Analog ortamlar uzay araştırmaları için büyük öneme sahip, bu ortamların çoğunda karasal bir gezegende yapılacak olan bir görevin olası sonuçlarını ve insan psikolojisi üzerine yapılan bir çok deney ve gözlemi barındırır.
Dünya üzerinde belirlenen 33 adet analog ortam mevcuttur. Bunlardan biri olan Mars Çöl Araştırma İstasyonu (MDRS), Utah’daki insanlı uzay araştırmaları için gerekli teknik olanakların yer aldığı dünya merkezli araştırmaları destekleyen mars analogu bir tesistir.
Kısaltmalar; Mars Desert Research Station(MDRS), Extravehicular Activity (EVA)
MDRS Özellikle Mars’taki insan operasyonları eğitiminde profesyonel bilim adamları ve mühendisler ile her seviyedeki üniversite öğrencileri için sekiz aylık bir saha sezonu düzenlemektedir. Tesisin göreceli izolasyonu, insan faktörleri araştırmalarının yanı sıra titiz saha çalışmalarına da izin verir.
Mürettebat çoğu görevi, simüle edilmiş Mars görevinin kısıtları altında yürütürler ve genelde görev süresi 2-3 haftadır. MDRS’nin simüle edilmiş uzay misyonları için çoğu tesise göre avantajı, kampüsün, gerçek bir uzay görevi sırasında gerçekleştirilecekleri gibi titiz saha çalışmaları için fırsatlar sunan gerçek bir jeolojik Mars analoğu olan bir habitat ile çevrelenmiş olmasıdır.
Kampüs Alanı
MDRS kampüsü altı yapıdan oluşmaktadır.
Habitat (Hab), silindirik yapılı 8 metre çapında iki katlı bir binadır. 2001 yılında inşa edilmiştir. Aynı anda yedi mürettebatı barındırabilir. Alt güverte, uzay giysisi simülatörleri, dış hava kilidi, duş odası, tuvalet odası ve diğer yapılara erişen tünellere açılan arka hava kilidi ile EVA hazırlık odası bulunur. Üst güverte, ortak bir çalışma / yaşam alanı, tamamen işlevsel bir mutfak ve bunlarla birlikte yedi adet yaşam alanı mevcuttur.
MDRS Kampüsünde iki gözlemevi yeralır. Robotik Gözlemevi, ekvatoriyal montajlı 14″ Celestron Schmidt-Cassegrain teleskobu barındırmaktadır. Her iki teleskop da astronomik görüntüleme için çok çeşitli kameralardan faydalanır.
Teleskop, sahada veya habitat modülünden kontrol edilebilen 7,5 metrelik otomatik bir kubbeye yerleştirilmiştir. Mürettebatın güneş gözlemi için kullanılan Misk Gözlemevi de tesiste yer almaktadır.
Bilim Kubbesinde güneş sistemi kontrol merkezini içeren 7 metrelik bir jeodezik kubbe ve fonksiyonel bir mikrobiyolojik ve jeolojik laboratuvar bulunur.
Robotik Gözlemevi hariç tüm yapılar, katılımcıların simülasyonda binaları kullanmalarını sağlayan yer üstü tünelleri ile Hab bağlantılıdır. Kampüsün enerji ihtiyacı için 12 kW’lık bir batarya bankasını besleyen 15 kW’lık bir güneş paneli kullanılmaktadır.
Kampüs, kış aylarında güneşin sağlayabileceğinden daha fazla güç kullandığında, 12 kW’lık bir jeneratör otomatik olarak çalışmaya başlar. Her mürettebat için uzay görevlerinde kullanılan gıda ürünleri temin edilmektedir. Bunların dışında İlave destek ekipmanı olarak;
- Beş adet Arazi Aracı,
- Dört adet elektrikli (iki kişilik) Polaris Rangers,
- 4 çeker SUV yer alır.
Proje Yöneticisi sahadaki istasyon üzerinden operasyonları yönetir. Ek olarak, istasyonda yapılan işin tüm yönlerini destekleyen, tüm araştırma tekliflerinin meslektaş incelemesi ve saha dışı Misyon desteği yoluyla ekip üyelerini destekleme dahil, bir dizi gönüllü ekip bulunmaktadır.
MDRS 2001 yılında tamamen gönüllü bir işletme olarak faaliyete başlayıp 1000’den fazla insan mürettebat üyesi olarak barındırmıştır. Katılanların çoğu şimdi dünyanın farklı yerlerindeki diğer analog çalışmalara katılmaya devam etmektedir. Binlerce insan, bu misyonu Mars’a insan gönderme maksadıyla desteklemiştir.
Bilim insanlarımızdan Doç.Dr. Elif Oğuz, Mars Desert Research Station’ın ön tasarım aşamasının insan faktörlerini göz önünde bulundurarak başarısızlık modları ve kritiklik analizi [3] adlı çalışmasında, MDRS kampüsünün genel yapısındaki olası kaza risklerini raporlamıştır. Mars çöl araştırma istasyonunda sera otomasyonu, aydınlatma ve genişletme çalışması [2] adlı makalede ise Elif Oğuz’un yaptığı bu çalışmadan faydalanılmış ve Greenhub tasarımında kullanılmıştır. Katkılarından dolayı Elif Oğuz Hocamızı tebrik ediyoruz.
