Tag Archives: Gökada

Kasım, 2018

• 26 Kasım

  Uzak Galaksiler Gerçekte Ne Kadar Uzak?

  

  Galaksiler (gökadalar) ve uzaklıklarından bahsederken birden çok tanımlama söz konusu. Bu tanımlamalar galaksinin yaşı, ışığın yayıldığı zamanki uzaklığı ve gerçek uzaklığı gibi oldukça çeşitli olabiliyor. Bu da gökbilimciler arasında olmasa da, konuyla profesyonel düzeyde ilgilenmeyen kişilerde kafa karışıklığına yol açıyor. Örneğin bilim insanları “12 milyar yaşında galaksi keşfettik” dediklerinde, o gökadanın aslında …
• 5 Kasım

  NGC 7049: Bu Nasıl Bir Galaksi Böyle?

  

  Bizden yaklaşık 100 milyon ışık yılı uzakta yer alan bu dev gökada, muazzam düzgünlükteki sarmal yapısıyla hemen göze çarpıyor. Ancak, ortada garip bir durum var ki; NGC 7049 bir sarmal gökada değil, soğuk ve yaşlı yıldızlardan oluşan tipik bir küresel galaksi. Yaklaşık 150 bin ışık yılı çapa ve galaksimiz Samanyolu’ndan …
• 3 Kasım

  NGC 4889’un Kalbinde Uyuyan Dev Kara Delik!

  

  NGC 4889 gökadasının kalbinde devasa büyüklükte kütleye sahip bir kara delik gizleniyor. Astronomlar bu devin beslenmesinin durduğunu ve durağanlaştığını düşünüyor. Uzaklardaki NGC 4889 gökadasının merkezinde şimdiye kadar keşfedilmiş en büyük kütleli kara deliklerden birinin gizlendiği ortaya çıktı. Bunu ortaya çıkaran ise Hubble Uzay Teleskobu’ndan fotoğraflar. Yukarıdaki fotoğraftaki en parlak ve …
• 2 Kasım

  Cüce Galaksi KISO 5639

  

  Üstteki NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu görüntüsünde, yıldız doğumundan kaynaklanan bir ateş fırtınasının cüce galaksi KISO 5639’un bir ucunu aydınlatması görülmektedir. KISO 5639’nın şekli bir krep gibidir ancak, yana yatmış kenarı yüzünden muhteşem alevli kafası ve uzun yıldızlı kuyruğu ile bir havai fişeği andırmaktadır. Görüntüsü, “iribaş” galaksiler sınıfında yer kazanmaktadır. Parlak …
• 1 Kasım

  Gökadaların “Halo” Bölgesi

  

  Samanyolu ve üstteki fotoğrafta gördüğünüz Sombrero Galaksisi gibi dev gökadaların çevresini saran, “halo” dediğimiz devasa bir bölge bulunurur. Halo kelimesini Türkçe’ye “gökada aylası” diye çevirebiliyoruz ama, ayla ile halo kelimeleri arasında farkettiğiniz gibi anlaşılabilirlik açısından bir fark yok. O halde biz halo demeye devam edelim. Galaksilerin bu bölgesi, görünür ışıkta pek …

Ekim, 2018

• 31 Ekim

  Arp 256: Birleşmeye Başlayan İki Galaksi

  

  Hubble Uzay Teleskobu, “Arp 256 galaksi çiftinin” muhteşem birleşmesini gözlemliyor. Avrupa Uzay Ajansı yetkilileri, yayınladıkları bu fotoğrafın açıklamasında, galaksilerin göz alıcı yıldız oluşum bölgeleri ile birlikte parladığını ve parlak mavi ışıkların sıcak bebek yıldızları oluşturan yıldız oluşum bölgeleri olduğunu belirttiler. (Hubble projesi, ESA ve NASA arasındaki bir işbirliği projesidir.) ESA (Avrupa …
• 24 Ekim

  Galaksiler Birbirinden Gerçekten Uzaklaşıyor Mu?

