
Çoğu gökyüzü fotoğraflarında, yıldızların dört köşesinden yaldır yaldır “ışınlar fışkırdığını” görürsünüz. Çoğu insan bu ışıltıyı (spike) yıldızın çok parlak olmasının doğal bir sonucu olarak düşünür.
Koskoca yıldız, tabii ki parlayacak değil mi? Değil işte! Durum bununla değil, fotoğrafı çektiğiniz teleskopla ilgilidir. Çünkü, eğer ışığı bu şekilde kıracak bir “etken” yoksa, yıldızların (ya da parlak ışık kaynaklarının) çevresinden ışınlar fışkırır gibi görünmez.

Amatör veya profesyonel çoğu astronomun kullandığı aynalı teleskoplarda, ana aynanın hemen üstünde, yansıyan ışığı toplamaya yarayan daha küçük ikincil bir ayna veya kamera bulunur.
Bu toplayıcı aynayı/kamerayı oraya tutturabilmek için en üst ve alttaki fotoğraflardaki gibi ince çubuklar (genelde üç veya dört tane) kullanılır.


Her ne kadar çubuklar yıldızlardan gelen ışığı pek engellemese de, parlak yıldız ışıklarını kırarak, bu şekilde kenarlarından ışınlar çıkıyormuş gibi görünmesine neden olurlar. Böylece yıldızlarımız, Türk filmlerindeki şarkıcının döne döne ışıldayan kolyesi gibi parıldar.
Yıldızdan çıkıyormuş gibi görülen ışınların sayısı, ikincil aynayı veya sensörü tutan çubukların sayısı neyse odur. 2, 3, 4, hatta 6 tane bile olabilirler. Ancak, bu sayı genellikle dörttür.
Mercekli teleskoplarda ise bu şekilde tutturulan ikincil bir ayna yoktur ve onlarla çekilen fotoğraflarda yıldızlar düzgün yuvarlaklar şeklinde görünürler.

Kimi fakir fukara, ya da ışıltı seven mercekli teleskoplara sahip amatör astronom arkadaşlarımız da, fotoğraflarında bu ışıltıyı yakalayabilmek için teleskoplarının önüne çarpı şeklinde ip falan gererek aynı etkiyi yakalamaya çalışır.
Gerçi ip germe hilesi ile ışıltılı yıldızlar çekmeye gayret eden, 50-100 bin liralık mercekli teleskopları olan über zengin amatörlerimiz de var ama, konuyu uzatmayalım biz…
Zafer Emecan
En üstteki kapak görselinde yer alan Orion Nebulası fotoğrafı, Mehmet Ergün tarafından aynalı bir teleskop kullanılarak La Palma’da çekilmiştir.
Bunları da okumalısınız, okumak güzeldir:
"Tanrı Parçacığı" Higgs Bozonu Maddeye Nasıl Kütle Kazandırıyor?
Daha önce Higgs Bozonu'nun ne old...
Yıldız Nedir? Bir Yıldız Nasıl Oluşur?
Yıldız oluşumu gerçekten zor ve uzu...
NASA Uzaylıları Biliyor Ama Halktan Gizliyor!
Kimi zaman üstad İlber Ortaylı'nın ...
Başak (Virgo) Galaksi Kümesi
Üstteki fotoğrafta, bize en yakın g...