Mars’ta Geleceği İnşa Et
Misyon Destek gönüllüleri, mürettebat deneyiminin bel kemiğidir. Mürettebat üyelerine başvuru sürecinden MDRS ve sonraki dönemlerde rotasyonları konusunda destek verirler. Mars Çöl Araştırma İstasyonu Görev Destek Ekibinin bir parçası olarak katılım için birçok fırsat sunar. Dünyanın neresinde olursanız olun ekibin bir parçası olabilirsiniz. Herhangi bir gönüllü pozisyona dahil olmak için [email protected] adresinden Shannon Rupert ile irtibata geçebilirsiniz.
Mevcut Görev Destek personelini ilanları;
- CapCOMS; yaşamın her kesiminden gelen ve komşumuz Kızıl Gezegenin gelecekteki insan araştırmalarını mümkün kılmak için aktif, tutkulu ve ilgi duyan Mars tutkunlarından oluşan bir ekiptir. CapCOM üyeleri, dünyanın herhangi bir yerinde bulunabilir ve sadece alan mevsimi boyunca çalışabilirler. Başvuru yapmak için tıklayın.
- Astronomi Ekibi
- Proje Bilimcileri: MDRS’de kısa veya uzun vadeli bir proje önermek isteyen bilim insanları için lisansüstü projeler için teşvik verilmektedir.
- Web Ekibi: Mürettebat raporları, fotoğrafları, videoları ve uzun form raporlarının hızlı bir şekilde yayınlanmasını sağlar. Web Yöneticisi ve BT Direktörü James Burk, Mars Society’nin İnternet Görev Gücü’nün bir parçası olan MDRS web ekibine liderlik etmektedir.
MDRS Gözlemevleri
Misk, 100 mm’lik Lunt kırıcı teleskop ve bir çift hidrojen alfa filtresi ile donatılmış, güneş enerjisiyle çalışan bir gözlemevidir. MDRS Robotik Gözlemevi tamamen otomatik bir tesistir. Tüm gözlemler çevrimiçi olarak tamamlanmıştır. Mürettebattaki astronom, İnternet üzerinden fotoğraflamak istediği görüntüleri gündüz veya gecenin herhangi bir saatinde ayarlar ve teleskop görüntüleri bir sonraki akşam alır, daha sonra görüntüleri işlenmek üzere bir bilgisayara indirir.
Gözlemevinde birbirlerine monte edilmiş iki teleskop vardır. 14 inçlik büyük bir Celestron EdgeHD, Schmidt-Cassegrain reflektörü araştırma çalışmaları için standartlaştırılmış fotometrik filtreler ve geniş açılı astrofotografçılık için David Fisherowski tarafından bağışlanan küçük bir 70mm refraktör kullanılır. Sistem, dünya çapındaki teleskopların yazılımını robotik olarak yöneten Skynet ile kontrol edilir.
Her iki gözlemcinin de kullanımı için eğitim gereklidir ve görev başlamadan en az iki hafta önce tamamlanmalıdır. Eğitime başlamak için aşağıdaki talimatları izleyerek MDRS Rasathaneleri web sitesine giriş yapılabilir;
- Kayıt için Gözlemevi Müdürü Peter Detterline ([email protected]) ile irtibata geçin.
- https://astronomy.mdrs.marssociety.org/login/index.php adresine gidin.
- YENİ HESAP YARATIN’ı tıklayın
- Formu doldur.
- Kimlik doğrulama için size bir e-posta gönderilecektir. E-postanıza gidin ve tıklayın veya bağlantıyı kopyalayıp yapıştırın.
- MDRS Gözlemevlerine tıklayın
- Gözlemevi Müdürü tarafından size verilen kayıt anahtarını kullanın. ENROLL ME’ye tıklayın.
Her dönem olduğu üzere bu dönemde alan sezonu başvurusu yapabilirsiniz. Başvuru için başvuru formunu indirip formdaki soruları cevaplandırmanız gerekmektedir. Formu doldurduktan sonra ([email protected]) adresine gönderiniz. Önceki tarla sezonunda yapılan çalışmaları incelemek için tıklayınız.
Hazırlayan: Fatma Betül Özdemir
Kaynakça:
1- MDRS (https://mdrs.marssociety.org/about-the-mdrs/)
2-Greenhouse automation, Illumination and Expansion study for mars desert research station (https://www.researchgate.net/publication/289576320_Greenhouse_automation_Illumination_and_Expansion_study_for_mars_desert_research_station)
3-Failure modes and criticality analysis of the preliminary design phase of the Mars Desert Research Station considering human factors (https://www.researchgate.net/publication/326093663_Failure_modes_and_criticality_analysis_of_the_preliminary_design_phase_of_the_Mars_Desert_Research_Station_considering_human_factors)
Bunları da okumalısınız, okumak güzeldir:
Diğer Gezegenlerde Bir Yıl ve Bir Gün Ne Kadar Sürer?
Güneş sistemimizde bulunan gezegenl...
Mars Tipi "Örümcek"
Gönüllü (fahri) bilim insanları Mar...
Zodyak Işığı (Burçlar Işığı) Mars'ın Kum Fırtınalarıyla İlgili Olabilir
Zodyak Işığı, ya da daha doğru bir ...
Mars'ta Keşfedilen Su "İçilebilir" Mi?
Mars'ı bırakın Dünya'da bile bulduğ...