Tag Archives: gezegenimsi bulutsu

Mayıs, 2018

20 Mayıs
Yıldızların Ölümü 2: Beyaz Cüce

Yazı dizimizin bir önceki ilk bölümünde, yıldızların ömürleri ile kütleleri arasındaki ilişkiden söz etmiş, ardından düşük kütleli cüce yıldızların kaçınılmaz sonu olan Kara Cüce’leri anlatmıştık. Bu bölümde ise artık cüce olarak niteleyemeyeceğimiz orta kütleli yıldızların yaşam süreçleri, ölümleri ve nihai sonlarını ele almaya çalışacağız. Güneş ve Yakın Kütleye Sahip Yıldızlar: …

21 Şubat
“Çok İlginç Bir Nesne”: NGC 5189

Yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz bu muhteşem oluşum, IC 4274 ya da NGC 5189 isimleriyle bilinen bir gezegenimsi bulutsu. Gezegenimsi bulutsuların, eski zamanlarda büyütme gücü düşük teleskoplarla gözlemlendiğinde gezegenlere benzer şekilde göründükleri için bu şekilde adlandırıldıklarını da tekrar hatırlatalım. Orta sınıf bir yıldızın gezegenimsi bulutsu süreci evrensel zaman diliminde yalnızca bir an …

13 Ocak
Güneş’in Bugünü ve Yarını

Güneş; dengeli olarak niteleyebileceğiz aşamada, gençlik günlerini yaşayan bir yıldızdır. Gökbilimciler yıldızların bu dengeli ve sağlıklı ömür bölümünü “anakol evresi” olarak nitelerler. Bu süreç içerisinde yıldız, çekirdeğindeki çok yoğun maddenin büyük bir kısmını oluşturan hidrojeni helyuma çevirerek enerji üretir. Ancak, bir süre sonra yıldızın çekirdeğinde helyuma dönüştürecek miktarda hidrojen kalmaz. …

29 Kasım
Dört Köşeli Bulutsu: Retina Bulutsusu

İlk bakışta üç boyutlu bir kare olarak gözümüze çarptı desek yalan olur. Zaten insanların bir çoğu buna benzetiyor. Nedense bu garip cisim bize kareden daha çok bir şekerleme gibi geldi. Sanki bu benzetme ona biraz daha yakışıyor. Gördüğünüz bu cisim, Retina Bulutsusu, yani diğer adı ile IC 4406’nın ta kendisi! …

14 Eylül
Yakınımızdaki Yıldızlar: Castor

Bizden yaklaşık 51 ışık yılı uzaklıktaki Castor, en parlakları arasında yer almasa da, gökyüzünün rahatlıkla görülebilen parlak yıldızlarından biri. Ancak, gözlerimize tek bir yıldız gibi görünen bu yıldız, 6 üyesiyle en ilginç yıldız sistemleri arasında yer alıyor. Sistemin en parlak iki bileşeni, ortak bir kütleçekim merkezi etrafında yaklaşık 460 yıllık …

1 Haziran
Halka Nebulası (M57) Gerçekten Halka Şeklinde Mi?

Çalgı Takımyıldızı’nın kuzeyinde güzelliğiyle nefesimizi kesen Halka (Ring) Nebulası’nın gerçek şeklini hiç merak ettiniz mi? Öncelikle bu güzel bulutsunun yıldız oluşum bölgesi olan bulutsulardan farklı olduğunu söyleyelim. Hatta tam tersi olarak gezegenimsi bulutsular ölmekte yıldızlardır. Yıldızların ölüm şeklini onların kütlesi belirler. Halka Nebulası (Ring Nebula) veya diğer adıyla Messier 57 (M57) …

7 Aralık
Bulutsu (Nebula) Çeşitleri

Bugün evrende var olan tüm yıldızların doğum yeri olan bulutsular (nebula), yani gaz ve toz bulutları, bizim o muhteşem fotoğraflarda gördüğümüz şekillerine göre bazı türlere ayrılır. Aynı zamanda bu türler, nasıl oluştukları veya ne oldukları hakkında bize bir çok şey söyler. Bu bulutsular; karanlık bulutsular, yansıma bulutsuları, salma bulutsuları, gezegenimsi bulutsular ve …

6 Haziran
Muazzam Yıldız: La Superba

Çıplak gözlerle göremeyeceğiniz, ancak bir dürbünle izlenebilen bu yıldıza “La Superba”, yani “muazzam” diyoruz. Daha bilimsel bir adı da var tabi: Y Canum Venaticorum… Bu “koyu kırmızı” yıldız, bizim güneşimizin 3 katı kütleye ve 215 katı çapa sahip bir kırmızı dev. Farkettiğiniz gibi biraz fazla “şişkin” ve şişkinliğinin doğal sonucu …

25 Mayıs
Gezegenimsi Bulutsu: Gezegen mi Nebula mı?

Planetary Nebula, ya da Türkçesi “gezegenimsi bulutsu”ların tahmin edileceği üzere gezegenlerle bir ilgisi yok. Eski tarihlerde, büyütme gücü düşük teleskoplarla ilk keşfedildikleri dönemde yuvarlak bir gezegen gibi göründükleri için böyle adlandırmışlar ve bu adlandırma günümüze kadar gelmiş. Üstte gördüğünüz fotoğraftaki NGC 7293, ya da başka bir deyişle Helix Nebulası, gezegenimsi …

8 Nisan
Türlerine Göre Yıldız Miktarı

Hazırladığımız üstteki infografikte, her bir adet O-B sınıfı dev yıldıza karşı, kaç tane diğer türlerden yıldız bulunduğunu görebilirsiniz. Galaksimizdeki yaklaşık 400 milyar yıldızın birbirlerine oranları burada olduğu gibidir. Anakol yıldızları* kütlelerine göre sınıflandırıldıklarında, en ağırdan en hafife doğru; O, B, A, F, G, K ve M harfleriyle sembolize edilirler. O tipi yıldızlar …

23 Haziran
En Parlak Yıldızlar 1: Arcturus

Geceleri gökyüzüne baktığımızda, eğer ışık kirliliği olmayan bir yerde isek binlerce yıldız görürüz. Bu binlerce yıldız arasında bazıları diğerlerinden belirgin derecede parlaktır ve hemen göze çarparlar. Daha önce “Yakınımızdaki Yıldızlar” yazı dizimizde olduğu gibi, gece göğünün bu en parlak yıldızlarını size tanıtmaya çalışacağız. Bu yazı dizimizde, özel konumlarından dolayı veya “yakınımızdaki …