15 Kasım tarihinde Journal Science dergisinde yayımlanan ve NASA’nın Jet itki Laboratuvarı’ndaki bilim insanları tarafından ortaya konan yeni bir çalışmaya göre şu ana kadar keşfedilen en parlak galaksi, bir değil iki değil en az üç komşusuna yamyamlık yapıyor.

Çalışmaya göre galaksinin komşularından çaldığı madde, onun süper parlaklığına katkıda bulunuyor. 2015 yılında NASA’nın WISE uzay teleskobu ile keşfedilen ve WISE J224607.55-052634.9 adı verilen galaksi, kesinlikle bildiğimiz en geniş veya en büyük kütleli galaksi değil ancak güneşten 350 trilyon kat daha fazla parlaklık saçmaktadır. Eğer bütün galaksiler bize eşit uzaklıkta sıralanmış olsaydı WISE J224607.55-052634.9 (veya kısaca W2246-0526) muhtemelen en parlağı olacaktı.

Şili’de bulunan ALMA teleskobu ile yapılan yeni gözlemler, W2246-0526 galaksisinin diğer üç galaksiden çektiği tozun bariz bir izini ortaya çıkardı. İzler, daha küçük olan galaksiler kadar madde içermekte ve bu galaksilerin şimdiki kaderlerinden kaçabilecekler mi veya parlak komşuları tarafından tamamen tüketilecekler mi sorularının cevapları şu an belirsiz.

Telif: T. Diaz-Santos et al.; N. Lira; ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

 

W2246-0526 galaksisinin rekor kıran parlaklığı sadece yıldızlardan değil galaksi merkezinin çevresinde yoğunlaşan sıcak gaz ve toz kümelerinden de kaynaklanmaktadır. Bu bulutların kalbinde güneşten 4 milyar kez daha yoğun olduğu belirlenen bir süper kütleli kara delik bulunmaktadır. Bu yoğun yer çekimi içerisinde madde, yüksek hızlarda kara deliğin içine düşer, birbiri ile çarpışır ve milyonlarca derece sıcaklığa ulaşır. Bu tarz parlak, kara delikten gücünü alan yapılar içeren galaksiler ise kuasar olarak bilinmektedir.

Dünya’daki herhangi bir motor gibi W2246-0526’nın inanılmaz büyüklükteki enerji çıkışı buna denk bir enerji girişini de gerektirir. Bu yeni çalışma, W2246-0526 ile birleşen maddenin miktarının, tüketilen maddenin yenilenmesine yetecek kadar olduğunu ve bu sebeple de galaksinin parlaklığının devam ettiğini göstermektedir.

W2246-0526, bu zamana kadar keşfettiğimiz en uzak çoklu kaynaktan gelen maddeler ile birleşen galaksidir. Bu galaksiden gelen ışık bize 12.4 milyar yılda bize ulaşır. Bu uzaklıkta galaksiye olan madde akışı çok belirsiz görünmekte ve belirlenmesi oldukça zordur. Bu çalışma ise ALMA’nın 12 metrelik radyo teleskop çanaklarının 40 tanesi ile 2,5 saatte yapılan gözlemlere dayanmaktadır.

W2246-0526; sıcak, tozda gizlenmiş galaksiler veya hot dog olarak bilinen parlak kuasarlar özel kategorisine girmektedir. Astronomlar, bir çok kuasarın enerjisini dış kaynaklardan edindiğini düşünmektedir. Bir olasılık, bu cisimlerin galaksiler arası uzaydan azar azar ve yavaş bir şekilde madde aldığıdır. Diğer olasılık ise, aynı w2246-0526’da görüldüğü gibi diğer galaksileri yiyerek genişlemesidir. W2246-0526’nın diğer gizlenmiş kuasarların bir temsilcisi mi yoksa özel bir durum olduğu da şu an için belirsizdir.

Çeviri: Burcu Ergül

Kaynak: https://www.nasa.gov/feature/jpl/the-most-luminous-galaxy-is-eating-its-neighbors