KOZMİK ANAFOR Kozmik Anafor | Türkiye'nin En Büyük Astronomi Platformu
Unutmayın, bir meteor çarpışmasından koşarak kaçamazsınız. Dinozorlar bunu denediler, başaramadılar ve hepimiz işe yaramayacağını gayet iyi biliyoruz. Meteor çarpışmaları, her gökcisminin olduğu gibi Dünya’nın da kaçınmasının mümkün olmadığı sıradan bir “doğa olayı”. Gezegenimiz gerçekte sürekli bir meteor bombardımanı altında yaşıyor ve biz bunların çoğundan haberdar olmuyoruz. Küçük çaplı meteorlar çoğunlukla …
Ekim, 2018
-
29 Ekim
Osmanlı Astronomisi’ne Genel Bir Bakış
Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan (1299) Fatih’in tahta çıkmasına (1451) kadar geçen sürede müsbet bilimler Osmanlılarda pek ilgi görmemiştir. Matematik ve astronomi alanlarında Osmanlı Devleti’nin en önemli dönemi, Fatih zamanında Türkistan’dan İstanbul’a davet edilen Ali Kuşçu ile başlamış ve Fatih Sultan Mehmed’in ölümünden sonra bir süre daha pozitif bilimlere gösterilen ilgi sürmüştür. Ne var …
Ağustos, 2018
-
9 Ağustos
Gaz Devi Gezegenlerin Uydularında Yaşam
Bugün Güneş Sistemi dışında keşfedebildiğimiz gezegenlerin (exoplanet’lerin) çok büyük kısmı, Jüpiter, Satürn veya Neptün gibi büyük kütleli gaz devi gezegenlerden oluşuyor. Görece daha kolay keşfedildiği için bir yıldızın çevresinde eğer varsa bu tip bir gezegenin, hele ki yıldızına yakın geçiş yapıyorsa “önce” keşfedilmesi zaten normal. Kaldı ki, bilim insanları, çevresinde …
Haziran, 2018
-
28 Haziran
Yaşanabilir Bölge (Habitable Zone) Nedir?
Hemen hepimiz, birçok astronomi ve uzay içerikli yazı okurken ya da bir belgeseli seyrederken ister istemez bu terim ile bir şekilde karşılaşmışızdır. Peki o halde nedir bu “Yaşanabilir Bölge”? Ya da diğer isimleriyle; “Yaşam Kuşağı” “Habitable Zone” ve “Goldilocks”… En kısa ve öz tabiri ile ifade etmek gerekirse; “Yaşanılabilir Bölge, bir yıldızın yörüngesinde …
Mart, 2018
-
28 Mart
Evrendeki En Gelişmiş Uygarlık Bizimki Mi?
Evet, her ne kadar söylemeye gönlümüz elvermiyor olsa da, böyle bir olasılık var. Bununla beraber, evrenin ya da galaksimizin farklı köşelerinde Dünya üzerindeki insan uygarlığından teknolojik ve kültürel anlamda çok daha gelişmiş uygarlıkların varlığı da bilimsel bakış açısıyla reddedemeyeceğimiz ihtimallerden biri. Bugünkü bilgilerimize göre; uygun şartlar (sıvı halde su) mevcutsa, Dünya …
-
17 Mart
En Sıradışı Gezegen: DÜNYA
Dünya neden sıra dışı olsun ki? Neptün gibi elmas yağdırmıyor. Venüs gibi bir tarzı da yok, saat yönünde dosdoğru dönüyor. Üstelik Satürn gibi halkaları da yok ve sadece bir tane uyduya sahip. Fakat bugüne kadar keşfettiğimiz gezegenlerin hiçbirinde olmayan bir özelliği, sıradışılığı var: Akıllı yaşam! Yaklaşık 5 milyar yıl önce, diğer …
Ocak, 2018
-
27 Ocak
Pandora’nın Mavi Yeşil Kutusu 2: Yaşamın Tarihçesi Üzerine
