Tag Archives: Kütleçekim

Şubat, 2018

• 19 Şubat

  Kara Delikler Etraflarındaki Her Şeyi Yutar Mı?

  

  Popüler bilim zaman zaman bize öyle şeyler aşılıyor ki, kendi ile ters düşerek bilimsellikten uzak belirli kalıpları ezberlerimize yerleştiriyor. Bunlardan birisi ise hepimizin çok merak ettiği kara delikler ve onların çekim kuvveti konusunda. “Karadelikten ışık bile kaçamaz, her şeyi içine çeker” cümlesi öyle bir algılanıyor ki, kara delikler bebek bezi …
• 15 Şubat

  Uzayda Yerçekimi Yokluğu, Sıkıntılar ve Çaresi

  

  Bilidiği gibi uzay boşluğunda, büyükçe bir gezegenden yeterince uzaktaysanız veya yörüngesinde dönüyorsanız yerçekimi (kütle çekim) etkisinden de uzakta kalırsınız. Yerçekimi yokluğu, burada insanlığın (ve de tüm canlıların) karşısına bir sorun olarak çıkar. Yerçekimsiz ortam; en başta havada süzülürken, uçarken kaçarken pek hoş görünse de, sonrasında insan vücudu üzerinde ciddi hasarlara …
• 11 Şubat

  Yerçekimsiz Ortamda Cinsellik Ve Üreme

  

  Oldukça merak edilen bir konu, uzayda cinselliğin nasıl bir şey olduğu. Yerçekimsiz ortamda hareket konusunda bilgili olanlarınızın tahmin edebileceği gibi, uzayda cinsellik ve cinsel anlamda bir etkileşimde bulunmak oldukça güç ve rahatsız edici olabilir. Öncelikle, insanların tamamının sıradan biçimde yaşadığı normal cinsel birliktelik durumunu ele alalım: Yerçekimi (kütle çekim), bizi …
• 7 Şubat

  Gezegenler ve Yıldızlar Neden Küre Şeklindedir?

  

  Yalnızca gezegenler ve yıldızlar değil, evrende gördüğümüz birçok gök cismi; yıldızlar, gezegenler, kümeler, gökadalar ya küresel bir yapıya sahipler ya da çembersel bir şekilleri var. Peki neden evrende her şey bir küresel yapı oluşturmaya çalışıyor? Bunun ardında nasıl bir amaç var? Evrende gerçekleşen tüm olaylar, bildiğimiz veya bilmediğimiz fizik yasalarınca …
• 4 Şubat

  Burçlar Ve Astroloji Safsatası

  

  Astroloji zırvalığı, gök cisimlerinin konumlarındaki değişikliklerin insan beyninin, vücudunun, karakterinin veya geleceğinin üzerinde etkileri olduğunu iddia eder. Bu iddiayı dile getirenlerin herhangi bir bilimsel veya istatistiksel araştırması yahut kanıtı bulunmamasına rağmen, yoğun biçimde doğum tarihlerinde gezegenlerin dizilişinin insan karakterlerini ve yaşam çizgilerini belirlediğine inanılır. Biz bilim insanları ise, bu düşüncenin …

Ocak, 2018

• 28 Ocak

  Sırıtkan Kedi Galaksi Grubu

  

  Samanyolu’nun ve tüm galaksilerin arasında çok fazla karanlık madde bulunuyor. Kütle çekimsel kırılma etkisiyle ışıkta gerçekleşen bozulma ise bu kediyi oluşturuyor. (Kütleçekim mercek etkisi denilen bu olay hakkında daha fazla bilgi için bu yazımızı okuyabilirsiniz.) Chandra X-Işını Gözlem Evi bu fotoğrafı 23 Kasım 2015’te ortaya çıkardı. Fotoğraf, Sırıtkan Kedi olarak adlandırılan …
• 23 Ocak

  Kütle Çekimsel Sapan Etkisi

  

