Uzayda Bugün: İlk yapay uydu olan Sputnik 1 fırlatıldı (4 Ekim 1957)

Sputnik 1, Sovyetler Birliği tarafından Dünya’nın yörüngesine gönderilen ilk insan yapımı nesneydi ve ABD’de “Sputnik krizi” olarak bilinen bir korku ve endişe dalgasını tetikledi.

Bu endişe dalgası da, Sovyetler Birliği (SSCB) ve Amerika Birleşik Devletleri arasında süren Soğuk Savaş’ın başka bir kısmı olan Uzay Yarışı‘nı başlattı. Sputnik 1, yaklaşık 58 cm çapında ve dört adet uzun radyo antenine sahip metal bir küreydi. Bu antenler, amatör radyo operatörlerinin bile duyabileceği “bip bip bip” şeklinde radyo sinyalleri gönderiyordu. Bataryaları bitmeden üç hafta boyunca yörüngede dolandı ve daha sonrasında ise atmosfere düşüp yanmadan iki ay boyunca sessizce yörüngede kaldı. Sputnik 1’in fırlatılışı politik, askeri, teknolojik ve bilimsel gelişmeler için yeni bir çağ başlattı.

Sputnik 1’i Dünya’dan izlemek ve onun üzerine çalışmak, bilim insanlarına çok değerli bilgiler sağladı. Üst atmosferimizin yoğunluğunun ne olduğu uydunun yörüngesindeki sürüklenmesinden ortaya çıkarılabildi ve radyo sinyallerinin yayılımı iyonosfer hakkında bize bilgiler sağladı.

Uydu, yörüngede saatte 29,000 km hızla ilerliyordu ve her turunu tamamlanması 96.2 dakika alıyordu. 20.005 ila 40.002 MHz aralığında sinyal yayıyordu ki bu sinyaller Dünya çapındaki bütün radyo operatörleri tarafından takip edilebiliyordu. Sinyaller, vericilerin bataryaları 26 Ekim 1957 tarihinde tükenene kadar gelmeye devam etti. Sputnik, 3 ay sonra Dünya çevresinde 1440 tur tamamladıktan ve toplamda yaklaşık 70 milyon km yol kat ettikten sonra Dünya’nın atmosferine yeniden girip yanarak yok oldu.

Sputnik uydusu hakkında daha detaylı bilgi için, bu linkteki yazımızı okuyabilirsiniz.

Burcu Ergül EMECAN

https://www.space.com/39251-on-this-day-in-space.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Sputnik_1