Bu üstteki fotoğraf, Tarantula Bulutsusu olarak isimlendirilen, bizden yaklaşık 170 bin ışık yılı uzaklıkta yer alan  Büyük Magellan Bulutu‘ndaki devasa bir yıldız oluşum bölgesine ait.

Büyük Magellan Bulutu, galaksimiz Samanyolu‘nun uydusu olan ve birkaç milyar yıldız içeren bir cüce gökadadır. Samanyolu ile yaptığı kütle çekimsel etkileşimler nedeniyle, bu cüce galakside hızlı ve yoğun bir yıldız oluşumu gerçekleşir. Galaksimizin kütle çekimi, zavallı komşumuzun sahip olduğu gazı hareketlendirir, sıkıştırır ve bunun sonucunda fotoğrafta gördüğünüz gibi dev yıldız oluşum bölgeleri meydana gelir.

30 Doradus veya NGC 2070 olarak da isimlendirilen ve 1751’de Nicolas Louis de Lacaille tarafından keşfedilen gördüğünüz kümedeki yıldızların mavi renkte olmasının nedeni, bunların aşırı büyük, dev yıldızlar olmalarından kaynaklı. Yapılan ölçümler, söz konusu kümelenmiş yıldızların 25 milyon yıldan daha yaşlı olmadıklarını ortaya koyuyor. İlginç olan, burada aslında bir değil, iki adet yıldız kümesi bulunması. Bakış açımıza göre tek bir yıldız kümesiymiş gibi görünse de, aslında aralarında yaklaşık bir milyon yıllık yaş farkı olan iki yıldız kümesi görüyorsunuz.

magellan-Babak-Amin-Tafreshi
Fotoğrafta ortada gördüğünüz bulut oluşumu gibi görünen nesne; güney yarımküreden bakıldığında gökyüzünde çıplak gözle rahatça görülebilen uydu gökadalarımızdan Büyük Magellan Bulutu’dur. (Fotoğraf ve telif, Babak Amin Tafreshi)

 

300 ışık yılından büyük genişliğe sahip olan Tarantula Nebulası’na baktığınızda gözünüze ilk bakışta mavi dev yıldızlar görünüyor olabilir ama, bu küme içinde dev yıldızlardan çok daha fazla sayıda Güneş benzeri yıldızlar, turuncu cüceler ve kırmızı cüce yıldızlar yer alıyor. Ancak, bunları görebilmek için daha detaylı ve yakın görüntülere ihtiyaç var.

Tarantula nebulası, galaksimiz Samanyolu’nun da yer aldığı yerel küme içinde gözlemlenmiş en büyük yıldız oluşum bölgelerinden biri. Gökbilimcilerin hesaplarına göre nebulanın toplam kütlesi yıldızımız Güneş’in 500 bin katına yakın. Belirttiğimiz gibi içeriğinde şu anda yüzbinlerce yıldız var ve büyük bir hızla yeni yıldız üretimi de sürüyor. Ayrıca, oluşan dev kütleli yıldızlar bu küme içinde sıklıkla bizim de gözlemlediğimiz büyük süpernova patlamaları meydana getiriyorlar.

En üstteki detaylı görüntüye sahip fotoğraf, tahmin edeceğiniz gibi Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilmiş. Ancak bu durum, böylesi görüntülerin sadece Hubble tarafından alınabileceği yanılgısı oluşturmasın. Yeryüzündeki dev teleskoplar ile de bu kadar detaylı fotoğraflar elde edebiliyoruz.

Zafer Emecan

http://www.astronoo.com/en/articles/nebula-tarantula.html
http://coolcosmos.ipac.caltech.edu/cosmic_classroom/multiwavelength_astronomy/multiwavelength_museum/30dor.html
https://www.naic.edu/~gibson/30dor/