Tag Archives: yıldız oluşumu

Kasım, 2018

  • 2 Kasım

    Blue Stragger’lar (Mavi Başıboşlar)

    Küresel kümelerdeki mavi renkli; sıcak ve genç yıldızlar nereden geliyorlar? Normal şartlarda orada olmaları neredeyse imkansız olmalıydı oysa! Küresel yıldız kümeleri, çok dar bir alanda bir araya toplanmış yüzbinlerce yıldızdan oluşurlar. Büyük gökadalar tarafından yutulmuş cüce gökadaların çekirdekleri olduğu düşünülen bu küresel kümeler, doğal olarak yaşları 10-13 milyar yıl arasında …

Nisan, 2018

  • 19 Nisan

    Yıldız Küvözleri: Herbig-Haro Cisimleri

    Bir gece hayallerimizin esirinde gökyüzünün seyrine dalmışken, M.Ö 384 ve 322 yılları arasında yaşayan Aristoteles’in düşündüğü gibi yıldızların sabit nesneler olduğunu aklımızdan geçirmek ilk etapta mümkün olabilir. Oysa durum hiç de öyle değil. Nasıl ki değişen renk, değişen hücre, değişen düşünce, değişen mevsim, hatta bir anı bir anını tutmayan değişen …

  • 8 Nisan

    Karanlık Yıldızlar Mümkün mü?

    Deniliyor ki; “eğer karadelikler ışığın bile kaçamayacağı kadar güçlü kütleçekimleri olan gökcisimleri ise, yeterince fazla kütleye sahip bir yıldız da kendi ürettiği ışığın kaçamayacağı kadar büyük bir kütleçekimine sahip olabilir. Dolayısıyla böyle bir yıldız büyük miktarda enerji üretmesine ve çok sıcak olmasına rağmen, ürettiği ışık kendi çekiminden kaçamayacağı için bir …

Mart, 2018

  • 17 Mart

    En Sıradışı Gezegen: DÜNYA

    Dünya neden sıra dışı olsun ki? Neptün gibi elmas yağdırmıyor. Venüs gibi bir tarzı da yok, saat yönünde dosdoğru dönüyor. Üstelik Satürn gibi halkaları da yok ve sadece bir tane uyduya sahip. Fakat bugüne kadar keşfettiğimiz gezegenlerin hiçbirinde olmayan bir özelliği, sıradışılığı var: Akıllı yaşam! Yaklaşık 5 milyar yıl önce, diğer …

Şubat, 2018

  • 1 Şubat

    Messier 83 (M83) Galaksisi

    Üstteki Hubble teleskobu ile alınmış fotoğrafta, Nicolas Louis de Lacaille tarafından 1752 yılında keşfedilen ve Charles Messier’in ünlü “Messier Kataloğu”nda yer verdiği M83 Galaksisi’nin spiral kollarından birine yakından bir bakış görüyorsunuz. M83, bize sadece 15 milyon ışık yılı uzaklıktadır ve tıpkı gökadamız Samanyolu gibi sarmal bir yapıya sahiptir. Görmüş olduğunuz kırmızı alanlar, …

Aralık, 2017

  • 19 Aralık

    Messier 67 (M67) Açık Yıldız Kümesi

    Bizden yaklaşık 2.700 ışık yılı uzakta yer alan bu “yaşlı” yıldız kümesi, yaklaşık 500 yıldızın 4 milyar yıl önce aynı bulutsu (nebula) içinde benzer zamanlarda doğmasıyla oluşmuş. Güneşimiz de gençlik günlerinde böylesi bir açık yıldız kümesinin üyesiydi. Küme, 1700’lü yılların sonunda Alman astronom Johann Gottfried Koehler tarafından keşfedilmiş ve Charles Messier’in “yıldız olmayan …

Eylül, 2017

  • 23 Eylül

    İçimizdeki Yıldızlar: Neden İçimizdeki Her Şey Yıldızlarla İlgili?

