KOZMİK ANAFOR Kozmik Anafor | Türkiye'nin En Büyük Astronomi Platformu
Üstteki, bir sanatçı tarafından yapılan ilüstrasyonda, cüce gezegen Sedna’dan (2003 VB12 veya 90377 Sedna olarak da isimlendiriliyor) yıldızımız Güneş’e atılan bir bakışın canlandırmasını görüyorsunuz. Güneş Sistemi’nin çok uzak dış kısımlarında, Plüton’un da ötesinde yüzbinlerce asteroid ve cüce gezegenin yer aldığı Kuiper Kuşağı yer alır. Kuiper Kuşağı; tıpkı Mars ile Jüpiter …
Mayıs, 2018
Şubat, 2018
-
15 Şubat
Uzayda Yerçekimi Yokluğu, Sıkıntılar ve Çaresi
Bilidiği gibi uzay boşluğunda, büyükçe bir gezegenden yeterince uzaktaysanız veya yörüngesinde dönüyorsanız yerçekimi (kütle çekim) etkisinden de uzakta kalırsınız. Yerçekimi yokluğu, burada insanlığın (ve de tüm canlıların) karşısına bir sorun olarak çıkar. Yerçekimsiz ortam; en başta havada süzülürken, uçarken kaçarken pek hoş görünse de, sonrasında insan vücudu üzerinde ciddi hasarlara …
-
12 Şubat
Plüton’un Eşi: Charon
Plüton’un hepimizi hayran bırakan fotoğraflarıyla birlikte, New Horizons (Yeni Ufuklar) uzay aracı Plüton’un en büyük uydusu Charon’ın da göz alıcı net fotoğraflarını göndermişti. Üstteki fotoğraf, Charon’ın yüzeyinin büyük kayalıklar ve uçurumlar gibi çok farklı türde arazi yapılarıyla birlikte, uydunun kuzey kutup bölgesindeki ”Mordor” diye isimlendirilmiş olan karanlık alanı da gösteriyor. Ek …
Ekim, 2017
-
10 Ekim
Galileo Galilei ve Dünya Merkezciliğinin Düşüşü
Gelmiş geçmiş en büyük bilim insanlarından biridir Galileo Galilei. Bir uygarlığın gölgesinde olduğu karanlığa meydan okumuş, yargılanmış ve hapsedilmiştir. Ancak bulguları ve keşifleri bütün karanlığa rağmen bugünkü modern fiziğin ve astronominin temelini oluşturmuştur. 1609’da Galileo, Hollandalı gözlük imalatçılarından esinlenerek ilk teleskobunu yaptı ve gökyüzüne çevirdi. 1610’da “The Stary Messenger (Sidereus …
Ocak, 2017
-
29 Ocak
Neptün ve Uydusu Despina
Evinizde, oturduğunuz yerden astronomik bir keşif yapabilir misiniz? Gördüğünüz bu fotoğrafı ilginç ve biraz da mucizevi kılan şey, Voyager 2 uzay aracı tarafından 1989 yılında çekildikten tam 20 yıl sonra farkedilmiş olması. Amatör bir gökbilimci olan Ted Stryk, 2009 yılında halka açık biçimde internetten ulaşılabilen Voyager görüntülerinin yer aldığı arşivi incelerken, …
-
15 Ocak
Ay’a Gidilmedi İddiaları
Cehaletle dalga geçmek, cehaletin başka bir tezahürüdür. Bu nedenle “Ay’a gidilmedi, Amerikalılar herkesi kandırıyor” diyen çoğunluğu komplo teoricisi, az bir kısmı ise “bilmemek değil, öğrenmemek ayıptır” diyen cahil insanlarla dalga geçmek yerine, bu iddialarına dayanak gösterdikleri konuları ele alıp cevaplamak istedik. Öncelikle bilmeniz ve aklınıza kazımanız gereken şu: Ne Türkiye’de, ne de …
-
5 Ocak
Burçin’in Gökadası, Hanny’nin Nesnesi ve Evrenin Keşfi
Bildiğiniz gibi astronomi, amatör veya profesyonel, kendini yetiştiren ve çok çalışan hemen herkesin keşifler yapabileceği bir bilim dalı. ABD Minnesota Duluth Üniversitesi’nde doktorasını yapmakta olan Burçin Mutlu Pakdil‘in içinde yer aldığı ekibin Burcin’s Galaxy (Burçin’in Gökadası) adını verdiği galaksi üzerindeki keşifleri de, bu güzel örneklerden biri. Burçin Mutlu Pakdil, Mithila Mangedarage, Marc S. Seigar, …
-
2 Ocak
Bruno: Öngördü, Diri Diri Yakıldı, 400 Yıl Sonra İspatlandı
2016 yılının en önemli bilim olayı nedir diye sorarsanız, herkes gibi uzayı ve zamanı büken yer çekimi dalgalarının (uzay zaman dalgalanması /gravitational wave) varlığının ispat edilmesi diyebiliriz. Einstein’in 100 yıl önce öngördüğü kütle çekim dalgaları Louisiana ve Washington eyaletlerinde bulunan iki dev lazer dedektörü LIGO laboratuvarlarında bulundu. Dünyamızdan yaklaşık 1.3 milyar …
Aralık, 2016
-
20 Aralık
Blazar mı, Kuazar mı, Yoksa “Radyo Galaksi” mi?
