Yeni dediğimize aldırmayın, aslında isminden de anlaşılacağı üzerine iki yıl önce keşfedilen 2014 UZ224’ün duyurusu henüz yapıldığı için bizim yeni haberimiz oluyor.
Peki duyurusu niye yeni yapıldı? Çünkü, böylesi bir keşfin onaylanabilmesi, ne keşfedildiğinin anlaşılabilmesi için uzun uzun gözlem yapmaya ihtiyacınız vardır. Dolayısıyla, emin olmak için bu iki yıllık süre içinde gözlemler ve hesaplar yapıldı. Şimdi artık eminiz ki, uzaklarda, çook uzaklarda yeni bir cüce gezegenimiz daha var.
Diğer hemen tüm cüce gezegenler gibi Kuiper Kuşağı‘nın bir üyesi olan bu cüce gezegen, Michigan Üniversitesi’nin çalışmaları sonucunda, Dark Energy Camera (Karanlık Enerji Kamerası) ile yapılan kızılötesi dalga boylarındaki gözlemlerle keşfedildi. Ortalama 14 milyar kilometre (91.6 AB) uzakta yer alan 2014 UZ224, Plüton’ün yaklaşık yarısı kadar bir büyüklüğe sahip (bu ölçüm henüz netleşmedi 530 veya 1.100 km çapında olabileceği düşünülüyor) ve Güneş çevresinde 1.140 yıllık bir yörünge periyodunda dolanıyor.
Cüce gezegenin yörüngesi, Kuiper Kuşağı nesnelerinin çoğu gibi oldukça eliptik. 2014 UZ224, yörünge dönemi boyunca Güneş’e en uzak olduğu zamanda 180 AB, en yakın olduğu dönemde ise 38 AB mesafede yer alıyor. Peki gezegenin ismi ne? İsmi şimdilik bu, ileride daha akılda kalıcı bir isim verilir mi bilmiyoruz ama, Güneş Sistemi içinde yer alan gökcisimlerine çoğunlukla mitolojik isimler veriliyor. Belki ileride, herhangi bir ülkenin tarihsel mitolojik kahramanlarından birinin adı verilebilir.
Gökbilimciler, Neptün’ün ötesinde Güneş Sistemi’ni çepeçevre saran bir asteroid bölgesi olan Kuiper Kuşağı’nda bugüne kadar keşfedilen Sedna, Haumea, Eris, Orcus gibi onlarca cüce gezegenin daha keşfedilmeyi beklediğini düşünüyorlar. Ancak, bu gezegenler 2014 UZ224 gibi çok uzakta ve küçük olduğu için keşfedilmeleri de oldukça zor.
Aslına bakılırsa, cüce gezegenlerin küçük boyutlu olması keşif için tek engel değil. Çünkü, gökbilimciler Kuiper Kuşağı yakınlarında Dünya’nın yaklaşık 10 katı kütleye sahip bir başka gezegenin daha olduğundan şüpheleniyorlar. Fakat, uzaklık ve bunun sonucunda Güneş ışığının düşük aydınlatması nedeniyle böylesi büyük kütleli bir gezegeni dahi keşfetmek oldukça güç.
Cüce gezegenler haricinde, olası “büyük” dokuzuncu gezegenin varlığından niçin şüphelendikleriyle ilgili bilgi almak istiyorsanız, şu makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.
Zafer Emecan