KOZMİK ANAFOR Kozmik Anafor | Türkiye'nin En Büyük Astronomi Platformu
Bu yazımızda, astronomlar ve yaptıkları iş hakkında biraz sohbet biraz makale niteliğinde bir şeyler anlatmaya çalıştık. Gelin hep birlikte Astronom nedir, Astronom ne iş yapar ve Astronom nasıl olunur? Bir bakalım. Astronom kelimesi ne kadar havalı değil mi? Bir astronomla karşılaştığınızda şunları söylemeniz çok olasıdır; …
Haziran, 2019
Mart, 2019
-
19 Mart
“Tanrı Parçacığı” Higgs Bozonu Maddeye Nasıl Kütle Kazandırıyor?
Daha önce Higgs Bozonu’nun ne olduğuyla ilgili bir yazı yazmıştık. Bu yazıda da aynı biçimde matematiksel denklemlerden kaçınarak Higgs mekanizmasının nasıl işlediğini kabaca anlatacağız. Yazımızda kullanılan bazı kavramlar yabancı gelebilir. Bunun nedeni modern fizik ile ilgili bahsettiğimiz bu konunun aslında …
Aralık, 2018
-
6 Aralık
Compton Saçılması
Çok yüksek enerjili fotonların bir atom ile etkileşime girdiği zaman belirli açılarla saçılması olayına Compton saçılması (veya Compton Olayı) denir. Fotonları sadece dalga olarak açıklayamayacağımızı, parçacık olarak da düşünmemiz gerektiğini gösteren olaylardan biridir ve Yüksek Enerji Astrofiziğinde önemli bir yeri vardır. …
Kasım, 2018
-
20 Kasım
Evrenin Rengi: Kozmik Latte
Her geçen gün büyüleyici evrenimizin farklı bir resmi veya fotoğrafı ortaya çıkıyor. Peki evrenin fotoğrafına baktığınızda ne görüyorsunuz? Yıldızlar, galaksiler, süpernovalar ve bolca karanlık… Size bu karanlığın karanlık olmadığını evrenin asıl renginin “latte” olduğunu söylesek? Evet evrenin şu anda asıl rengi …
Ağustos, 2018
-
5 Ağustos
Belirsizlik Ve Kuantum Dalgalanmaları
Bir balığın açısından evreni düşünmek, pek de kolay görünmeyebilir. Ancak konuyu ana hatlarıyla ele almamızı sağlayacak birkaç ipucunu bize sağlama olasılığı açısından, düşünülesi bir durumdur. Gözlerimiz sürekli açık, zira biz bir balığız. Sürekli bizlerle etkileşim içinde olan su molekülleriyle ve …
Mart, 2018
-
22 Mart
Maddenin Tam Zıddı: Antimadde
Antimadde, toplum tarafından ne olduğu tam anlaşılmamış bilimsel bir gerçektir. Bu nedenle sizler için inceleyip sadeleştirerek nedir, ne değildir, nasıl üretilir, ne işe yarar diye anlatmaya karar verdik: Antimadde; sizi, evlerinizi, Dünya’yı, galaksileri, kısacası evreni oluşturan bildiğimiz maddenin zıttı. Tam tersi elektrik yükü …
Ocak, 2018
-
20 Ocak
Temel Fizik – Basınç
Basınç bir yüzeye etkide bulunan dik kuvvetin, birim yüzey alanına düşen miktarıdır. Daha farklı bir ifade ile, bir yüzeye uyguladığınız kuvvetin dik bileşeninin, o yüzeye ne kadar dağılarak bir etki yaptığını ifade eder. Basınç, sıradan bir çivi çakma işleminden yıldız …
-
4 Ocak
Astrofizik Nedir, Astronomi ve Kozmoloji İle Farkı Nelerdir?
Astrofizik; fizik ve kimya yasalarını yıldızların, gezegenlerin, galaksilerin, bulutsuların ve evrendeki diğer nesnelerin doğumunu, yaşamını ve ölümünü açıklamak için kullanan bir bilim dalıdır. Astronomi ve kozmoloji adında iki kardeş bilim dalı vardır ve bunları birbirinden ayıran çizgiler çok da net …
Aralık, 2017
-
14 Aralık
Teori Ve Kanun Nedir, Ne Değildir?
