inceleyip sadeleştirerek nedir, ne değildir, nasıl üretilir, ne işe yarar diye anlatmaya karar verdik: Antimadde; sizi, evlerinizi, Dünya’yı, galaksileri, kısacası evreni oluşturan bildiğimiz maddenin zıttı. Tam tersi elektrik yükü taşıyan madde çeşididir. ANTİMADDE NE DEĞİLDİR? Antimaddenin ne olduğunu detaylı …

17 Ocak
Kuantum Harmonik Salıngacı

Eskiler hatırlar belki, büyüklerimizin evine gittiğimizde koca bir duvar saati bizi karşılamıştır. Bu duvar saatinin içindeki sarkaç saati saat yapan elemanın kendisidir. Konumuz saatlerin nasıl çalıştığı değil elbette ama, kuantum sarkaçlarını anlamada bize yardımcı olabilir mi? Kuantum sarkacına giriş yapmadan önce, klasik sarkaçları anlamak yararımıza olacaktır. Enerji korunumu yasasına göre …

21 Aralık
Düşünce Deneyi Nedir?

Gerçekte yapamayacak olsak da bazı bilimsel hipotezlerin ve teorilerin ortaya koyacağı sonuçlar dolayısıyla olması gereken olayları canlandırma sürecine tasarımsal deneyler veya düşünce deneyleri denir. Bu deneylerin ana amacı, ele aldığımız bir sorunun olası sonuçlarını kefşetmektir. Antik Yunan’a kadar uzanan bu fikir yürütme tarzının modern bilimdeki ilk önemli gösterimini ise Galileo, düşen objeler kütleleri …

14 Eylül
Gerçek Hayat Düzeyinde Kuantum Mekaniği

Kuantum mekaniğini anlayamayanların en çok yakındığı şey, sağduyuya aykırı olmasıdır. Peki birçok insan bu konudan şikayetçiyken, gerçekte böyle midir? Evet, gerçekte tamamen algılayışımıza bir tezat oluşturacak şekildedir. Kuantum mekaniğinin temel olgularını gündelik nesnelerle birleştirip size bu karmaşık fiziği anlamanızda yardımcı olacağız. Fotonun dalga-parçacık ikililiğini duymuşsunuzdur. Hatta bu bir tek fotona …

26 Ağustos
Geleceği Ve Geçmişi Tahmin Etmek (Laplace’ın Şeytanı)

Laplace’ın Şeytanı’na ilham veren; Newton, Galileo gibi fizikçilerin oluşturduğu matematiksel denklemlerle evrenin deterministik yapısı ortaya çıkmıştır. Çünkü atılan bir taşın belirli bir saniyedeki anlık hızı kesinlikle biliniyordu. Ayrıca o taşın belirli zaman aralığındaki ortalama hızı da rahatlıkla hesaplanıyordu. Bunlara ek olarak bu taşın anlık ivmesi, ortalama ivmesi, atış hareketiyse; bunun …
25 Ağustos
Hawking Işıması ve Kara Delikler

Adından da anlaşılacağı gibi Hawking Işıması (radyasyonu) ünlü fizikçi Stephen Hawking tarafından öne sürülmüştür. 1975 yılına kadar fizikçiler kara delikler gibi muazzam yoğunluğa sahip kozmik canavarların hiçbir zaman ölmeyeceğini düşünüyorlardı. O zaman ki fizikçiler için yıldızların, gezegenlerin, hatta nötron yıldızlarının ölmesini bile çok doğal karşılıyorlardı. Yalnız konu kara deliklerin yaşam …

3 Haziran
Tekillikler (Singularities) Nedir?

Tekillikler ile genel olarak 2 farklı yerde karşılaşıyoruz. Birincisi; tabii ki çoğumuzun bildiği gibi Big-Bang (Büyük Patlama) tekilliği, ikincisi ise kara delik tekilliği. Tekillikler fizik kanunlarının işlemez hale geldiği, matematiğin çıldırmaya başladığı ender yapılardan biridir. Big-Bang, 13.8 milyar yıl önce boyutsuz, sonsuz yoğunluklu bir tekillikte başladı ve genişlemeyle birlikte (gördüğünüz gibi ortada …

16 Nisan
Nano Parçacıkları İten ‘Hiçlik’ Kuvveti Keşfedildi

Araştırmacılar, vakumda nano parçacıklara etki eden, onların saf “hiçlik”e itilmesini sağlayan yeni ve beklenmedik bir kuvvet keşfettiler. Kuantum fiziği, “hiçlik“in aslında var olmadığını açıklığa kavuşturmaya başlamıştır, öyle ki vakumlar bile çok küçük elektromanyetik dalgalanmalarla doludur. Bu yeni araştırma, maddesel dünyanın en küçük düzeyinde iş başında olan tuhaf kuvvetleri, anlamaya başladığımızın …

28 Şubat
Sicim Teorisi Basitçe Nedir?

Hepimiz annelerimizin yaptığı örgü ve dantelleri görmüşüzdür. Ne hikmetse aynı iplikler farklı şekillerde örülüp farklı desenler ve örnekler ortaya çıkartıyordu. İşte sicim teorisi biraz buna benzetilebilir: Evrenimizi oluşturan örülmüş iplikler. Önce bir tanımına bakalım, ne demek sicim teorisi? Daha sonra bu kuramı (teoriyi) basitçe anlamaya çalışalım. En klasik anlatım ile sicim teorisi, ‘parçacık …
6 Şubat
Esir (Eter) Hipotezi

Işığın doğası hakkındaki sorulara antik dönemlerde bile cevaplar bulunmaya çalışılmış ve bugüne kadar fikirler üretilmiştir. Ancak 1704 yılında Sir Isaac Newton’un ışık hakkında yazdığı “Opticks” kitabında, ışığın parçacıklardan oluştuğu fikrini savunmasıyla ışığın doğası hakkındaki tartışmalar kıvılcımlanmaya başlamış, daha sonra Huygens’in ışığın dalgalardan oluştuğunu savunması ve Maxwell denklemlerinin bunu doğrulaması üzerine …

5 Kasım
Ölçek Yasası: Ne Kadar Büyük Olabilir Ki?

King Kong filmini çoğumuz hayretler içinde izlemişizdir. Sizce King Kong gerçekten var olsaydı, New York şehrinde filmde gösterildiği gibi terör estirebilir miydi? Eminim çoğunuzun cevabı “evet” olacaktır. O zaman size kötü bir haberimiz var. Maalesef bunu başaramazdı. Aksine, bir adım atmaya kalkıştığı anda bacakları kırılırdı. Bunun sebebi ise ölçek yasası.. …

9 Temmuz
Süper Akışkan Uzay-Zaman

Uzay ve zamanı bir akışkan olarak kabul etmek, kuantum mekaniği ve göreliliği bağdaştırmamıza yardımcı olabilir. Eğer uzay-zaman bir akışkan olsaydı, elbette özel bir akışkan olması gerekirdi. Akışkan uzay-zaman kavramı bazı fizikçilere göre fiziğin baskın iki teorisi arasındaki şaşırtıcı anlaşmazlıkları çözmemize yardım edebilirdi. Astrofiziksel gözlemlerin ve akışkan uzay-zaman kavramı üzerine yapılan …