  “Gravitational slingshot effect”, Türkçeye çevrilmiş haliyle “kütle çekimsel sapan etkisi” olayını açıklayan neredeyse hiçbir Türkçe kaynak yok. Özellikle gözlemci çerçevesi, momentum, etki tepki, vektör gibi konuları açıklamadan ifade ettiği için bunları açıklamaya çalıştık. Kaynağı sonda belirtmek yerine, burada belirtmek istiyoruz, planetary.org sitesinden David Shortt’a ait. Bir uzay aracını başka bir …

Kasım, 2017

• 11 Kasım

  Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Egzersiz

  

  Yeryüzünde bulunduğumuz sürece yer çekimi kuvvetine karşı sürekli iş yaptığımızdan kaslarımızı ve kemiklerimizi güçlü tutabiliyoruz. Yine de hayatını az hareket ile devam ettiren birinin vücudu, yaşlandığında hareketli yaşam sürdüren bir kişiye nazaran daha zayıf olacaktır. Bu konuda detaylı yazımızı buradan okumanız öncelikle daha iyi olur. Sonrasında bu yazımıza devam edebilirsiniz. Nasıl …

Eylül, 2017

• 15 Eylül

  “Tanrı Parçacığı” Higgs Bozonu Maddeye Nasıl Kütle Kazandırıyor?

  

  Daha önce Higgs Bozonu’nun ne olduğuyla ilgili bir yazı yazmıştık. Bu yazıda da aynı biçimde matematiksel denklemlerden kaçınarak Higgs mekanizmasının nasıl işlediğini kabaca anlatacağız. Yazımızda kullanılan bazı kavramlar yabancı gelebilir. Bunun nedeni modern fizik ile ilgili bahsettiğimiz bu konunun aslında koskoca bir sistemin içindeki çarklardan biri olmasından kaynaklanıyor. 1 – Fizikte …

Temmuz, 2017

• 9 Temmuz

  Yıldız Oluşumu: Bir Yıldız Nasıl Doğar?

  

  Yıldızların oluşması gerçekten zahmetli bir olay. Ancak, evrenin boyutunu düşündüğümüzde, aslında yıldız oluşumu zahmetli olmasına karşın,  nadir görülen bir olay değil. Galaksimiz Samanyolu’nda kabaca her yıl 1 veya 2 yıldız oluşuyor. Küçük bir rakam olarak görülse de, yılda 1 yıldızın oluşması gökbilim ölçeklerindeki zaman dilimleri göz önüne alındığında çok hızlıdır. …

Haziran, 2017

• 3 Haziran

  Tekillikler (Singularities) Nedir?

  

  Tekillikler ile genel olarak 2 farklı yerde karşılaşıyoruz. Birincisi; tabii ki çoğumuzun bildiği gibi Big-Bang (Büyük Patlama) tekilliği, ikincisi ise kara delik tekilliği. Tekillikler fizik kanunlarının işlemez hale geldiği, matematiğin çıldırmaya başladığı ender yapılardan biridir. Big-Bang, 13.8 milyar yıl önce boyutsuz, sonsuz yoğunluklu bir tekillikte başladı ve genişlemeyle birlikte (gördüğünüz gibi ortada …

Ocak, 2017

• 5 Ocak

  Uydular Da (Mesela Ay) Uydu Sahibi Olabilir Mi?

  

  Hepiniz bilirsiniz, Merkür ve Venüs hariç, gezegenlerin doğal uyduları vardır. Hatta kimi dev gezegenlerin onlarca uydusu vardır ki, bu uydulardan bazıları neredeyse bir gezegen büyüklüğündedir. Acaba, bu uyduların kendilerine ait birer uydusu olabilir mi? Sorunun cevabı; teoride bunun mümkün olduğu yönünde. Ancak, pratikte bir uydunun kendi uydusuna sahip olması oldukça …

Kasım, 2016

• 24 Kasım

  Konaklama Tesislerimiz: Lagrange Noktaları

  

  Bilindiği gibi büyük veya küçük her cisim bir kütle çekimine sahiptir ve yine büyüklüğünden bağımsız olarak başka bir cismin kütle çekiminden öyle ya da böyle etkilenir. Yani, çok büyük bir kütle olan Dünya gezegeninin kütle çekiminden etkilenir ve üzerine doğru çekilirsiniz. Ancak, siz de Dünya’yı aynı biçimde kendinize doğru çekersiniz. …

Ekim, 2016

• 19 Ekim

  Eğri Uzay Zaman Basitçe Nedir?

