Güneş’e en yakın gezegenimiz olan Merkür’ün ilginç özellikleri bulunuyor. Bunlardan birisi bir Merkür gününün süresi.
Merkür kendi etrafındaki dönüşünü 57 Dünya gününde tamamlıyor, bu oldukça uzun bir süre. Aynı zamanda Güneş etrafındaki dolanmasını da 88 Dünya gününde tamamlıyor. Sayılar bizim için oldukça tuhaf, fakat tuhaflık burada bitmiyor. Öncelikle Dünya ile karşılaştıralım.
Merkür’de 2 kez Güneş çevresinde dolanma hareketi, 3 kez kendi çevresinde dönme hareketine eşittir. Bunun Yer (Dünya) için geçerli olduğunu farz edecek olursak, 365 gün süren dolanma süresinin yanında kendi etrafındaki dönüşünün de 240 gün sürmesi demek. Yani şu ankinden (24 saat) tam 240 kat daha fazla uzun bir zaman.
Merkür’ün bu hareketinin ilginç bir sonucu var, ilk başta dikkatimizi çekmiyor. Çünkü Yer’in dönme hızı dolanma hızına göre oldukça büyük olduğundan bu olay fazla hissedilmez. Bu sebeple biz bir günün tanımını Yer’in kendi etrafındaki bir tam turu olarak tanımlarız, lakin bu öyle değildir.
Bir tam tur attığınızda yörüngeniz üzerinde de bir miktar ilerlersiniz. Dolayısıyla bu tam bir turun sonucunda bakış doğrultunuz Güneş’e bakmaz (2). Tekrar Güneş’i görebilmek için bir miktar daha dönmesi gerekir (3). Yer’in dönme hareketi dolanma hareketine göre çok hızlı olduğundan bu hissedilebilir bir fark yaratmaz. Lakin Merkür’de durum çok daha farklı.
Merkür’de bir gün geçmesi için, Dünya’da tam 176 gün geçmesi gerekiyor. Halbuki kendi etrafındaki bir dönüşü 57 Dünya günüydü. Merkür bu 57 günlük dönme hareketini yaparken yörüngesi üzerinde de fazlaca yol aldığından, tam bir tur döndüğünde bakış doğrultusu Güneş’ten oldukça uzaktadır, hatta tam tersi doğrultuya bakar.
Bu sebeple tekrar aynı noktaya dönmek için 2 kere dolanması yani 3 kere dönmesi gerekiyor. Ki bu da bir Merkür günü olan 176 Dünya gününe eşittir. Yani biz Dünya’da bir sene geçirirken, Merkür daha sadece iki gün geçirmiş oluyor.
Ögetay Kayalı