Diğer Gezegenlerde Bir Yıl ve Bir Gün Ne Kadar Sürer?

Güneş sistemimizde bulunan gezegenler yörüngelerinde ve eksenleri etrafında dönerken sürekli hareket halindedirler.

Güneş sistemimizdeki tüm gezegenler Güneş’in etrafında döner. Ancak merkezi yıldızımızın etrafında bir turu tamamlamak için gereken süre gezegenlere göre farklılık gösterir.

Bazı gezegenlerin güneş etrafındaki yolculuğu günler sürerken bazılarınınki ise çok daha uzun sürmektedir. Aşağıda her gezegenin bir yılının Dünya günü cinsinden ne kadar uzunlukta olduğunu görebilirsiniz:

Merkür: 88 Dünya günü
Venüs: 225 Dünya günü
Dünya: 365 gün
Mars: 687 Dünya günü
Jüpiter: 4,331 Dünya günü (12 Dünya yılı)
Satürn: 10,747 Dünya günü (29.4 Dünya yılı)
Uranüs: 30,589 Dünya günü (84 Dünya yılı)
Neptün: 59,800 Dünya günü (165 Dünya yılı)

Dönme ve Dolanım

Diğer gezegenlerdeki yıllar, Dünya’nın yaklaşık 365 güneş günü süren tropik yılı kullanılarak ölçülür. Bir güneş günü, Güneş’in belirli bir nokta üzerindeki konumuyla ölçülen, gezegenimizin kendi ekseni etrafında tamamen dönmesi için geçen süredir. Bir yıl ise gezegenin Güneş’in etrafında dönmesinin ne kadar sürdüğüyle ölçülür ve tam bir yörüngeye dolanım denir.

Güneş sistemindeki tüm gezegenler (ve diğer cisimler) de bu hareketi gerçekleştirir ancak bunu farklı hızlarda yapar. Örneğin, gaz devleri Jüpiter ve Satürn’ün yanı sıra buz devleri Uranüs ve Neptün; Dünya, Mars, Venüs ve Merkür gibi karasal gezegenlerden daha hızlı döner.

Her gezegenin dönüş hızı, en azından kısmen, genç Güneşimizi çevreleyen ön gezegen diskinden nasıl oluştuğuna bağlıdır.

Ön gezegen diski, yeni oluşmuş genç bir yıldızın etrafını çevreleyen ve yoğun gaz ve tozun oluşturduğu dönen bir çöküntü çemberidir. Ancak yine de dev gezegenlerin dönüş hızlarının neden bu kadar hızlı olduğu hala tam olarak anlaşılmış değil.

Hareket Kanunları

Kepler’in üçüncü hareket yasası, bir gezegenin bir dolanımını tamamlaması için geçen sürenin, gezegenin yıldızımıza olan uzaklığıyla ilişkili olduğunu açıklar. Güneş’ten uzaktaki gezegenler, yörüngelerinde dönerken daha uzun yollar kat etmek ve daha yavaş hareket etmek zorundadır çünkü Güneş’in kütleçekim etkisi mesafeyle birlikte azalır. Bunun aksine Güneş’e daha yakın olan gezegenler daha hızlı hareket eder ve yıldızımızın çekimsel etkisini daha fazla hissederler.

Örneğin Güneş’e en yakın gezegen olan Merkür’ün tam bir turunu tamamlaması 88 gün sürer. Güneş’e en uzak gezegen olan Neptün’ün Güneş etrafındaki bir turunu tamamlaması ise 165 yıl alır

Gezegenler ayrıca tüm yörüngeleri boyunca sabit hızlarda hareket etmezler.

Bunun nedeni, gezegenlerin yörüngelerinin tamamen dairesel olmaması, bunun yerine biraz yuvarlak veya eliptik (yumurta şeklinde) olmasıdır. Ayrıca Kepler‘in ikinci hareket yasası, bir gezegenin yörüngesinde ilerlerken Güneş’e daha yakın bir konuma geldiğinde Güneş’ten uzak olduğu zamana göre daha hızlı hareket ettiğini belirtir.

