Mars’ta elbette kar yağar. Ama bizim bildiğimiz kardan biraz farklı: Mars, Dünya’ya göre çok soğuk olduğundan, var olan su neredeyse tümüyle donmuş halde toprakta ve buzullarda hapsolmuş durumda. Atmosferde bulunan su buharı ise bulut oluşturup yağışa sebep olabilecek kadar yoğun değil.

Fakat Mars atmosferinin neredeyse tümünü oluşturan karbondioksit gazı, kutup bölgelerindeki çok soğuk ortamda yoğunlaşıp, yağış oluşturabilecek kadar kalın bulutlar meydana getirebiliyor.

kartopu45784
Mars’ta kartopu oynayamazsınız ama, şansınız varsa kar yağışını izleyebilirsiniz.

 

Bunun sonucunda dönem dönem Mars kutuplarında “karbondioksit karı” yağışları görülebiliyor. Bu yağışlar, yüzeyde birikerek karbondioksit karı katmanları ve buzullarını oluşturuyor.

Mars’ın kutup bölgelerinde görülen, Dünya’nın kutuplarına benzeyen “beyaz takke” sanıldığı gibi su buzundan değil, çoğunlukla karbondioksit buzundan (marketlerde satılan kuru buz) oluşuyor. Bu kalın karbondioksit buzu tabakasının altında ise, su buzundan oluşan bir diğer buz tabakası yer alıyor.

mars-buz5445
Mars kutuplarındaki çok büyük oranda karbondioksitten oluşan buzullar.

 

Bu alttaki su buzu tabakası maalesef Mars atmosferi ile karşılaştığında atmosfer yoğunluğunun çok az olması sebebiyle hızla buharlaşıp atmosfere karışıyor, yükseliyor ve düşük kütle çekimi nedeniyle Güneş rüzgarlarına yenik düşerek uzay boşluğuna saçılıyor.

Bu nedenle, öğle saatlerinde Mars ekvatorunda hava sıcaklığı +20 santigrat derecelere yükselse bile, suya bağlı bulut oluşumları veya nem yoğunlaşması gözlenemiyor.

Karbondioksit molekülleri, su moleküllerinden epeyce daha ağır olduğundan, yüzeyde ve atmosfer içinde varlıklarını sürdürmeleri daha kolay oluyor, Güneş rüzgarlarının aşındırıcı etkisinden daha az etkileniyor. Bu da, Mars’ın bir su dünyası yerine karbondioksit dünyası olmasının ana nedeni.

Zafer Emecan