Çok yaygın bir yanılgı, teorilerin “kanıtlandığında” kanun olacağı yönünde. Oysa “bilim”de böyle bir şey söz konusu değil. Eğitim sistemimizin bozukluğundan mıdır bilinmez, insanlarımız bilimsel bir gerçeğin ortaya çıkışının; hipotez > teori ve nihayet kanun şeklinde olacağını düşünüyor. Maalesef eğitim sistemimiz …
Nisan, 2017
-
27 Nisan
Nötrino Tuzakları 3: KamLAND
Nötrinoları ve nötrino tuzaklarını anlatmaya devam ediyoruz. Bir önceki yazımızı şuradan okuyabilirsiniz. Bu yazımızda nötrino “gözlemevi” olan KamLAND Dedektörünü ele alacacağız. İsmi neden böyle garip diye düşünüyor olabilirsiniz. Bu isim dedektörün nerede olduğu hakkında bize ipucu veriyor ve özelliklerinin baş harflerinden …
Şubat, 2017
-
5 Şubat
Bremsstrahlung Işıması
Temel fizik ve astronomi ile yakın olmayanlar için ismi çok havalı görünüyor ama, nedir bu Bremsstrahlung ışıması? Ne kadar önemli bir bilgi? Günümüzde bilgilerimizle ve gelişen teknolojiyle beraber artık müon, tau, pion, elektron, pozitron gibi atom altı parçacıkları tespit edebiliyor, inceleyebiliyor ve evrenin sırları …
Ocak, 2017
-
30 Ocak
Gama Işını Patlamaları
Bilinen en güçlü silahı, milyonlarca ışık yılı içerisindeki bütün yıldızların enerjisiyle çalıştırdığınızı ve verebileceğiniz zararı düşünün. Bu enerji evrende mevcut; “Gama ışını patlamaları”. Peki, nedir gama ışını patlamaları? Gama ışıması veya gama ışını, doğrudan atom çekirdeğindeki etkileşimler sonucu ortaya çıkan yüksek …
-
24 Ocak
Yıldız Tayfı, Doppler Etkisi ve Hareket
Bir yıldızın yahut galaksinin bizden uzaklaştığını ya da yakınlaştığını nasıl anlıyoruz? Doppler etkisi denilen olguyu nasıl ölçümleyip uzaklaşma / yakınlaşma hızlarını hesaplıyoruz? Geçmiş yıllarda bilim insanları Güneş ışığının prizmada kırılması sonucunda maviden kırmızıya doğru bir renk kumaşı olan spektrum (tayf) adında bir …
-
12 Ocak
Basit Matematik İşlemiyle Evrenin Yasalarını Bulmak -2
Bir önceki yazımızda bir sarkacın periyodunu, birkaç basit varsayım ve matematik işlemleri ile bulmuştuk. Bu varsayımları ve matematiksel sadeleştirmeyi yapabilmemizin arkasındaki neden sistemimizin birinci dereceden lineer difransiyel denklem ile ifade edilmesidir. Fakat evrende maalesef herşeyi basit bir difransiyel denklemle ifade …
Aralık, 2016
-
20 Aralık
Blazar mı, Kuazar mı, Yoksa “Radyo Galaksi” mi?
Carl Sagan’ın meşhur CONTACT isimli romanının derinliklerinde, baş karakter Eleanor Arroway’e evrende küçük bir gezinti yaptıran uzaylı varlık; CYGNUS A’nın “kendi galaksilerini oluşturma projesi” olduğunu söyler. Eleanor Arroway: Yani 600 milyon yıldır bu galaksiyi oluşturuyorsunuz demek? Uzaylı Kardeşimiz: Sizin RADYO ASTRONOMİ …
Ekim, 2016
-
24 Ekim
Basit Matematik İşlemiyle Evrenin Yasalarını Bulmak -1
Çoğumuz geçmişte bilim dünyasına iz bırakmış insanların hayat hikayeleri okurken içimizden geçirmiştir, ‘’Nasıl oluyor da bu insanlar bu yasaları keşfetmişlerdir’’ diye. Oysa lise düzeyi matematik ile evrenin yasalarını keşfetmek kolay ve mümkün. Fiziğin temeline inersek, yasaların değişkenlerden oluştuğunu görürüz. Örnek …
-
16 Ekim
Tanrı’nın Parçacığı; Higgs Bozonu
Nedir bu Higgs bozonu? Adına ‘tanrı parçacığı’ denilecek kadar ne olmuş olabilir? İlk defa Cern’de yapılan deneylerde duyduk adını. “Tanrı parçacığı” bulundu denildiğinde bilim insanları havalara uçtu. Tüm halkın ilgisini çekti. Higgs Bozonu’nun ne olduğunu anlamak için önce ‘atoma’ bakmamız …
Eylül, 2016
-
17 Eylül
Üçüncü Boyutun Ötesi Dördüncü Boyut: Tetraküp
Boyut kavramını fizikçiler ve matematikçilerden sıkça işitiriz. Bizim uzayımız ve nesnelerimiz 3 boyutludur. En boy ve derinlik içerir. Fakat, bu bizim ‘algılayabildiğimiz’, içinde yer aldığımız boyututur. Görsel zekamız ve beynimiz 3 boyuta göre şekillenmiştir. Dördüncü boyutu “henüz” algılama olanağımız bulunmuyor. …
Nisan, 2016
-
5 Nisan
Kuantum Mekaniğine Giriş: Kara Cisim Işıması
Kara cisim ışıması; tamamen varsaydığımız, üzerine düşen tüm ışınımı soğuran ve hiçbirini yansıtmayan, dolayısıyla siyah olması gerektiğini varsaydığımız termodinamik denge halindeki kara cismin, yalnızca sıcaklığı sebebiyle yaptığı ışınımı ifade eder. Kara cismin yapacağı bu ışımanın dağılım fonksiyonunu belirlemek için Rayleigh ve …