Tag Archives: Newton

Şubat, 2018

7 Şubat
Gezegenler ve Yıldızlar Neden Küre Şeklindedir?

Yalnızca gezegenler ve yıldızlar değil, evrende gördüğümüz birçok gök cismi; yıldızlar, gezegenler, kümeler, gökadalar ya küresel bir yapıya sahipler ya da çembersel bir şekilleri var. Peki neden evrende her şey bir küresel yapı oluşturmaya çalışıyor? Bunun ardında nasıl bir amaç var? Evrende gerçekleşen tüm olaylar, bildiğimiz veya bilmediğimiz fizik yasalarınca …

16 Ocak
Merkür’ün Açıklanamayan Yörüngesi

Başlığa baktığınız zaman yazının içeriği hakkında bir fikir edinemeyenleriniz mutlaka olmuştur. Konuya giriş yapmadan önce iki yörüngesel gökbilim terimini açıklamak istiyoruz: Keplerin birinci yasasına göre Güneş Sistemi içerisinde bulunan tüm gezegenler, odaklarından birinde Güneş’in bulunduğu eliptik yörüngelerde dolanırlar. Bu dolanımı esnasında Güneş’e en yakın olduğu yörünge konumu “günberi noktası”, en …

21 Aralık
Düşünce Deneyi Nedir?

Gerçekte yapamayacak olsak da bazı bilimsel hipotezlerin ve teorilerin ortaya koyacağı sonuçlar dolayısıyla olması gereken olayları canlandırma sürecine tasarımsal deneyler veya düşünce deneyleri denir. Bu deneylerin ana amacı, ele aldığımız bir sorunun olası sonuçlarını kefşetmektir. Antik Yunan’a kadar uzanan bu fikir yürütme tarzının modern bilimdeki ilk önemli gösterimini ise Galileo, düşen objeler kütleleri …

23 Kasım
Kütle Çekim Neden Diğer Kuvvetlerden Daha Zayıf?

Sizlerin de yakından bildiği gibi evrene dört temel kuvvet hükmeder. Evrende bildiğim her şey, bu dört temel kuvvetin etkileşimiyle meydana gelir, buna kütle çekim de dahil… Bunlar; elektromanyetik kuvvet ki bunun taşıyıcı parçacığı fotonlardır, güçlü nükleer kuvvet ki bunun da çok aşikar olduğu gibi taşıyıcı parçacığı gluonlardır. Adından da anlaşılabileceği …

6 Şubat
Esir (Eter) Hipotezi

Işığın doğası hakkındaki sorulara antik dönemlerde bile cevaplar bulunmaya çalışılmış ve bugüne kadar fikirler üretilmiştir. Ancak 1704 yılında Sir Isaac Newton’un ışık hakkında yazdığı “Opticks” kitabında, ışığın parçacıklardan oluştuğu fikrini savunmasıyla ışığın doğası hakkındaki tartışmalar kıvılcımlanmaya başlamış, daha sonra Huygens’in ışığın dalgalardan oluştuğunu savunması ve Maxwell denklemlerinin bunu doğrulaması üzerine …

10 Aralık
Evrendeki Temel Kuvvetler

Modern fizikteki “kuvvet” algısı, temel parçacıkların birbirleriyle etkileşim mekanizmalarının nasıl olduğunu konu alır. Parçacıkların emisyon veya absorbsiyon yapmaları, saçılmaları, bağlar kurmaları temel kuvvetler sayesinde olmaktadır. Temel kuvvetler olmasaydı evren de tabi ki daha basit bir evren modeli gerektirirdi; galaksiler, yıldızlar, gezegenler oluşamazdı. Yaşam, yani biyoloji olmazdı çünkü bunu sağlayacak olan …

