Yeni keşifler, görülebilir evrende bulunan süper kütleli kara delik sayısını ikiye katlamış gözüküyor.

Süper kütleli kara deliklerin geleneksel olarak Samanyolu gibi büyük galaksilerin merkezlerinde yer aldığı düşünülüyordu fakat, yeni yapılan araştırma ayrıca bu tür süper kütleli kara deliklerin bütün cüce galaksilerin merkezlerinde de yer alabileceğini de öneriyor.

Aslında tüm hikaye, aşırı kompakt cüce galaksinin içinde gizlenen süper kütleli bir kara deliğin 3 yıl önce Utah Üniversitesi’nde keşfiyle başladı. O zamandan beri, bu konu koca bir kara deliğe ev sahipliği yapan en küçük galaksi olarak kaldı. Ancak araştırmayı sürdüren aynı takım, süper kütleli kara deliğe ev sahipliği yapan iki cüce galaksi daha keşfetti ve eşleşmenin daha önceden tahmin edildiği kadar nadir olmayabileceğini öne sürdüler.

Görülebilir evrende bulunduğu tahmin edilen yaklaşık 7 trilyon cüce galaksi ile birlikte, bu keşif süper kütleli kara delikleri astronomların önceden düşündüklerinden çok daha belirleyici hale getirebilir. Daha da etkileyicisi, son yapılan araştırmaların bulguları cüce galaksilerin boyutlarına rağmen merkezlerinde bizim galaksimizin merkezindeki kara delikten daha büyük kara delikler barındırabildiğini açığa çıkarıyor.

Araştırmanın öncüsü Chris Ahn, “Bunun ne demek olduğunu gerçekten düşündüğünde, oldukça harika birşey. Bu aşırı kompakt cüceler bizim galaksimizin boyutunun %0.1 i civarında olmasına rağmen, sahip oldukları süper kütleli kara delik bizim galaksimizin merkezinde bulunandan daha büyük” diye ekliyor.
Bu akıl almaz büyüklükteki kara deliklerin ne kadar büyük olduklarına dair bir perspektife ihtiyacaınız varsa, aşağıda ki videoyu izleyebilirsiniz.

Bu araştırma ayrıca cüce galaksiler hakkında hala süregelen bazı soruları da cevaplıyor. 1900’lerde araştırmacılar, bu aşırı kompakt olan cüce galaksileri ilk keşfettiklerinde çok ilginç birşey farkettiler: Cüce galaksiler, kendilerinin sahip olduğu yıldızların kütlelerinin toplamından çok daha büyük kütleye sahipti.

Eksik kütle hakkında yapılan yeni araştırma, bundan süper kütleli kara deliklerin sorumlu olabileceğini ortaya koydu. Ayrıca bu araştırma, galaksilerin ilk oluşum yerlerinde nasıl ortaya çıktıklarına da ışık tutabilir.

Ahn, “Galaksilerin nasıl oluşup evrildiğini hala tam olarak anlayamadık. Ama bu cisimler bize galaksilerin nasıl çarpıştığını ve birleştiğini anlatabilir” diyor. Galaksilere ince bir odak içinde parlamasına izin veren uyarlanabilir optik yöntemini kullanarak, araştırmacılar VUCD3 ve M59CO adlı iki aşırı kompakt cüce galaksi üzerinde ölçümlerini yaptılar. Sonuçlar VUCD3’ün merkezindeki kara deliğin, galaksinin toplam kütlesinin %13’ünü ve M59cO’nun ise %18 ini oluşturduğunu ortaya çıkardı.

Süper Kütleli Karadelik
Keşfedilen iki süper kütleli karadelik çevresindeki yoğun yıldız birikimi. Telif: NASA/Space Telescope Science Institute

 

Bu ölçümler bizim galaksimizde bulunan süper kütleli kara deliğin oluşturduğu orandan çok daha fazla ki, bizim galaksimizdeki süper kütleli kara delik sadece toplam kütlenin %0.1 ini oluşturuyor. Sonuçlar, cüce galaksilerin bir arada ve aynı dönemde oluşmuş yüz binlerce yıldızdan oluşan olağanüstü yıldız kümeleri olduğu fikrini paspas altına itiyor.

Yapılana araştırma, bu cüce galaksilerin daha büyük galaksilerin kütle çekimi tarafından yutulup parçalandığı fikrini ileri sürüyor. “Galaksilerin her zaman çarpıştığını ve birleştiklerini biliyoruz, bu galaksilerin oluşma şeklidir. Bizim galaksimizde konuştuğumuz bu süre boyunca başka galaksilerle beslenmeyi sürdürüyor.” diyor araştırmacılardan biri olan Anil Seth.

“Bizim galaksilerin formasyonu hakkındaki anlayışımız küçük galaksilerin birleşip büyük galaksileri oluşturma fikrine dayanıyor ama, bu tam olarak da kusursuz bir tanım değil. Aşırı kompakt cüce galaksiler bizlere geçmişte ne olduğuna bakmamız için uzun bir zaman aralığı sağlıyorlar. “ diye de ekliyor.

Cüce galaksiler küçük olabilir ancak, en karmaşık soruların cevaplarını da bünyelerinde barındırıyor olabilirler.

Çeviri: Eyüp Gürses

Bu çalışma The Astrophysical Journal’da yayınlandı.
http://www.sciencealert.com/there-might-be-twice-as-many-supermassive-black-holes-in-the-universe-than-our-tiny-brains-predicted