  

  Çoğunuzun bilgisi dahilinde olan bir gerçek var ki, evren genişliyor ve içindeki galaksiler de birbirinden uzaklaşıyor. Binlerce kitapta, yüzlerce belgeselde bu bilgiye rastlamanız mümkün. Ancak, duyduğunuzda şaşırmayın; bu tam olarak doğru bir bilgi değil! Gök bilimci Edwin Hubble‘ın başka birkaç bilim insanından “kopya çekerek” bulduğuna yönelik şüphelerin yüksek olduğu devrimsel fikrine göre, evren …

Nisan, 2018

• 12 Nisan

  Uzaydaki Çengel: J082354.96+280621.6

  

  Çengel kılığındaki bu muhteşem galaksinin ismi J082354.96+280621.6 veya J082354.96. Hangisini kullanmak isterseniz kullanın fakat isminin zorluğuna bakmayın. Görüntüsü, yapısı ve astronomlara karşı olan duruşu ile benzersiz bir özellik taşıyor. Zaten bu karman çorman ismi de inanılmaz derecedeki yıldız oluşumundan dolayı verilmiş.   Gökbilimcilerin gökcisimlerinin doğasını ve yapısını, toz ve gaz …

Mart, 2018

• 29 Mart

  Tartışmalı Komşumuz: NGC 3109 Galaksisi

  

  Yerel galaksi grubumuzun bir üyesi olan NGC 3109 isimli bu cüce gökada, bize 4.3 milyon ışık yılı uzakta yer alıyor. Düzensiz yapılı bir gökada olarak nitelenmesine rağmen, belli belirsiz bir merkezi çubuk yapısına ve bunun çevresinde düzensiz sarmal kollara sahip olduğu tahmin ediliyor. Galaksiyi yandan görebildiğimiz için, sarmal yapısını tam …
• 2 Mart

  Samanyolu Galaksisi: “Gerçek Vatanımız”

  

  Şehir ışıklarından uzakta Ay’ın olmadığı açık bir gecede, gökyüzünü bir baştan öbür başa kuşatan puslu, parlak bir şerit görülür. Bugün, bu puslu şeridin Güneş’in de içinde bulunduğu 400 milyar kadar yıldız içeren, disk şeklinde bir gökada; yani Samanyolu olduğunu biliyoruz. Bir teleskop ile Samanyolu’nu inceleyen ilk astronom Galileo, Samanyolu’nun sayısız yıldızlardan ibaret olduğunu …

Şubat, 2018

• 21 Şubat

  Evrendeki Gökada (Galaksi) Sayısı Ne Kadar?

  

  Gökbilimciler görebildiğimiz evrendeki galaksi sayısından bahsederken, genelde 300 milyar gibi bir sayı verirler. Bu da yanıltıcı biçimde evrende 300 milyar galaksi olduğu sanrısı yaratıyor. Oysa gökbilimciler bu rakamı verirken, “Samanyolu” veya “Andromeda” gibi büyük galaksileri kastediyorlar. Cüce galaksi olarak nitelenen küçük boyutlu galaksilerin sayısının ise 7-8 trilyon civarında olduğu tahmin …
• 4 Şubat

  Messier 87 (M87) Galaksisi

  

  Üstte fotoğrafını gördüğünüz Messier 87 (M87), bizden 52-53 milyon ışık yılı uzakta yer alan dev boyutlu bir eliptik galaksidir. Adından da anlaşılacağı üzere, ünlü astronom Charles Messier tarafından 1781 yılında keşfedilmiştir. Bir çoğunuz, çok daha görkemli göründüğü için sarmal kollara sahip ışıltılı galaksi fotoğraflarına bakmaktan, tüm galaksileri sarmal yapıya sahip …

Aralık, 2017

• 22 Aralık

  Galaksi Birleşmesi: Gökadalar Birleşir Mi, Çarpışır Mı?

