Güneş sistemimizin artık yeni bir şampiyonu var: FarFarOut! Astronomlar, Güneşten 140 astronomik birim uzaklıkta yeni bir nesne keşfettiler.

Yani bu cisim, Dünya – Güneş uzaklığının 140 katı uzaklıkta bulunuyor. Daha açıklayıcı olursak: Plüton bile güneşin etrafında 39,5 astronomik birim uzaklıkta dönmektedir (Astronomik Birim, yani AU, Güneş ile Dünya arasındaki yaklaşık 150 milyon kilometreye tekabul eder. Bu keşfedilen cisim, 150 milyon x 140 km, yani yaklaşık 21 milyar km uzakta yer alıyor).

Yeni bulunan FarFarOut gibi aşırı uzaklıktaki nesnelerin gözlemlenmesi, varsayımsal olan 9. Gezegen’in (Planet 9) keşfine yardımcı olabilir. (Görsel: © Caltech/R. Hurt (IPAC))

 

Washington, D.C.’de bulunan Carnegie Institution for Science’de görev yapan Scott Sheppard, geçen Perşembe düzenlenen konferansta bu bulgunun daha çok yeni olduğunu belirtti. Aslında Sheppard, yapılan bu keşfi konuşmasında duyurdu. Henüz bir akran değerlendirmesinden geçmedi ve makale olarak yazılıp ortaya da konmadı. Sheppard, FarFarOut adını verdiği cismi, bir önceki gece ocak ayında dış Güneş sisteminden toplanan teleskobik görüntüleri incelerken bulduğunu söyledi.

Bazen karlı havaların da iyi bir tarafı olabilir çünkü Sheppard konuşmasını aslında 20 şubatta yapacaktı ancak kötü hava sebebi ile ertelendi. Eğer ertelenmeseydi bu keşfini de bu konferansta duyuramazdı.

Ancak Sheppard ve ekibi, FarFarOut ile ilgili çok fazla bir şey bilmiyorlar. Neticede sadece yerini saptadılar, yörüngesini ve büyüklük tahminlerini tespit edebilecek yeterli veriyi henüz toplamadılar. Bu bilgileri edinmek için FarFarOut’u gözlemlemeye devam etmeyi planlıyorlar ama bunu yapmak zor olabilir. “ Çok soluk bir nesne ve onu belirleme kabiliyetimizin sınırında kalıyor” diye açıkladı Sheppard.

Yeni bulunan cismin takma adı da yine Sheppard ve ekibi tarafından bulunup aralık ayında açıklanan bir önceki rekor sahibi Farout‘a bir selam niteliğinde. Resmi olarak 2018 VG18 olarak biline Farout ise güneşten yaklaşık 120 astronomik birim uzaklıkta bulunmaktadır. Bu cismin yıldızımız çevresindeki bir turunu yaklaşık 1000 yılda tamamlayan bir cüce gezegen olduğu düşünülmektedir.

Yalnız şunu netleştirmemiz gerekiyor: burada bahsettiğimiz uzaklık rekorları, cisimlerin şu anki konumlarına göre olan uzaklıklarıdır. Yoksa yörüngesi bir hayli eliptik olan gök cisimleri yörüngelerinin bir noktasında 140 astronomik birimden daha uzakta bulunabilir. Mesela bir cüce gezegen olan Sedna, 900 astronomik birimden daha uzakta bulunabilir. Veya muhtemelen trilyonlarca kuyruklu yıldız barındıran devasa Oort Bulutu yaklaşık 5,000 astronomik birim uzaklıktan başlamaktadır.

Sheppard, önemli iş arkadaşları olan Northern Arizona Üniversitesi’nden Chad Trujillo ve University of Hawaii’den Dave Tholen ile birlikte Hawaii’de bulunan 8 metrelik Subaru Teleskobu dahil bir çok aygıtı kullanarak yıllardır Dış Güneş Sistemi’ni taramaktadır. Araştırmacılar, sadece az bilinen alanları araştırmak ile kalmayıp varsayımsal olarak ortaya konan Dokuzuncu Gezegen’in (Planet 9) de izini sürmektedirler.

Bu ekibin ve özellikle Mike Brown ve Konstantin Batygin gibi diğer araştırmacıların çalışmaları, Dış Güneş Sistemi’nin karanlık derinliklerinde 9.Gezegen’in var olabileceğini ortaya koymaktadır. Bir çok küçük ve uzaklara dağılmış cismin büyük bir “düzen bozan”ın yer çekimi ile şekillendirildiği gözükmektedir. Bu büyük cisim Dünya’dan 10 kat daha fazla kütleli ve Güneş’ten yaklaşık 600 astronomik birim uzaklıkta bulunuyor olabilir.

Çeviri: Burcu Ergül

https://www.space.com/farfarout-most-distant-solar-system-body.html