Evrenin Parlak Gizemleri: Kuasarlar

Kuasarlar, (kuazar, quasar veya Türkçesi “yılberk”) haklarında çeşitli düşünceler olan ve gizemini korumaya devam eden gök cisimleridir. Peki Kuasarların ne gibi özellikleri vardır, ne işe yararlar?

Bir kuasar, aşırı parlaklığa ve kütleye sahip gök cismidir. Yaydığı enerji ve ışık miktarı o kadar büyüktür ki, bu miktarda bir enerjinin bir galaksideki tüm yıldızların yaydığı enerjiden daha fazla olabilir. Önceleri kuasarların evrenin ilk oluşum zamanından kalan antik gökadalar (galaksiler) olduğu düşünülüyordu.

Fakat son zamanlarda yapılan araştırmalar bazı kuasarların yakınlarındaki gökadalarla madde alışverişi yaptığını kanıtladı. Bu durum kuasarların antik gökadalar değil de evrenin her yerinde bulunabilecek gökcisimleri olduğu fikrini benimsetti.

Çoğu kuasar bize 3 milyar ışık yılından daha uzaktadır. Gökyüzünde görünen en parlak kuasar ise bize 33 milyar ışık yılı uzaklıkta olmasına rağmen, oldukça parlak görünmektedir ki bu da muazzam enerjisinin kanıtıdır. Bu gökcisimleri aynı zamanda yararlı birer referans noktalarıdır. Referans noktası olarak kullanılmalarında ise parlaklıkları, belirgin olmaları ve en önemlisi uzaklıkları önem taşımaktadır. Böyle uzak bir gök cisminin mevcut teknolojimize göre durağan görünmesi şaşırılacak bir durum değildir.

Mevcut görüşlerden biri ise kuasarları “ak delik” olarak tanımlayıp hala gizemini koruyan başka bir gök cismi olan kara deliklerin öbür ucu olduğunu ileri sürüyor. Yani kara deliklerin yuttuğu ışığın, gezegenlerin ve hatta yıldızların çıkış yolunun kuasarlar olduğunu varsayıyor. Ancak bu “ak delik” yorumu tümüyle bilimkurgusal bir varsayımdan ibarettir ve bilim çevreleri tarafından ciddiye alınmaz.

Kuasarlar hakkında her ne kadar ortaya atılmış sağlam bir teori olmasa da kim bilir belki ilerde bizden sonraki nesillere solucan deliği ve uzay-zaman hakkında çarpıcı bilgiler sunabilir.

Harun Arpa