  

  Galaksi birleşmesi, evrenin sıradan, her yerinde rastlanan ve aralıksız süren olaylarından biridir. Üstte yer alan fotoğrafta “Anten Gökadası” olarak bilinen, aslında NGC 4038 ve NGC 4039 adlı iki galaksinin birleşme süreci ortasındaki halini görüyorsunuz. Fotoğrafta gördüğünüz iki büyük sarı bölge, galaksilerin çekirdek bölgesi çevresinde yer alan yoğun bir alana sıkışmış …

Kasım, 2017

• 15 Kasım

  NGC 6946 (Havai Fişek) Galaksisi

  

  Bu üstte gördüğünüz olağanüstü fotoğraf, bizden yaklaşık 18 milyon ışık yılı* uzakta yer alan, NGC 6946 isimli spiral galaksiye ait. Görüntüsünün benzerliğinden dolayı Havai Fişek Gökadası (Fireworks Galaxy) olarak da bilinen bu dev evren adası, 1789 yılında ünlü İngiliz gök bilimci William Herschel tarafından keşfedilmiş. Sarmal kollarda yer alan kırmızı …

Ekim, 2017

• 30 Ekim

  Küresel Yıldız Kümeleri

  

  Küresel yıldız kümeleri; yüz binlerce hatta bazen milyonlarca yıldızın birbirine kütle çekim kuvveti ile bağlı olduğu, küresel yapılı yıldız topluluklarıdır. Bu küresel yapının içinde yıldızlar oldukça sıkışık halde yer alırlar ve kümenin merkezine doğru gidildikçe birim hacimdeki yıldız yoğunluğu artar. Öyle ki, sadece 1 ışık yılı çapında bir alanın içinde onlarca yıldız yer …

Eylül, 2017

• 23 Eylül

  Samanyolu’nda Kaç Tane Yıldız Var?

  

  Gök bilim kaynaklarını karıştıran, belgesellerden takip eden veya bilim insanlarının Samanyolu’ndaki yıldız sayısı hakkındaki yorumlarını dinleyen çoğu insanın kafasında soru işaretlerinin oluşması kaçınılmaz. Çünkü, bu bahsedilen kaynaklarda gökadamızdaki yıldız sayısı 100 milyar, 200 milyar, 400 milyar gibi oldukça çeşitli ve aralarında uçurum bulunan rakamlarla telaffuz edilir. Bu da, teknolojinin böylesine …

Ocak, 2017

• 13 Ocak

  Kara Deliksiz Galaksi: NGC 1300

  

  Muazzam bir çubuklu sarmal gökada olan NGC 1300, bizden yaklaşık 70 milyon ışık yılı (21 megaparsek) uzaklıkta yer alıyor. Yaklaşık 110 bin ışık yılını aşan genişliği ve 500 milyarın üzerindeki yıldız sayısı ile, gökadamız Samanyolu’nu gölgede bırakan dev boyutlardaki bu galaksinin dikkat çekici bir özelliği; merkezinde süper kütleli bir kara …

Aralık, 2016

• 31 Aralık

  Tek Kollu Galaksi: NGC 4725

  

  Bütün sarmal gökadaların, birden fazla spiral kolu mu olmalıdır? Eğer öyle ise, NGC 4725’te neden tek bir kol var? Tabii ki hayır. Tıpkı gördüğünüz NGC 4725 galaksisi gibi “tek kollu” istisnalar vardır. Bu galaksi, merkezden çıkan tek bir kolun tüm galaksiyi çepeçevre sardığı, nadir görülen bir spiral galaksi yapısı sunar. …

Kasım, 2016

• 28 Kasım

  Messier 81 (Bode Galaksisi)

  

  Bizden yaklaşık 12 milyon ışık yılı uzakta yer alan ve bir dürbünle rahatça gözlemleyebileceğiniz Messier 81 (M81) sarmal galaksisini, 1774 yılında Johann Elert Bode keşfettiği için aynı zamanda Bode Galaksisi olarak anılıyor. M81, orta büyüklükte bir gökada ve çapı yaklaşık 50 bin ışık yılı kadar. Bu da, bizim galaksimiz Samanyolu‘nun yaklaşık …