  

  Işık, Güneş gibi yıldızlar ve benzeri (karadelik, nötron yıldızı, galaksiler vs) büyük kütleli cisimlerin yakınından geçerken “yön değiştirir”. Daha başka bir ifade ile, ışık da diğer tüm cisimler gibi kütleçekiminden etkilenir. Işığın kütle çekimden nasıl etkilendiği ile ilgili açıklama gerçekte çok karışıktır. Çünkü, ışığı oluşturan foton isimli parçacığın bir kütlesi …
• 11 Ekim

  Güneş Aniden Yok Olsa?

  

  Güneş bizim enerji kaynağımızdır, onsuz Dünya üzerindeki bu gelişkin yaşam oluşamazdı. Ancak, şu an birden bire yok olursa, yani bilinmeyen bir güç Güneş’i birden bire alıp götürse, ortadan kaldırsa ne olur? Öncelikle Güneş aniden yok olunca, Dünya’nın çevresinde dönmesini sağlayan çekim etkisi de yok olacağından, dairesel olan yörüngemiz Güneş kaybolduğu …

Temmuz, 2016

• 17 Temmuz

  G Kuvveti Nedir, Ne Yapar?

  

  Yol açık, kemeriniz bağlı. Aracınızın sıfırdan 100 kilometreye kaç saniyede çıkacağını test etmeye karar verdiniz. Trafiğe kapalı alanda olduğunuzu ve hız sınırı olmadığını varsayarak gaza bastınız. Yaklaşık 6 saniyede aracınızın sürat ibresi saatte 100 kilometreye ulaştı ve siz bu hızlanma boyunca koltuğunuza yapıştınız. İşte sizi koltuğunuza yapıştıran bu hızlanma, üzerinize …

Mayıs, 2016

• 27 Mayıs

  Kütle Çekim Kilidi (Tidal Locking)… Nasıl Oluyor Da Oluyor?

  

  Yalın ifadesi: Bir gök cisminin kendi etrafında dönüş hızı ile, uydusu olduğu gezegen veya yıldızın çevresideki dönüş hızının eşit olması durumu. Böyle olunca, gök cismi çevresinde döndüğü “daha büyük kütleli” cisme sürekli aynı yüzü bakacak şekilde dolanıyor. Bu terim (ve durum) birçok yerde karşımıza çıkıyor: Dünya-Ay, Satürn-Titan ve Güneş sistemi …

Mart, 2016

• 20 Mart

  Karanlık Madde Nedir?

  

  Karanlık madde, adı itibarıyla karanlık bir şey. Aslında pek karanlık değil ama, biraz da Amerikan kültürü gereği bu isimle anılıyor. Tuhaf ve Türk basınına göre, gördükleri her şeyde şaşkınlığa düşen Amerikalı gök bilimciler, tanımlayamadıkları bir şeyle karşılaştıklarında; hemen ona “dark”, yani “karanlık” sıfatını eklemeyi pek seviyorlar. Ondan öyle, yoksa karanlık …

Şubat, 2016

• 12 Şubat

  LIGO ve Kütle Çekim Dalgalarının Keşfi

  

  Albert Einstein’ın Genel Görelilik Teorisi uzay-zaman sürekliliğinin kütleden etkilendiğini söylemekteydi. Peki kütle sallanıp çalkalanırsa bunun uzay-zamana bir etkisi olur mu? Einstein böyle bir olayda uzay-zaman’ın titreşeceğini ve ışık hızında kütle çekim dalgaları üretileceği öngörüsünü yaptı. Hemen ardından fizikçiler tartışmaya başladılar. Einstein bile bu düşüncesini birkaç kere değiştirdi. Bu dalgaları tespit etmek …
PDF Kaydet & Yazdır