Félicette isimli kedi, Fransa’nın uzay programı kapsamında canlıların uzay boşluğundaki fizyolojisini araştırma amacıyla uzaya gönderilen ilk ve tek “catstronaut” yani kedistronot oldu.

Centre d’Enseignement et de Recherches de Médecine Aéronautique (CERMA), 1963 yılında test etmek icin 14 adet kedi satın aldı ve bu kedilerin hepsi uysal tavırlarından dolayı dişi kediydi. Bilim insanlarının bu kedilere psikolojik olarak bağlanma olasılığını azaltmak için kedilere fırlatma öncesinde isim verilmedi.

Tüm kedilerin nörolojik aktiviteyi değerlendirme için beyinlerine cerrahi olarak yerleştirilmiş kalıcı elektrotları bulunuyordu. Bazı kedilerin eğitimi, insanların eğitimine benziyordu. Bu eğitim, simüle edilmiş roket gürültüsü ile yüksek G santrifüjlü üç eksenli bir sandalye kullanılarak CERMA tarafından verildi. Kedilere özel eğitim ise konteynerlerinde kalmalarını ve koruyucu bezlerine dayanmalarını içeriyordu. Kediler yaklaşık 2 ay boyunca eğitildiler.

Catstronaut Félicette, uzay aracına bindirilmeden önce yerleştirildiği kabininde. Korkusu gözlerinden okunuyor değil mi?

 

17 Ekim’de altı kedi uçuş adayı olarak seçildi ve fırlatma gününde ise bir yedek ile beraber C431 isimli bir kedi uçuş için seçildi. 2.5 kg ağırlığındaki C341’in seçilmesinin sebebi ise sakin tavrı ve uygun ağırlığı idi. 18 Ekim 1963 tarihinde de C341, Cezayir‘de bulunan Centre interarmées d’essais d’engins spéciaux üssünden uzaya fırlatıldı. Görev, yörünge altı bir uçuştu ve 13 dakika sürdü. Roket motoru tırmanışta 42 saniye boyunca ateşlendi ve C341 9,5 g kuvvetinde bir hızlanma yaşadı. Paraşütler, fırlatmadan 8 dakika 55 saniye sonra açıldı ve roketin ateşlenmesinden 13 dakika sonra helikopterler alana ulaştı. C341 güvenli bir şekilde geri dönmüştü ve bu görev onu uzaya ulaşan ilk kedi yaptı.

Fransız gazete ve televizyonları, C341’e “Felix the Cat” çizgi filminden yola çıkarak “Felix” adını verdi. CERMA ise bu ismi kedinin bir dişi olması nedeniyle Félicette olarak değiştirdi ve resmi adı olarak kabul etti. 2017 yılında ise Matthew Serge Guy tarafından bilim dünyasına olan katkısını anmak için Félicette’in bronz bir heykelini dikmek amacıyla bir kitle fonlaması kampanyası başlattı. Nihayetinde 2019 yılının Nisan ayında Guy, heykelin Doğu Fransa’da bulunan International Space University’de yer alacağını ilan etti. 18 Aralık 2019 tarihinde de üniversitenin Master of Space Studies programının 25. yıl dönümü anısına heykelin açılışı yapıldı.

Félicette’in yörüngeye gönderilmeden önceki hazırlık sürecini, uçuş macerasını ve yeryüzüne döndükten sonra araçtan çıkarılışını aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.

Bilime yaptığın katkılar için sana büyük teşekkürlerimizi sunuyor, aynı zamanda seni çok korkuttuğumuz için büyük özürlerimizi iletiyoruz Félicette

Hazırlayan: Burcu Ergül EMECAN

Kaynaklar:
https://www.space.com/39251-on-this-day-in-space.html
https://en.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9licette