Pandora’nın mavi yeşil kutusunu, yani dünyamızı anlattığımız yazı dizimizin ilk bölümünü, eğer okumadıysanız buradan okuyabilirsiniz. Şimdi kaldığımız yerden devam edelim… Dalgaların altında, şimdiden binlerce tür evrilmiş durumda. Artık hayat yayılıyor. 460 milyon yıl önce, tabakalar tekrar hareket etmeye başlıyor. Yeni oluşan kıtanın adı, Gondwana. Sıcaklığı ölçersek, 90ºC ile karşılaşacağız; oksijen oranı ise günümüzdekine …
-
26 Ocak
Pandora’nın Mavi Yeşil Kutusu 1: Dünya’nın Tarihçesi Üzerine
Çoğunuz mitolojiden aşina, Pandora’nın öyküsünü bilir (bilmiyorsanız, insanlığın bu tür kültürel hikayelerini ve mitolojilerini araştırmanızı öneririz. Bunlar hakkında bilgi sahibi olmadan elde edeceğiniz bilgi, çoğu bilimsel konuyu ve bilimsel ilerleyişimizi anlamlandırmakta yetersiz olacaktır). Neden Dünya üzerinde yaşıyoruz? Cevap, belki de ”Çünkü biz buna uygunuz…” Ama durun bir dakika; bizler, ileri …
-
10 Ocak
Jüpiter Dünya’yı Gerçekten “Koruyor” Mu? (Antropik İlke)
Üzerinde yaşadığımız Dünya da dahil olmak üzere, tüm everin “ince ayar” içerdiğini iddia eden antropik ilke, bizlerin yaşadığımız evreni sadece Samanyolu Galaksisi ve öncesinede “Güneş Sistemi’nden ibaret sandığımız”, temelsiz, yetersiz bilgilere sahip olduğumuz dönemlerden kalan bilgilerle şekillenmiş bir düşüncedir. Bu ilke dahilinde her şeyin “insan için” var olduğu, insanın her …
-
8 Ocak
Silikon (Silisyum) Bazlı Yaşam Teorik Olarak Mümkün!
Silikon bazlı bir biyokimya ile yabancı bir yaşam biçiminin oluşması ihtimali, bilim kurgu yazarları ve egzobiyologlar tarafından bilindik karbon bazlı organizmalara alternatif olarak görülüyor. Bununla birlikte, gerçek hayatta, silikon bazlı ya da organosilikon (1) bazlı bir biyoloji keşfedilmemişti. California Teknoloji Enstitüsü’nde doktora sonrası bir bilim adamı olan Jennifer Kan, “Yaşayan …
-
7 Ocak
“Küçük Yeşil Uzaylılar” Gerçek Olabilir Mi?
Küçük yeşil uzaylılar, sinema sektöründe, özellikle bilimkurgu filmlerinde, hatta karikatürlerde sıkça işlenen bir olgu olmuştu hep. Peki bu yeşil uzaylılar miti ne kadar gerçeklik payı taşıyor? Pullu sürüngenleri bir kenara ayırırsak, Dünya üzerindeki canlıların deri rengini belirleyen başlıca unsur, kanımızın da kırmızı olmasına neden olan alyuvarlarımızda bulunan “hemoglobin“. Bu hemoglobin molekülü …
Aralık, 2017
-
27 Aralık
Uzay Boşluğunda Koruyucu Kıyafet Giymezsek Ne Olur?
Uzay boşluğuna koruyucu kıyafetleriniz olmadan çıktığınızda, filmlerde gösterildiği gibi anında gözleriniz pörtleyip damarlarınız patlayarak ölmez, yahut anında buz tutmazsınız. Not: Yazımızı “sesli makale” olarak, Youtube kanalımızda bu linkten dinleyebilirsiniz. Dünya’da alışmış olduğumuz atmosfer basıncı ile uzay boşluğu arasında öyle aman aman bir basınç farkı yok. Zaten kayda değer atmosfer sahibi olan …
-
16 Aralık
Çıplak Gözle Görülen Yıldızlarda Yaşam Var Mı?