Venüs:
Güneş sistemindeki en sıcak gezegenin Güneş etrafındaki bir dönüşünü tamamlaması yaklaşık 225 Dünya günü sürer. Venüs çok yavaş dönüyor ve geriye doğru veya saat yönünde dönüyormuş gibi görünüyor. Ki bu durum yörüngelerinde hareket ederken saat yönünün tersine dönen veya ilerleyen çoğu gezegenin tam tersidir. Venüs’ün kendi ekseni etrafında bir kez dönmesi ise 243 Dünya günü sürer.

Dünya:
Dünya’nın Güneş etrafında bir tam turunu tamamlaması tam olarak 365,25 gün sürer. Dünya kendi ekseni etrafında ise 23,9 saatte bir döner.

Mars:
Mars’ta bir yıl 687 Dünya gününe veya 1,88 Dünya yılına eşittir.Mars’ta güneş günlerine “sol” denir ve bir yıl da 669,6 soldur. Mars’ın dönüşü Dünya’nınkine benzer ve her 24,6 saatte bir dönüşünü tamamlar.

Jüpiter
Jüpiter’de günler süper kısa uzunluktadır. Gezegenin kendi çevresindeki bir dönüşünü tamamlaması 10 saatten az sürüyor. Ancak uzaklığı nedeniyle Jüpiter’in bir Jüpiter yılını tamamlaması 12 Dünya yılını alır. Güneşten gelen ışığın Jüpiter’e ulaşması yaklaşık 43 dakika sürer. Buna kıyasla güneş ışığının Dünya’ya ulaşması ise sadece 8 dakika sürer.

Satürn:
Jüpiter’in hemen arkasında, ikinci en kısa güne sahip olan Satürn yer alır ve her 10,7 Dünya saatinde bir dönüşünü tamamlar.Satürn, her 10.756 Dünya gününde veya 29,4 Dünya yılında Güneş etrafındaki bir turunu tamamlar. 26,7°’lik eksen eğikliği nedeniyle Satürn’ün halkalarını gözlemlediğimiz açı zamanla değişir.

Uranüs:
Uranüs gezegeninde bir yıl bir ömür sürebilir! Uranüs’ün Güneş etrafındaki dönüşünü tamamlaması yaklaşık 84 Dünya yılını alır.Ancak gezegende bir günün geçmesi yalnızca 17,2 saat sürüyor. Venüs gibi Uranüs de geriye doğru veya saat yönünün tersine dönüyor gibi görünüyor. Ayrıca kendi tarafında 97,8°’lik açıyladönüyor gibi görünüyor!

Neptün
Neptün’de bir gün yaklaşık 16 Dünya saati sürer. Güneş etrafındaki bir turu 165 Dünya yılından, yani 59.800 Dünya gününden biraz fazla sürüyor. Neptün’ün ekseni 28,3° eğik olduğundan gezegende mevsimler yaşanır. Ancak bir yılın geçmesi çok uzun olduğundan dört mevsimin her biri 40 yıldan fazla sürüyor.

Mansiyon Ödülü: Plüton:

Plüton, 1930’dan 2006’ya kadar 76 yıl boyunca güneş sisteminin dokuzuncu gezegeni olarak kabul edildi. Ancak 2006 yılında kahverengi takım elbiseli bir fen öğretmeni (Uluslararası Astronomi Birliği) tarafından gezegenlikten çıkarılıp cüce gezegen olarak yeniden sınıflandırıldı. Toplamda artık beş tanınmış cüce gezegen var. Plüton’da bir yıl 248 Dünya yılıdır vebir günü 153,3 Dünya saati sürer (6 Dünya gününden biraz fazla).

Çeviri: Burcu EMECAN

Kaynak: https://www.astronomy.com/science/how-long-is-a-year-on-other-planets/