Bu küçük, sadece 15 bin ışık yılı çapa sahip galaksi, bizden 2.2 milyon ışık yılı uzakta yer alıyor. Yani, yaklaşık bir milyar yıldıza sahip bu galaksi, yerel gökada grubumuzun bir üyesi.
IC 10 düzensiz yapılı, 10-15 bin ışık yılı çapa sahip cüce bir gökadadır. Bununla beraber, yerel galaksi grubumuzda yer alan tüm gökadalardan çok daha fazla ve hızlı yıldız oluşumunun gerçekleştiği bir yerdir.
Bol miktarda gaz ve toz içeren bu galakside yıldız oluşumu o kadar hızlıdır ki, her birkaç yılda bir yıldız meydana gelir. Bu durumundan dolayı, gök bilimciler tarafından “yıldızlarla dolup taşan gökada” (Starburst Galaxy) olarak nitelenen bir sınıfa dahildir. Bizim galaksimiz Samanyolu‘nun da yıldız oluşum hızı benzerdir ama, büyüklüğüyle orantıladığımızda Samanyolu’ndaki yıldız oluşumunun çok daha yavaş gerçekleştiğini görürüz.
IC 10’da oluşan yıldızların önemli bir bölümü dev kütleli, aşırı parlak yıldızlardır ve bu sayede galaksi küçük boyutuna rağmen oldukça parlak hale gelmiştir. Tabii heveslenmeyin hemen, görece uzakta olduğu ve galaksimiz Samanyolu’nun toz bulutları arkasında kaldığı için dürbün veya ortalama amatör teleskoplarla farkedilmesi oldukça güç.
Galakside bu kadar güçlü yıldız oluşumu gerçekleşmesinin olası nedenlerinden biri, Andromeda Galaksisi’nin uyguladığı kütle çekim kuvveti olabilir. Zaten IC 10’un, Andromeda‘nın uzak bir uydusu olduğu düşünülüyor. Ayrıca yerel grubumuzun üçüncü en büyük gökadası olan Triangulum‘a (Üçgen Gökadası) da oldukça yakın sayılır. Bu da, Andromeda ve Triangulum arasında çekiştirildiğini ve bunun gaz bulutlarını sıkıştırarak galakside yıldız oluşumunun patlama yapmasına neden olabileceğini akla getiriyor.
Her ne kadar şu anda en görkemli günlerini yaşıyor olsa da, IC 10’un içerdiği gaz miktarı yeni yıldız oluşumlarıyla giderek azalıyor. Önümüzdeki üç milyar yıl içinde gaz tamamen tükenecek ve galaksideki yıldız oluşumu duracak. Kısa ömürlü dev yıldızların da ölmesiyle, IC 10 yaşlı Güneş benzeri yıldızlar ve soluk kırmızı cücelerden ibaret, soluk, ölü bir galaksiye dönüşecek. Eğer o günlerde, buradaki yıldızların çevresindeki gezegenlerde yaşayan zeki canlılar varsa, geceleri sadece birkaç yıldızın olduğu karanlık bir gökyüzüne bakıyor olacaklar.
Zafer Emecan