KOZMİK ANAFOR Kozmik Anafor | Türkiye'nin En Büyük Astronomi Platformu
Yazı dizimizin daha önceki bölümlerinde düşük kütleli yıldızların sonu olan kara cüceler ve orta kütleli yıldızların nihai kaderi olan beyaz cüceler hakkında bilgi vermiştik. Bu makalemizde ise, artık büyük kütleli olarak niteleyebileceğimiz yıldızların sonları olan Nötron Yıldızı ve Kara delik konusunu ele almaya çalışacağız. Cüce olarak nitelenemeyecek, Güneş’e yakın ve …
Haziran, 2018
Aralık, 2017
-
14 Aralık
Yengeç Atarcası (Pulsarı)
1054 yılında Çinli astronomlar gökyüzünde büyük bir parlama gördüler ve bunu kaydettiler. Bu parlama öylesine büyüktü ki tam 23 gün boyunca gündüz dahi görülmüş, toplamda 642 gün boyunca gözlenmiştir. Bugün bunun bir süpernova patlaması olduğunu ve geriye neler bıraktığını biliyoruz. Bunlardan biri hala evrende hızla yayılmakta olan Yengeç Bulutsusu, diğeri …
Ekim, 2017
-
17 Ekim
Çarpışan Nötron Yıldızlarından Gelen Kütle Çekim Dalgaları Tespit Edildi
İki nötron yıldızının (atarca) çarpışmasından kaynaklı “kütle çekim dalgaları”nın (uzay zaman dalgalanması) tespit edilmesi, astronominin yeni bir çağa girdiğinin göstergesi oldu… Astronominin yeni çağı başladı. Şu ana kadar ilk kez bilim insanları, hem kütle çekim dalgaları hem de aynı kozmik olaydan – bu durumda bu, nötron yıldızları olarak bilinen iki …
Haziran, 2017
-
17 Haziran
Yengeç Nebulası’nın İnsanlık Tarihçesi
Konumuz belki Yengeç Nebulası ama, aslında tam anlamıyla bir “konuk yıldızın esrarı” hikayesi insanlık için… M.Ö. 8. yüzyıla dek geri götürebileceğimiz bir gökyüzü gözlem geleneği olan Çinli astronomlar, Güneş ve Ay tutulması, kuyruklu yıldız ve takımyıldızlarını gözlemlemekte büyük beceri kazanıp pek çok gök olayının kaydını tutmuşlardı. Eski Çin gökbilimcileri zaman …
Şubat, 2017
-
28 Şubat
Pulsar Gibi Davranan Bir Beyaz Cüce
Yeni keşfedilen bir beyaz cüce, tıpkı bir pulsar (atarca) gibi davranıyor. Araştırmacılara göre, bu keşfedilen beyaz cüce, türünün ilk örneği… Fark edilmesi çok güç olan beyaz cüceye ilişkin yapılan gözlemler, yıldızın daha çok bir pulsar gibi davrandığını, süratle dönerken yaydığı güçlü ışınım demetiyle kendinden küçük eş yıldızını kamçıladığını gösteriyor. Pulsarlar, evrende …
Kasım, 2016
-
26 Kasım
İstanbul Üzerinde Bir Nötron Yıldızı (İnfografik)
Eğer bir nötron yıldızını alıp İstanbul boğazı üzerine koyabilseydik, büyüklüğünün sadece bu kadar olduğunu görecektik. Elbette, pratikte bunu yapabilmenin hiçbir yolu yoktur. Bu kadar yakınımızda olan gördüğünüz küçücük nötron yıldızı, gezegenimizin tümünü saniyeler içinde parçalayarak kendi bünyesine katacaktır. Bir süpernova patlamasından geriye kalan yegane sağlam şey, yani ölü bir yıldızın …
-
8 Kasım
Denizanası Nebulası ve Gizemli Pulsar
NASA’nın Chandra X-Ray (X Işını) Gözlemevi’nin Denizanası Nebulası gözlemlerine göre; Dünya’dan 5 bin ışık yılı uzaklıktaki bir süpernovanın kalıntılarına ait, nebulanın güney köşesinde alışılmadık bir obje görünüyor. Bilim insanları bu objeye CXOU J061705.3+222127 veya kısaca J0617 diyorlar ve bunun pulsar olduğunu düşünüyorlar. Çok büyük bir yıldız içe doğru çöktüğünde; yıldızın dış …
Ekim, 2016
-
27 Ekim
Atarca (Pulsar) ve Sesleri
Atarcalar(pulsarlar) ortalama 10-15 km yarıçapa sahip, fakat 700.000 km yarıçapa sahip Güneş’ten daha fazla kütlesi bulunan aşırı yoğun, güçlü manyetik alana sahip nötron yıldızlarıdır. Manyetik kutuplarının dönüş ekseniyle çakışmaması sonucu nötron yıldızı kendi ekseni etrafında dönüş yaparken, manyetik eksenin baktığı doğrultu uzayı bir koni biçiminde tarar. Bu manyetik eksenden saçılan ışıma (radyasyon), …
Temmuz, 2015
-
12 Temmuz
Karadul Atarcası ve En Hızlı Dolanan Yıldız
Karadul (Black Widow) tanımı bir cins örümcekten kaynaklanır: Çiftleştikten sonra dişisinin erkeğini yemekten çekinmediği bir örümcek türünün adıdır. Peki bu terim gökbilime nasıl girmiştir? Çift yıldızlar ortak kütle merkezi çevresinde dolanan yıldızlardır. Eğer bunlardan biri çok yoğun bir nötron yıldızı (atarca) ise ve bileşenine çok yakınsa, bir takım çekim (Roche şişimi) ve …