Japon Uzay Ajansı JAXA’nın asteroit sondası Hayabusa 2, geçtiğimiz günlerde kendisinin ilk uzay taşı örneklerini Ryugu Asteroiti’nden aldı.

Hayabusa 2, Ryugu’nun yüzeyine döne döne yaklaştı, yakın menzilden kayalık bir alana 5 gramlık tantal “kurşununu” ateşledi ve bünyesinde barındırdığı özel olarak tasarlanmış “örnek alma borusu”nu kullanarak ateşleme sonrasında asteroit yüzeyinden saçılan maddelerden parçalar topladı.

Hayabusa2’nin iniş noktası (mor daire içine alınmış). Çarpı işareti, hedef işaretleyiciyi göstermektedir. Altta soldaki uzay aracının çizimi ise görsel ile aynı ölçektedir. (Görsel Telif: Japon Uzay Ajansı JAXA)

 

Görev ekibinin üyeleri, 22 şubat günü saat yaklaşık 6.30’da (Avrupa saati ile 23.30’da) merminin ateşlendiğini ve Hayabusa 2’nin planlandığı gibi harekete geçtiğini bildirdiler. Ancak merminin gerçekten ateşlenebildiğini ve örneklerin ortaya çıktığını doğrulamaları birkaç saatlerini aldı.

Hayabusa 2, Aralık 2014 tarihinde fırlatılmış ve Ryugu’ya geçtiğimiz yılın haziran ayında ulaşmıştı. Araç, bu son inişinden önce de bir kaç kere asteroitin yüzeyi ile temasa geçmişti. Örneğin; eylül ayında Hayabusa 2 ana aracı, yüzeye iki tane küçük zıplayan gezgin aracı ve bunların arkasından birkaç hafta sonra da MASCOT adlı bir mikrodalga fırın büyüklüğündeki iniş aracını göndermişti.

Deneylerde kullanılan merminin bir benzeri. Şekli ve üretildiği materyal Hayabusa2’ye yerleştirilenin aynısıdır. (Görsel Telif: JAXA)

 

MASCOT’un bataryası yaklaşık 17 saatlik bir yüzey çalışmasından sonra tükendi. Ki bu süre, planlanan süreden birazcık daha fazlaydı. Owl ve Hibou adındaki diğer iki küçük iniş aracı ise hala sağlam.

Hayabusa 2’nin asıl hedefi, bilim insanlarının Ryugu gibi karbon zengini asteroitlerin Dünya’daki yaşamın ortaya çıkmasında oynamış olabileceği rolü ve aynı zamanda Güneş Sistemi’nin erken tarihini ve evrimini daha iyi anlamalarına yardım etmekti.

MASCOT (Görsel Telif: JAXA)

 

Toplanan örnekler bu hedef için oldukça önemli. Ryugu’dan alınan örnekler Dünya’ya Aralık 2020’de özel bir dönüş kapsülü ile geri gelecek. Ve Dünya’nın her yerindeki bilim insanları laboratuvarlarda bu numuneleri çok daha dikkatli ve titiz bir şekilde inceleyecekler.

Görevin sonunda elde edilecek ödül, Hayabusa’nın bu zaman kadar elde ettiği materyallerden çok daha fazlasını içerecek. Sebebi ise, ana aracın önümüzdeki haftalar ve aylarda başka iki farklı görev ile daha fazla örnek toplaması beklenmesi.

İkinci örnek toplama görevi, bugüne kadar olanlara benzer şeyleri ortaya çıkaracak ancak üçüncü görev önemli derecede farklı olacak. Hayabusa 2, Ryugu’ya bu sefer bakır bir mermi fırlatacak, daha sonra tozun temizlenmesi için biraz bekleyecek ve sonrasında yeni oluşan kraterden materyal toplamak için kraterin üzerine yerleşecek. Bu alınacak yüzey altı materyalleri, bozulmamış ve derin uzay radyasyonundan etkilenmemiş olacak.

15 Ekim’de Optical Navigation Camera-Telescopic kullanılarak görüntülenen Ryugu’nun yüzeyi. (Fotoğraf Telif: JAXA, University of Tokyo, Kochi University, Rikkyo University, Chiba Institute of Technology, Meiji University, University of Aizu, AIST)

 

Bu son örnek toplama işinin – yani üç gün süren alçalma ve yakalama manevrasının sonucunun – aslında ekim ayında olması planlanıyordu.

Ancak Hayabuya2’nin gönderdiği görüntülerde Ryugu’nun tahmin edilenden daha fazla engebeli olduğu görüldü ve görev ekibi, uygun ve güvenli bir örnek toplama alanı bulup tanımlamak için biraz daha vakit istediğinden dolayı görev şubat ayına kaldı.

Çeviri: Burcu Ergül

https://www.space.com/japanese-asteroid-probe-lands-ryugu.html