    Derin Bir Nefes Alın… Ciğerlerinize dolan, kan dolaşımınızda dolaşan, metabolik çalışmalarınızı tetikleyen, yaşamınızı mümkün kılan oksijen yıllanmıştır. Sizden yaşlıdır, hatta Dünya’nın kendisinden bile yaşlıdır. Bahsettiğimiz oksijen, uzun yıllardır ölü olan bir yıldızın kalbinde yaşıyordu. Kemiklerinizdeki kalsiyum? Kanınızdaki demir? Bu hepsi için geçerli. Milyarlarca yıl önce, Dünya, Güneş, hatta bir Güneş …

Temmuz, 2017

  • 9 Temmuz

    Yıldız Oluşumu: Bir Yıldız Nasıl Doğar?

    Yıldızların oluşması gerçekten zahmetli bir olay. Ancak, evrenin boyutunu düşündüğümüzde, aslında yıldız oluşumu zahmetli olmasına karşın,  nadir görülen bir olay değil. Galaksimiz Samanyolu’nda kabaca her yıl 1 veya 2 yıldız oluşuyor. Küçük bir rakam olarak görülse de, yılda 1 yıldızın oluşması gökbilim ölçeklerindeki zaman dilimleri göz önüne alındığında çok hızlıdır. …

Mayıs, 2017

  • 15 Mayıs

    Güneş’in Parlaklığı Ve Sıcaklığı Hep Aynı Mıydı?

    Elbette hayır… Güneş’in, doğumundan bugüne kadar geçen yaklaşık beş milyar yıllık süre içerisinde yaydığı enerjide ciddi oranda değişim olmuştur. Güneşimiz, astronomların G tayf sınıfı olarak nitelediği “sarı cüce“, sıradan bir anakol yıldızdır. Yaklaşık 400 milyar yıldız içerdiğini düşündüğümüz galaksimiz Samanyolu’nda, Güneş ile aynı kütleye ve benzer özelliklere sahip en az …

Şubat, 2017

  • 12 Şubat

    Dev Yıldız Fabrikası: Tarantula Bulutsusu

    Bu üstteki fotoğraf, Tarantula Bulutsusu olarak isimlendirilen, bizden yaklaşık 170 bin ışık yılı uzaklıkta yer alan  Büyük Magellan Bulutu‘ndaki devasa bir yıldız oluşum bölgesine ait. Büyük Magellan Bulutu, galaksimiz Samanyolu‘nun uydusu olan ve birkaç milyar yıldız içeren bir cüce gökadadır. Samanyolu ile yaptığı kütle çekimsel etkileşimler nedeniyle, bu cüce galakside …

Kasım, 2016

  • 29 Kasım

    Küçük “Dev” Yıldız Doğumevi: NGC 1569

    NGC 1569, Camelapordalis (Zürafa) Takımyıldızı içinde bulunan düzensiz cüce bir galaksidir. Bu soluk ve küçük galaksi amatör astronomi için gözde bir hedef değilken, yıldız oluşum süreci ile ilgilenen profesyonel astronomlar tarafından çok iyi bir gözlem alanıdır. Galaksi nispeten yakın olduğu için Hubble uzay teleskobu galaksideki yıldızları kolayca görüntüleyebiliyor. Önceleri galaksiye …

  • 26 Kasım

    Yıldızlar Nasıl ve Nerede Oluşur?

    Bir yıldızın doğumu, çetin ve uzun bir süreç. Büyük gaz ve molekül bulutları içinde yoğun bir kütleçekimsel rekabet gerektiriyor. Çoğunluğu hidrojen (%74-75) ve helyum’dan (%24-25) oluşan nebulalarda çeşitli etkilerle (yakın gökada veya yıldız geçişleri, süpernova patlamaları vs) sıkışan büyük miktarda madde bir araya gelip kütleçekim etkisiyle yoğunlaşmaya ve sıkışmaya başlıyor. Bir …

Ağustos, 2016

  • 31 Ağustos

    Atbaşı Bulutsusu (Horsehead Nebula)

