Barnard Yıldızı, Centauri sisteminden sonra, sadece 6 ışık yılı uzaklığı ile bize en yakın ikinci yıldız ve önümüzdeki 10 bin yıl içinde bize en yakın yıldız haline geleceği düşünülüyor.
Yılancı Takımyıldızı yönünde yer alan ve Güneş’e göre olan hareketi göz önünde bulundurulduğunda, en hareketli yıldız olarak bilinen Barnard Yıldızı (Barnard’s Star), gökyüzünde bir dolunay büyüklüğünde mesafeyi sadece 180 yılda katediyor. Yani, arka planındaki yıldızlara göre yeri çok hızlı biçimde değişiyor.
Barnard Yıldızı, Güneş’in sadece %15’i kütleye sahip bir kırmızı cüce yıldızdır. Çapı, 1.4 milyon kilometre çapa sahip olan Güneş’in yanında sadece 270 bin km ile oldukça küçük sayılır. Kıyas yapmak için, Dünya’nın çapının 12 bin km olduğunu hatırlatalım. Şu linke tıklayarak cüce yıldızlar hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz
Yapısı
Yanda, amatör astronom Rick Johnson tarafınan 9 yıllık bir çalışmanın sonunda arka planındaki diğer yıldızlara oranla hareketi görüntülenmiş olan Barnard Yıldızı’nın yüzey sıcaklığı yaklaşık 2.900 santigrat derece.
Hem düşük yüzey sıcaklığı, hem de boyut olarak küçüklüğü nedeniyle Güneş’in sadece 0.0035’i kadar ışık ve enerji yayabiliyor. Bu arada Barnard Yıldızı çok yakın olmasına karşın, düşük ışıma gücü nedeniyle Dünya’dan çıplak gözle görünemeyecek kadar soluktur. Ama bir dürbün yahut teleskop yardımıyla, konumunu da biliyorsanız görebilirsiniz.
Yaklaşık 10 milyar yaşında olan yıldız, Güneş’ten 2 kat daha yaşlı ve çoğu kırmızı cüce yıldız gibi biraz “deli dolu“. Üzerinde yapılan gözlemler, yüzey ısısının zaman zaman 8.000 dereceye kadar çıktığını gösteriyor. Bu da, yıldızın çok güçlü Güneş patlamaları oluşturduğuna bir kanıt. Güneşimizde de böyle patlamalar meydana geliyor ama, hiçbiri Barnard Yıldızı’ndaki bu patlamalar kadar güçlü değil.
Yani, Barnard Yıldızı’nının öyle ufak tefek göründüğüne aldanmayın. Bu yıldız en az 500 milyar yıl daha yaşayacak, Güneş ise 5-6 milyar yıl içinde çoktan ölmüş olacak. Kısacası o hancı, biz yolcuyuz…
Olası Yaşam
Yıldızın çok küçük olduğunu söylemiştik ve bu da şu anlama gelir: Eğer Dünya onun çevresinde dönseydi, Güneş’ten aldığı kadar ısı ve ışık alabilmesi için 15 milyon km uzağında bir yörüngede dolanmak zorundaydı. Dünyamızın şu anda Güneş’e 150 milyon km uzakta bir yörüngede dolanmakta olduğunu söyleyerek kıyaslayabilmenize yardımcı olalım.
Çok uzun yıllardır araştırılmasına rağmen, Barnard Yıldızı’nın çevresinde dolanan bir gezegenin varlığı kanıtlanamadı. Ancak, yaşam kuşağı da dahil olmak üzere yıldızın çevresinde çok sayıda gezegen olduğuna yönelik güçlü şüpheler var. Ancak henüz varlığı onaylanmış bir gezegen yok ve araştırmalar devam ediyor.
Eğer Barnard Yıldızı’nın çevresindeki yaşam kuşağında (suyun sıvı halde kalabildiği bölge) yer alsaydık, Dünya yıldıza kütleçekim kilidiyle bağlanmış olacaktı. Yani, bir yüzü sürekli yıldıza dönük iken, diğer yüzü sürekli karanlıkta kalacaktı. Bu durumda yıldıza bakan taraf oldukça sıcakken, gece tarafı çok soğuk, kutupları andıran bir sıcaklığa sahip olacaktı. Ancak, gezegenin kalın bir atmosferi varsa, oluşacak hava sirkülasyonu, sıcaklığı eşit bir biçimde dağıtabilir ve her iki yüzün de yaşama elverişli ısıda kalmasını sağlayabilirdi.
Dünya’nın şu anki atmosferi bu eşit dağılımı sağlayabilecek kadar kalın ve yoğun değildir maalesef. Bir kırmızı cüce yıldız çevresindeki gezegende olası yaşam ihtimali için şu makalemizi okuyabilirsiniz.
Zeka ve Yerleşme İhtimali
1970’li yılların ortasında insanoğlu bu yıldıza gitmeyi amaçlayan projeler geliştirmiştir. O günlerde, yapılabileceği düşünülen nükleer tepkimeli uzay araçları kullanılarak ışık hızının %12’sine ulaşılabileceği, böylelikle Barnard Yıldızı’na yaklaşık 50 yıl içinde varılabileceği düşünülmüştür. Ancak, bu araçları geliştirmenin düşünülenden çok daha zor olduğu anlaşıldığından, Barnard Yıldızı’na bir robot uzay aracı gönderme fikri rafa kaldırıldı.
Yıldızın yaşı düşünüldüğünde (bizden 2 kat fazla); buradaki bir gezegende insanla kıyaslanabilir zekaya sahip bir uygarlık “hâlâ” varsa, bizden çok daha ileri bir seviyede olmalılar. Ancak çok araştırılmasına rağmen, burnumuzun dibindeki bu yıldızda böylesi bir uygarlığın izine rastlanılamadı.
En üstte yer alan ve bir sanatçı tarafından hazırlanmış görselde, Barnard Yıldızı’na uzak bir yörüngede dolanan olası bir Jüpiter benzeri gezegen resmedilmiş.
Zafer Emecan
https://www.universetoday.com/121996/amateur-astronomer-chases-down-barnards-star-you-can-too/
https://www.britannica.com/place/Barnards-star
https://www.space.com/37533-red-dots-hunt-planets-barnards-star.html