Carl Sagan’ın meşhur CONTACT isimli romanının derinliklerinde, baş karakter Eleanor Arroway’e evrende küçük bir gezinti yaptıran uzaylı varlık; CYGNUS A’nın “kendi galaksilerini oluşturma projesi” olduğunu söyler. Eleanor Arroway: Yani 600 milyon yıldır bu galaksiyi oluşturuyorsunuz demek? Uzaylı Kardeşimiz: Sizin RADYO ASTRONOMİ ile keşfettiğiniz şey sadece bizim fizibilite testlerimizdi. Şu an daha …
Nisan, 2016
-
14 Nisan
40 Yıl İçinde Alpha Centauri’ye Ulaşmamız Mümkün Mü?
2016 yılında, ortalık insanlık adına “şu an için” imkansız görülen bir meydan okuma ile sarsıldı: Rus milyarder Yuri Milner; vatandaşı Yuri Gagarin’in ilk uzay yolculuğunun yıl dönümünde, en yakınımızdaki yıldız sistemi Alpha Centauri‘ye bir insan ömrü içinde yapılacak yolculuk için 100 milyon dolarlık hibede bulunacağını ilan etti. Kendisine Facebook’un kurucusu …
Temmuz, 2015
-
17 Temmuz
Çok Yakından Pluton’un Uydusu: Charon
Evet, son birkaç gündür aralıksız Plüton ve uyduları hakkında yazıyoruz ama, yüzyılın Voyager misyonuyla birlikte en önemli araştırmalarından biri olduğu için buna bir astronomi platformu olarak mecburuz. Yeni Ufuklar (New Horizons) ekibi, bugün yeni bir fotoğraf yayınladı. Bu fotoğraf, Plüton’un “besili” uydusu Charon‘un detaylı bir görüntüsü. Ek Bilgi: Charon = …
-
16 Temmuz
En Detaylı Plüton!
NASA tarafından bugün yayınlanan, Plüton‘un ekvator bölgesinin yakınlarından alınmış detaylı bu görüntü, büyük bir sürprizi de beraberinde getirdi: yüzeyinden 3.500 metre yüksekliğe kadar ulaşan genç dağlar var! Görünen o ki dağlar 100 milyon yıldan daha yaşlı değil (tıpkı himalaya dağları gibi) ve hala yeni yüzey şekili oluşumları gerçekleşmeye devam ediyor. Görüntüde görünen …
-
15 Temmuz
Astronotların Ay’daki Yeni Evleri: Ay Delikleri
Ay üzerinde milyonlarca kraterin yanında Ay Yörünge Keşif Aracı (LRO) ile keşfedilen 200’den fazla da delik bulunur. Bu delikler gelecekte astronotlar için birer barınak olabilir. Çapları 5 ile 900 metre arasında değişen bu delikler ilk kez Japonya’nın Kaguya uzay aracı tarafından görüldü. Kaguya ile üç delik keşfedilmişti. Daha sonra LRO’nun …
-
14 Temmuz
Plüton İle Baş Başa
Plüton, en büyük cüce gezegen değildir. Hatta keşfettiğimiz ilk cüce gezegen de değil, ikinci cüce gezegendir. İlk bulduğumuz cüce gezegen ise, Dawn (Şafak) uzay aracının yörüngesinde dolanarak incelediği Ceres. İlk kez 1801 yılında İtalyan astronom Giuseppe Piazzi tarafından keşfedilen Ceres (Siris şeklinde okunur), 1850’li yılların ortalarına kadar bir gezegen olarak kabul …
Haziran, 2015
-
18 Haziran
Fizikteki Tek Hız Sınırı Işık Hızı Mıdır? (Ses Hızı)
Zaman zaman basında; “bilim insanları ışık hızını aştı” ve benzeri başlıklar içeren asılsız haberler dile getirilir. Hatta bazen “ses hızı da aşılamaz deniliyordu, ışık hızı niçin aşılmasın?” şeklinde yaklaşımlar da duyarız… Peki bu günlere nasıl geldik? Işık hızı gibi devasa bir rakamın yüzdeliklerine ulaşmadan önce acaba başka hız limitlerini aşmaya …
Nisan, 2015
-
29 Nisan
Saf Elmas Gezegenler
Son zamanlarda bulunan bazı ötegezegenlerin sadece elmastan oluştuğuna dair ilginç popüler bilim haberlerini okumuşunuzdur. “55 Cancri e” ötegezegeninin iç yapısının büyük miktarda elmas ve grafitten oluştuğu ileri sürülmüştür. Gökbilimciler bu gezegende maden ocağı açarak elmas çıkartıp zengin olmak istemezler ama, yaptıkları araştırmanın da ses getirmesini isterler. Belki okuması anlaması güç …
-
23 Nisan
Hubble Uzay Teleskobu 25 Yaşında!
Bundan tam 25 yıl önce evreni, uzayı, yıldızları, galaksileri keşfetmek ve Dünya dışında ne olduğunu anlamak için NASA (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) ve ESA’nın (Avrupa Uzay Ajansı) işbirliği ile Dünya etrafındaki yörüngeye bir teleskop taşındı: Hubble Uzay Teleskobu… Not: Bu yazı 2015 yılına aittir. Şu anda Hubble 25 değil, …
Ocak, 2015
-
8 Ocak
Dünyanın Çevresini Ölçen İlk İnsan: Eratosthenes
Üzerinde yaşadığımız Dünya’nın boyutlarını ölçebilmeyi başarmış olan ilk insan M.Ö. 276 Yılında Bügünkü Libya’da doğmuş olan Yunanlı bilim insanı Eratosthenes’tir. Eratosthenes, ömrünün neredeyse tamamını geçirdiği Antik Yunan’daki en büyük akademik kürsü olan İskenderiye Kütüphanesinin Baş Kütüptanecisiydi. O sıralarda İskenderiye Kütüphanesi tartışmasız olarak Dünya’daki en saygın bilim merkezlerinden biriydi. Kütüphane deyince …