15 Kasım
Kepler Yasaları

Kepler, gezegenlerin hareketlerini açıklayan 3 yasayı açıklayarak bir devrim yarattı. Bu yasalar oldukça basit temellere dayanıyordu. Yüzyıllardır süregelen inanışların dayatmalarıyla uydurulmaya çalışılan abartı yasaların yerine basit ve doğru olanı koydu. Tycho Brahe’den kalan gözlemlerle matematik bilgisini kullanarak bağımsız ve doğru sentezleriyle bulduğu bu 3 yasayı ele alalım. 1. Her gezegen, odak noktalarından birinde …

20 Mart
Karanlık Madde Nedir?

Karanlık madde, adı itibarıyla karanlık bir şey. Aslında pek karanlık değil ama, biraz da Amerikan kültürü gereği bu isimle anılıyor. Tuhaf ve Türk basınına göre, gördükleri her şeyde şaşkınlığa düşen Amerikalı gök bilimciler, tanımlayamadıkları bir şeyle karşılaştıklarında; hemen ona “dark”, yani “karanlık” sıfatını eklemeyi pek seviyorlar. Ondan öyle, yoksa karanlık …

18 Ocak
Genel Görelilik: Eşitlik İlkeleri

Genel görelilik; kütle çekimini, uzay zaman eğriliğinin bir sonucu olarak tanımlar. Uzay-zaman eğriliği ise maddenin varlığının doğal bir sonucunda ortaya çıkar. Uzay-zaman eğriliği aynı zamanda maddenin hareketine etki eder. Özetle; “Uzay zaman maddeye nasıl hareket edeceğini, madde de uzay-zamana nasıl büküleceğini söyler.” Genel görelilik kelimesi, özel göreliliğin genelleştirilmesini ima eder. Özel görelilikte; …

19 Ekim
İvme Nedir?

Kelime anlamı olarak ivme, aslında hızlanmaya karşılık gelse de yavaşlamayı da ifade eder. Yani fiziksel olarak incelediğimizde ivme, hızdaki değişimdir. Matematikte değişimleri ve artış şekillerini incelerken türev kullanılırız. Dolayısıyla ivme, yani hızlanma, hızın zamana göre değişimi (türevi)dir. Hız da benzer şekilde konumun zamana göre değişimi (türevidir). Örneğin durağan bir arabanın içerisinde olduğumuzu …

3 Mayıs
Özel Görelilik 6: Kütlenin ve Momentumun Göreliliği

Kütle konsepti, fizikte her zaman en önemli konulardan biri olmuştur. Fakat günümüze yaklaşıp, fizikte ilerledikçe önemi daha da artmıştır. Bu konuda ilk ciddi çalışmaları yapan Galileo ve Newton’a göre kütle, maddenin dışarıdan gelen tepkilere gösterdiği bir hareket direncini simgeler. Newton kütleyi momentum ve güç vektörlerini tanımlamak için kullanmıştır. Kütlenin momentumu (P)’nin …

11 Ocak
Yıldız Astrofiziği 2: Tayf

Trilyonlarca kilometre öteden bilgi almak… Gidip inceleme imkanınız yok. Laboratuvarınızda bir yıldız da oluşturamıyorsunuz. Onlardan gelen yegane şey ise ışık. Dolayısıyla onlar hakkında bilgi sahibi olmak için onlardan gelen bilgiyi taşıyan ışıklarını inceliyoruz. Gökyüzüne baktığımızda her ne kadar bir yıldızı tek bir renkte görsek de onlar her renkten (dalgaboyundan) ışık yayarlar. Bir …
9 Ocak
Neptün’ün Keşfi

Neptün Gezegeni bilindiği üzere Güneş Sisteminin en ücra köşesindeki en uzak Gezegendir ve Neptün’den sonra Güneş Sisteminde başka herhangi bir Gezegen statüsünde cisim yer almamaktadır. Neptün Gezegeni yapı ve büyüklük olarak Uranüs Gezegeni ile iki kardeş gibi görünseler de çok daha koyu mavi tonları, atmosferi boyunca uzayan büyük beyaz bulut …