Herkes Andromeda ve Samanyolu galaksilerinin birleşeceğini konuşadursun, şu anda Samanyolu küçük bir galaksiyle zaten birleşiyor. Cüce Yay (Sagittarius) Galaksisi denilen ve bize göre Samanyolu’nun “karşı” tarafından yer alan cüce gökada, son birkaç milyar yıldır adım adım Samanyolu tarafından yutuluyor.

Her ne kadar kendisine “cüce” denilse de, boyutları 10 bin ışık yılı kadar olan bu eliptik galaksi aslında yakınlığı (65 bin ışık yılı) nedeniyle tıpkı Magellan Bulutları gibi gökyüzünde çıplak gözle rahatça görünebilecekken, bize göre Samanyolu’nun karşı yönünde bulunduğu için kalın molekül bulutları tarafından perdeleniyor.

Galaksi birleşmeleriyle ilgili bir yanlış anlaşılmayı da burada dile getirmek gerekli. Şu anda Cüce Yay Gökadası sabit biçimde Samanyolu’nun kolları arasında duruyor ve Samanyolu tarafından yavaş yavaş yutuluyor şeklinde düşünmemek gerek. Galaksi birleşmeleri bu şekilde gerçekleşmez!

cuceyaybirlesme45
Cüce Yay Galaksisinin yörüngesi, Samanyolu’nun kütleçekimi sonucu çekilip koparılmış yıldızlar, gaz ve tozla kaplanmıştır.

Bu galaksi, diğer tüm Samanyolu uyduları gibi gökadamız çevresinde bir yörüngede yer alıyor. Ancak, bu yörüngesi Samanyolu’nun muazzam çekim gücü nedeniyle gökadamıza o kadar yakın ki, yörüngesindeki her turu içeriğinin bir kısmının gökadamıza katılmasıyla sonuçlanıyor.

Öyle ki, milyar yıldır süren bu süreçte cüce gökadanın izlediği yörünge, kendisinden saçılmış yıldızlar ve yıldızlararası toz ile kaplanmış durumda. Gökbilimciler, bu yörünge enkazını inceleyerek cüce galaksinin nasıl bir kütle çekim baskısı altında olduğunu ve bu sürecin ne kadar zamandır sürdüğünü belirleyebiliyorlar.

6061376_orig
“Galaktik yamyamlık” denilen, büyük gökadaların daha küçük olanları “yutması”, evrende sıklıkla karşılaşılan normal doğa olaylarından biridir (Fotoğraf Telif: NASA/ESA Hubble).

Yıldızlarını üçer beşer Samanyolu’na kaptıran bu talihsiz galaksi, önümüzdeki milyar yıllar içinde yavaş yavaş tüm içeriğini galaksimize kaptırarak tümüyle yok olacak. Gökadanın içerdiği yıldızlar, Samanyolu’nun diğer yıldızları gibi gökadamızın sarmal kollarına karışarak normal bir yörüngede yol almaya başlayacaklar. 

Gökada birleşmeleri, küçük gökadaların daha büyükleri tarafından yutulması, başka bir deyişle “galaktik yamyamlık” normal, sıradan bir evrensel süreçtir. Öyle ki, gökbilimcilerin önemli bir bölümü, yıldızımız Güneş’in Samanyolu’nun “yerlisi” olmadığını; bir zamanlar Samanyolu tarafından yutulmuş başka bir cüce gökadaya ait olduğunu düşünüyorlar.

Hazırlayan: Zafer Emecan