Birçoğunuz, geceleri gökyüzüne baktığında (şanslı olanlarınız da sevgilisi ile göğü izlerken) binlerce yıldız görüyor ve bu yıldızların çevrelerindeki olası gezegenlerde yaşayan olası varlıkların da bize bakıp “acaba orada yaşam var mıdır?” diyebileceğini düşünüyor. Bu, çok güzel ve ufuk açıcı bir hayal olsa da, geceleri, Dünya’dan çıplak gözle görülebilen yaklaşık 5 bin …
Eylül, 2017
-
23 Eylül
İçimizdeki Yıldızlar: Neden İçimizdeki Her Şey Yıldızlarla İlgili?
Derin Bir Nefes Alın… Ciğerlerinize dolan, kan dolaşımınızda dolaşan, metabolik çalışmalarınızı tetikleyen, yaşamınızı mümkün kılan oksijen yıllanmıştır. Sizden yaşlıdır, hatta Dünya’nın kendisinden bile yaşlıdır. Bahsettiğimiz oksijen, uzun yıllardır ölü olan bir yıldızın kalbinde yaşıyordu. Kemiklerinizdeki kalsiyum? Kanınızdaki demir? Bu hepsi için geçerli. Milyarlarca yıl önce, Dünya, Güneş, hatta bir Güneş …
-
15 Eylül
Kitlesel Yok Oluşlar
Yine iç açıcı bir konuyla karşınızdayız. Bu yazımızda güzelim Dünyamızın belini büken, tam da yeni yeni türemeye ve yayılmaya başlamış bazı türleri yok eden, bazılarını ise yeni baştan ve bambaşka şekillerde tekrar ortaya çıkmasına vesile olmuş “Kitlesel Yok Oluşlar”dan bahsedeceğiz. Kitlesel Yok Oluş olağan dışı çok sayıda türün aynı anda …
Nisan, 2017
-
14 Nisan
Europa, Enceladus Ve Yaşam İhtimali
Amerikan Uzay Ajansı NASA, 13 Nisan 2017 tarihinde düzenlediği bir basın toplantısıyla, Güneş Sistemi’nde Dünya’dan sonra yaşam barındırma potansiyelinin en yüksek olduğu gökcisimlerini duyurdu. Açıklama, astronomi ile ilgilenenlerin tahmin ettiği üzere Satürn’ün uydusu Enceladus ve Jüpiter’in uydusu Europa‘yı işaret ediyor. Bu her iki uydu da, büyük oranda su buzundan oluşan ve …
Şubat, 2017
-
28 Şubat
Ceres Yaşam Molekülleri Mi Barındırıyor?
Nasa’nın Ceres’a gönderdiği uzay aracı Dawn (Şafak), beklenmedik bir keşfe imza attı: Ceres, karmaşık karbon bazlı organik moleküller içeriyor. Dawn uzay aracı, Asteroid Kuşağı’ndaki en büyük asteroid olan 4 Vesta‘yı inceledikten sonra bu kuşaktaki tek cüce gezegen olan Ceres’a yönelmiş ve cüce gezegeni incelemeye başlamıştı. Hala incelemesini devam ettiren Dawn, bu kurak …
Ocak, 2017
-
14 Ocak
ESI: Dünya Benzerlik İndeksi
1980’lerde keşfedilmeye başlayan Güneş Sistemi dışı gezegenlerin (Ötegezegen-Exoplanet) 2000’li yılların ortalarında teknolojinin gelişmesiyle beraber sayılarının oldukça fazla olduğu anlaşıldı. Bilim insanları ise bu gezegenlerin hangilerinde gezegenimizdeki gibi yaşama elverişliliğini saptamak için “Dünya Benzerlik İndeksi’ denen bir kriter kullanmaya başlamıştır. Bu indekste ise üç ana kriter bulunmaktadır; yoğunluk, çap ve yüzey …
Ekim, 2016
-
16 Ekim
İmkansız Şartların Canlısı: Tardigrad
Bize öyle bir canlı söyleyin ki bu canlı yüksek sıcaklıklara, dondurucu soğuklara, doğal afetlere, radyasyona, uzay boşluğuna meydan okusun dayansın ve yaşasın… Eminim aklınıza hiçbir canlı türü gelmemiştir. Fakat ben size böyle bir canlı söyleyebilirim. Bu canlı bizim gözle göremememize rağmen aklınıza gelebilecek her türlü uç noktadaki durumlara ayak uydurabilecek olan …