    Üstteki amatör bir astrofotoğrafçı tarafından alınmış bu detaylı fotoğraf, ünlü Atbaşı Bulutsusu (Horsehead Nebula) ve çevresine ait. Atbaşı bulutsusu, Avcı (Orion) takımyıldızı içinde yer alan devasa bir molekül bulutunun küçük bir parçasını oluşturur. Aslında tam olarak, bu dev yıldız oluşum bölgesindeki küçük yoğun bir gaz çıkıntısından ibarettir. Gerçi küçük dediğimize bakmayın; çapı …

Haziran, 2016

  • 4 Haziran

    NGC 1316 Gökadası

    Bu üstte gördüğünüz galaksi, bir uçtan diğer uca 112 bin ışık yılı (1.064.000.000.000.000.000 km) genişliğe sahip olan NGC 1316 eliptik gökadası. Eliptik gökadalar; çoğunlukla yeni yıldız oluşumu için gerekli olan gaz ve tozdan büyük oranda yoksun, 8-10 milyar yaşındaki yaşlı yıldızlarla dolu dev yapılardır. Bizim galaksimiz Samanyolu, henüz bolca yıldızlararası …

Mart, 2016

  • 18 Mart

    Anten Galaksisi

    Hayır, bu gördüğünüz tek bir gökada değil. Evrende sıkça görülen “çarpışan gökadalar“a bir örnek. Tam uzaklığını henüz hesaplayamamış olsak da, bizden 45-65 milyon ışık yılı uzakta olduğunu düşündüğümüz bu ilginç gök cismi, NGC 4039 ve NGC 4038 isimli iki gökadanın birleşmesinin ileri safhadaki bir görüntüsüdür. Yapılan tahminler, iki galaksinin yaklaşık …

  • 9 Mart

    Hoag Cismi (Halka Galaksisi)

    Oldukça sıra dışı bir görünüme sahip olsa da; üstte gördüğünüz bu gördüğünüz fotoğraf, oldukça büyük bir galaksiye ait. “Hoag Cismi” olarak da isimlendirilen halka biçimli bu galaksi, bildiğimiz spiral veya eliptik galaksilerden farklı olarak; merkezde bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde halka biçiminde bir gaz, toz ve yıldız diski ile çevrili. …

Şubat, 2016

  • 15 Şubat

    IC 10 Cüce Galaksisi

    Bu küçük, sadece 15 bin ışık yılı çapa sahip galaksi, bizden 2.2 milyon ışık yılı uzakta yer alıyor. Yani, yaklaşık bir milyar yıldıza sahip bu galaksi, yerel gökada grubumuzun bir üyesi. IC 10 düzensiz yapılı, 10-15 bin ışık yılı çapa sahip cüce bir gökadadır. Bununla beraber, yerel galaksi grubumuzda yer alan …

  • 9 Şubat

    NGC 4921: Kansız Galaksi

    Karşınızda “kansız” galaksi, NGC 4921. Kansız tanımlamasını yapan biz değiliz; Kanadalı gökbilimci Sidney Van den Bergh. Aslında haksız da sayılmaz: İçerdiği bol miktarda gaz ve toza rağmen, NGC 4921’de yıldız oluşum oranı çok ama çok düşüktür. Diğer sarmal gökadalarda görmeye alışkın olduğumuz yoğun yıldız oluşum bölgelerine, gökada genelinde nadiren rastlıyoruz. …

  • 8 Şubat

    Bilinen En Küçük Yıldız

    ABD halkı genel olarak büyük sever. Büyük arabalara biner, kamyonetlerine büyük tekerlekler takar, büyük cep telefonları kullanır, büyük hamburgerler yiyip, büyük kalçalara sahip olmak ister ve silahın en büyüğünü tercih eder. Bu tipik Amerikan saplantısını astronomi alanında da görürüz. Aynı kültürü almış bilim insanları; halka en büyük yıldızı, en büyük karadeliği, en …